De Russische militairen die sinds twee weken in het Zuid-Amerikaanse land werken, zijn een doorn in het oog van de Verenigde Staten. Rusland ziet het zenden van de troepen echter als een noodzakelijke zet om Amerika een stap voor te zijn. Volgens veel Russische opinieschrijvers zou Venezuela al onder de voet zijn gelopen door de Verenigde Staten als Moskou niet te hulp was gekomen. Wat Rusland in Syrië deed, doet ze nu in Venezuela: de soevereiniteit van het land en de president waarborgen.

„De Verenigde Staten creëren een crisis in Venezuela zodat het lijkt alsof er grote chaos heerst en een interventie noodzakelijk is”, betoogde journaliste Eva Bartlett op de pro-Russische nieuwssite Russia Today. Ze stelt dat er nauwelijks echte problemen in Venezuela zijn. „Venezuela is doelwit van Amerika, die er via destabilisatie een marionettenregering hopen te installeren,” aldus Bartlett. De dominante visie van Russische media is dat Washington overal de baas speelt.

In de media wordt geregeld de vergelijking gemaakt met de Cubacrisis in 1962, toen de Sovjetunie nucleaire kernkoppen op Cuba wilde plaatsen. De Russen opereerden daarmee in de ‘achtertuin’ van de VS. Dat lieten de Amerikanen niet over hun kant gaan, waarop de Sovjets de aftocht bliezen. Nu er een soortgelijk verhaal in Venezuela speelt, is Rusland echter geenszins van plan te wijken.

„Onze manschappen in Venezuela voorzien, volkomen legitiem, in de levering en het onderhoud van militair materieel”, zei Sergej Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken. „Dat is helemaal in lijn met het verdrag tussen Rusland en Venezuela dat door het Venezolaanse parlement is goedgekeurd.”

Economisch belang

Rusland steunt het regime van Maduro onvoorwaardelijk. Maar het komt daarin steeds meer alleen te staan: een groot aantal landen, waaronder veel Europese naties, de VS en vrijwel alle buurlanden van Venezuela, erkennen Maduro niet meer als rechtmatig president. Dat is wat hen betreft parlementsvoorzitter Juan Guaido, die zich in januari tot interim-president heeft uitgeroepen.

Achter de Russische steun zit een economisch belang. Rusland heeft onder Maduro veel investeringen gedaan in het olierijke Venezuela. Alleen onder Maduro is Rusland er zeker van dat het die belangen niet kwijtraakt.

In de argumentatie voor de steun aan Maduro gaat het ook over stabiliteit. Andrej Babitski, schrijver voor het opinieblad Vzgljad, bekritiseert de steun van de VS en hun Europese bondgenoten voor Guaido met het argument dat het niets oplost: Maduro lijkt zijn positie alleen maar te verstevigen. Babitski legt de link met Syrië: op dezelfde manier riepen Europa en de VS zonder resultaat om het afzetten van Assad.

Met het sturen van militairen naar Venezuela zorgt Rusland er hoe dan ook voor dat de VS hun strategie moeten herzien. Voorafgaand aan de komst van het Russische leger kon het Witte Huis serieus een militaire interventie overwegen. Nu de Russen aanwezig zijn is dat vrijwel onmogelijk geworden zonder een conflict uit te lokken met de grootmacht, en daar zit niemand op te wachten.

„In één klap gooide Rusland alle kaarten van de Verenigde Staten door elkaar,” verklaart Babitski. „De Amerikanen dachten kort geleden nog dat ze de middelen in handen hadden om de situatie in Venezuela te beïnvloeden, maar nu zijn die middelen er niet meer.”