Het Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV) hekelt echter de roep van werkgevers om langer te werken. „We kunnen het ons voorstellen dat we het onderwerp tijdens het komende CAO-overleg met de bonden aan de orde te stellen”, aldus een zegsman van Philips dinsdag. Hij wijst er wel op dat het pakket aan maatregelen om de productiviteit van het Nederlands bedrijfsleven te verhogen veel breder moet zijn dan alleen het verlengen van de werkweek. Ook soepeler arbeidstijden zouden bedrijven kunnen helpen om beter in te springen op pieken en dalen in het werk.

Met langer te werken valt er vooral in de Nederlandse fabrieken volgens Philips productiewinst te behalen, omdat Nederland in vergelijking met het buitenland een kortere werkweek kent. De huidige Philips-CAO loopt 31 december 2004 af. De overeenkomst geldt voor circa 30.000 mensen, van wie ongeveer de helft werkt op productielocaties.

De werkgeversorganisaties VNO-NCW en AWVN verwachten dat de 40-urige werkweek vooral op de langere termijn een plek krijgt op de CAO-agenda. Zij wijzen erop dat veel bedrijven nu nog de handen vol hebben aan veel andere zaken. Daarbij gaat het onder meer om de herziening van (pre)pensioenen, de ziektewet en loonmatiging.

Langer werken tegen hetzelfde salaris is volgens de werkgevers een manier om de concurrentiepositie van het bedrijfsleven te verbeteren en de toenemende kosten door de vergrijzing op te vangen. „Langs die weg kunnen bedrijvigheid en banen in ons land behouden blijven”, stelt VNO-NCW.

Om op de korte termijn beter te kunnen concurreren, vinden verscheidene bedrijven en brancheorganisaties dat werknemers flexibeler moeten gaan werken. Zo willen de werkgevers in de bouw dat personeel bijvoorbeeld meer in de zomer en minder in de winter gaat werken, zegt hoofd arbeidszaken T. Hokken van het Algemeen Verbond Bouwbedrijf (AVBB).

Toch lonkt het langer werken ook voor het AVBB. Zo wil het verbond dat de ongeveer 180.000 werknemers in de bouw een aantal verlofdagen inleveren, bijvoorbeeld de dag die werknemers krijgen als zij in ondertrouw gaan. De werkgevers in de metaal- en elektrotechnische industrie FME-CWM hebben het niet over de terugkeer naar een 40-urige werkweek, maar willen dat de ongeveer 300.000 mensen in de sector op jaarbasis honderd uur meer gaan werken.

Het Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV) hekelt de roep van werkgevers voor langer werken. De invoering van een standaard 40-urige werkweek is niet wat Europa nodig heeft, volgens de organisatie waarbij de Nederlandse vakcentrales FNV, CNV en MHP aangesloten zijn.

Met een paar bedrijven in onder meer Duitsland en Frankrijk hebben vakbonden onlangs afspraken gemaakt over verlenging van de werkweek, zodat de ondernemingen goedkoper kunnen produceren. Secretaris-generaal John Monks van het EVV waarschuwde dinsdag dat dit om zeer specifieke gevallen gaat om de concurrentiepositie van bedrijven te verbeteren.

Monks: „Het is erg vreemd om vervolgens te zien dat dezelfde werkgevers die normaal tegen collectieve afspraken zijn, nu de oplossing voor twee of drie individuele ondernemingen als norm voor alle bedrijven in Europa willen hanteren.” Om de economie in Europa op te zwepen zijn volgens de EVV-voorman geen langere werktijden nodig, maar slimmere manieren van produceren.

Door een algehele verlenging van de werkweek tot veertig uur dreigt volgens het EVV de werkloosheid in Europa op te lopen. De Europese vakcentrale heeft berekend dat bij gemiddelde verlenging van de werktijd met 15 procent een op de zeven arbeidsplaatsen overbodig dreigt te worden.