Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau bleek afgelopen week duidelijk dat werkende mantelzorgers onder druk staan. Met name werkende mantelzorgers die meer dan acht uur per week mantelzorg verlenen, lijden onder tijdsdruk bij de zorg van hun familielid. Het CNV roept daarom werknemers die het betreft op in gesprek te gaan met werkgevers over regelingen waardoor mantelzorg en werk beter gecombineerd kunnen worden.

Diederik van Dijk, NPV-directeur, gaat in zijn artikel ”Mantelzorger, spreek met je baas” (RD 13-2) nog een stap verder, als hij pleit voor een „heroriëntatie” op de waarde van zorg en betaald werk. Een cultuurverandering, waarbij men ervoor kiest minder betaald werk te doen en waarbij christenen voorop kunnen lopen, zou lastenverlichting kunnen geven voor de groep die het niet redt om zorgtaken te combineren met een baan.

Lees ook

Mantelzorger, spreek met de baas

Kostwinners

Een dag minder werken kan inderdaad een optie zijn wanneer de combinatie werk en zorg te zwaar wordt, zeker als wordt ingeschat dat de zorg die je verleent nog enige tijd zal duren. Echter, niet voor iedereen is dit een mogelijkheid. De financiële situatie kan het noodzakelijk maken te blijven werken. Kostwinners zijn niet per definitie gevrijwaard van mantelzorgtaken. Daarbij kan werken ook een manier zijn om even afstand te nemen van de zorgtaken, die immers emotioneel belastend kunnen zijn. Want dat mantelzorg zwaar kan zijn, staat niet ter discussie.

Het nemen van maatregelen, door zowel de werknemer als de werkgever, kan een manier zijn om de druk te verlichten. Vaak echter zijn werk en mantelzorg niet de enige twee ballen die iemand in de lucht moet houden. Wanneer je daarnaast nog een gezin hebt, zal de zorg voor de kinderen onderdeel uitmaken van je dagelijkse bezigheden. Of denk aan activiteiten of taken die je te vervullen hebt in de kerkelijke gemeente. Zelfs al zijn de afzonderlijke verantwoordelijkheden op zichzelf niet aanzienlijk, al deze extra’s kunnen samen leiden tot overbelasting van mantelzorgers, met mogelijk psychische klachten als gevolg. Langdurige overbelasting gaat niet zelden samen met slaapproblemen, burn-out- of stemmingsklachten. Met het oog op preventie, zou het daarom goed zijn verder te kijken dan de werksituatie, als het gaat om zorg voor mantelzorgers.

Alert

Erkennen dat mantelzorg je zwaar valt, kan lastig zijn. Degene voor wie je zorgt, is immers vaak familie. Of je ervaart het als een taak die God op je weg geplaatst heeft. Zeker onder christenen gaat toegeven dat het je moeite kost te zorgen voor je vader met Alzheimer, of voor je zus die moeilijk alleen kan zijn omdat ze chronisch depressief is, niet altijd vanzelf. Overtuigingen over wat je zou moeten kunnen, wat je niet zou moeten voelen, of wat God van je vraagt, kunnen factoren zijn waardoor je niet goed stil durft te staan bij het gegeven dat de mantelzorg je langzamerhand uitput.

Juist daarom ligt er ook een taak voor de omgeving om hierop alert te zijn. Dit kan al heel eenvoudig, niet alleen door te vragen hoe het nu met de moeder van je buurvrouw gaat, maar ook door oog te hebben voor hoe zij het zelf volhoudt en zo mogelijk door hulp aan te bieden. Een luisterend oor kan letterlijk lucht geven. Maar ook praktische steun, zoals boodschappen doen, een dagje op de kinderen passen of de badkamer soppen, is een manier waar iemand mee geholpen kan zijn. Het kan verschil maken voor de mantelzorger die het moeilijk vindt ruimte te vragen voor zijn of haar eigen behoeften, of daar al niet meer bij stilstaat, omdat er geen manieren lijken te zijn om deze te vervullen.

Lasten dragen

Als christenen mogen we óók voorop lopen in het steunen van mantelzorgers, in onze buurt maar zeker in de kerkelijke gemeente. Hulp vragen en aanvaarden gaat immers niet altijd vanzelf. Zorg voor mantelzorgers is een gedeelde verantwoordelijkheid die zeer passend is bij de Bijbelse visie om elkaars lasten te dragen. Actief omzien naar je naaste is niet alleen noodzakelijk voor hen die duidelijk niet zonder (mantel)zorg kunnen. Ook voor hen die ogenschijnlijk tot veel in staat zijn, is goede zorg belangrijk.

De auteur is werkzaam bij e-mind, een initiatief van Eleos. Bij angst en depressie biedt e-mind christelijke online hulp. Voor Pro Life-verzekerden zijn gratis zelfhulpmodules beschikbaar, onder andere bedoeld voor mantelzorgers. >> e-mind.nl