Zeven presidenten diende burgemeester Mikola Majdeboera, onder wie de laatste Sovjetleider Michail Gorbatsjov. Sinds 1986 is Majdeboera de baas van het Oekraïense dorp Krasnosilka. Al die jaren had hij beperkte invloed. Beslissingen kwamen van bovenaf, geld had hij niet voor de ontwikkeling van zijn dorp. Maar onder de huidige president Petro Porosjenko heeft Majdeboera eindelijk wat te zeggen in Krasnosilka. En hij heeft geld te besteden.

Vanuit zijn werkkamer kijkt de 67-jarige burgemeester uit op een opgeknapte school. Nog in de steigers, maar met een nieuw kleurenpalet aan de buitenkant. De renovatie is de vrucht van decentralisatie: minder invloed van Kiev, meer macht en geld voor de dorpen. Het is één van de belangrijkste hervormingen onder vijf jaar Porosjenko en mede met politieke en financiële steun van het Westen tot stand gekomen. De president hoopt bij de verkiezingen op 31 maart te worden herkozen.

Als gevolg van de decentralisatie is Krasnosilka, net buiten Odessa in het zuidwesten van Oekraïne, samengevoegd met andere dorpen tot een gemeente van 12.000 inwoners. Hierdoor is er meer financiële armslag. Ook gaat belastinggeld niet meer naar Kiev, maar blijft het binnen de gemeente en wordt daar uitgegeven.

De school in Krasnosilka vormt het uithangbord van deze hervorming. Voor de renovatie liepen de leerlingen over versleten vloeren, verplaatsten ze zich door donkere gangen en zaten ze aan verouderde bureaus, zegt directrice Natalja Michalevitsj (43) tijdens een rondleiding. „Allemaal uit de Sovjettijd.”

Dankzij de decentralisatie hebben de leerlingen nieuw meubilair. Er staan computers in klaslokalen en kunstenaars hebben de muren beschilderd. Momenteel wordt de eetkantine onder handen genomen. „Wanneer wij aangeven wat er moet gebeuren, kan de gemeente voortaan zelf actie ondernemen.”

Krasnosilka droomt verder. Op het gemeentehuis toont locoburgemeester Marina Archiri (38) een presentatie van een toekomstig cultureel centrum. Ze vertelt over de komst van een logistiek centrum, over nieuwe sportfaciliteiten en het aantrekken van toeristen. „We weten zelf het beste wat nodig is. Niet iemand uit Kiev of van het provinciebestuur.”

Archiri is de motor achter de plannen, benadrukt Majdeboera. Na al die dienstjaren had hij geen zin om het voortouw te nemen. De locoburgemeester is voortdurend aan het bellen en overleggen. Majdeboera sloft rustig achter haar aan.

De hervorming is het medicijn tegen twee Oekraïense kwalen, legt Joelia Molodozjen (47) uit. Ze is directeur van het Centrum voor de ontwikkeling van lokaal zelfbestuur in Odessa. Decentralisatie is een instrument tegen corruptie, zegt ze. „Het geld blijft binnen de gemeente en bewoners kunnen zien waaraan het wordt besteed.” Al kunnen lokale bestuurders ook corrupt zijn.

Daarnaast moet decentralisatie het gebrek aan Oekraïens patriottisme te lijf gaan. Molodozjen doelt op Oekraïners die hun land niet willen verdedigen tegen „Russische agressie. Als jij als bewoner ziet wat er met je geld gebeurt en je eigen dorp wordt er beter van dan wil je dat ook beschermen.”

Maar er is tegenstand. Het nationale parlement werkt aan een wet die de zelfstandigheid van de dorpen aantast. En Archiri vreest het einde van Porosjenko’s presidentschap. Zijn opvolger kan de macht weer naar Kiev toetrekken.

Dit is het eerste deel in een serie over Oekraïne, in de aanloop naar de verkiezingen van 31 maart. Maandag deel 2.