Er ging een langdurig proces aan vooraf, maar het is definitief. De protestantse gemeente in Serooskerke, in 2005 ontstaan uit een fusie van de gereformeerde kerk en de hervormde gemeente, stoot de Petruskerk af. Het uit 1953 stammende bedehuis in het Walcherse dorp staat te koop.

Na de fusie in 2005 beschikte de gemeente over de zestiende-eeuwse Johanneskerk in het hart van Serooskerke en de karakteristieke Petruskerk. Maar de gemeente is te klein om beide kerken te blijven gebruiken, zegt Bram Abrahamse, voorzitter van de kerkenraad. Nu nog komen de ene zondag de circa 150 kerkgangers samen in de Petruskerk (475 zitplaatsen), de andere zondag in de Johanneskerk (275 zitplaatsen). „Maar met een krimpend ledental en afnemend kerkbezoek is dit op den duur niet vol te houden”, aldus Abrahamse. „Dan kun je met gemak volstaan met één kerk.”

Multifunctioneel

Omdat er na de verkoop van de grotere Petruskerk weinig ruimte meer is voor andere activiteiten dan kerkdiensten, gaat de protestantse gemeente de Johanneskerk uitbreiden met een multifunctionele vleugel. Die zal grenzen aan de consistorie in noordelijke richting. Daarin komen een vergaderruimte, moderne keuken, garderobe en toiletten. De aanbouw gaat dienst doen als nieuwe hoofdingang van de kerk. Die bevindt zich nu nog onder de toren.

De nieuwbouw kreeg al groen licht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, zeggen Abrahamse en de voorzitter van de bouwcommissie, Jan Peter Adriaanse. De Johanneskerk is een rijksmonument. Aanvankelijk was het plan de bestaande consistorie uit te breiden, maar dat stond de rijksdienst niet toe. „Het aangezicht van de kerk aan de zuidzijde vanuit de kerktuin zou daardoor niet intact blijven”, zegt de kerkenraadsvoorzitter. „Door de nu gekozen optie blijft die aanblik onveranderd.”

Banken en stoelen

Via een aan te leggen pad bereiken de kerkgangers straks de aanbouw. Door een ruime nieuwe hal en corridor komen ze in de kerk via een glazen ingang die naast de preekstoel komt. In de kerk worden de banken vervangen door stoelen.

De nieuwbouw gaat 750.000 euro kosten en is naar verwachting rond Pinksteren volgend jaar klaar. Naast de opbrengst van de kerkverkoop hoopt de gemeente op giften en bijdragen van fondsen. „En we hopen dat gemeenteleden een handje kunnen helpen”, zegt Adriaanse.

Omwonenden

Aan de verkoop van de Petruskerk ging een zorgvuldige afweging vooraf, benadrukken de twee bestuursleden.

Al in 2015 was er het voornemen om deze kerk af te stoten. In de tussentijd zijn omwonenden gehoord over het uitbreidingsplan en is een omgevingsvergunning aangevraagd, waarover de gemeente Veere in de loop van dit jaar beslist. Tot nu toe zijn er geen bezwaren ingediend tegen de nieuwbouw.

Over de verkoop van de Petruskerk zijn de kerkleden uitvoerig geraadpleegd. „Het is niet niks”, erkent Jan Peter Adriaanse. „In de Petruskerk zijn mensen getrouwd, zijn kinderen gedoopt en is afscheid genomen van dierbaren. Mijn opa en oma hebben eertijds nog geld opgehaald in het dorp om de bouw mogelijk te maken. Maar iedereen beseft dat de Johanneskerk een monument is dat je moet beschermen. Het gebouw blijft van en voor het dorp. Het is een plek waar iedereen elkaar kan ontmoeten, of je nu van de kerk bent of niet.”

Bijna was de kerk gesloten

Nadat in 1574 Middelburg zich als laatste rooms-katholiek bolwerk op Walcheren had overgegeven aan Willem van Oranje, stonden de protestanten voor de taak de beschadigde kerken weer geschikt te maken voor de eredienst. Het had weinig gescheeld of de Johanneskerk was in 1577 gesloten, met waarschijnlijk sloop tot gevolg. De Staten van Zeeland hadden onvoldoende geld beschikbaar om alle kerken te herstellen. Een gezamenlijk verzoek om steun vanuit Grijpskerke en Serooskerke werd afgewezen. Serooskerke kreeg te horen dat ze hun godsdienstoefeningen maar in de kerk van Gapinge moesten houden. De twee predikanten kregen het uiteindelijk toch voor elkaar dat hun kerken werden opgeknapt.