Dat de regering betrekkelijk laat een man of vrouw naar voren schuift, heeft inmiddels verschillende politici in Den Haag de bezorgde kreet doen slaken: „Waarom zo lang gewacht? Straks zijn de mooie posten bezet en worden we afgescheept met een onbetekenend beleidsterrein.”

Vanuit regeringskringen wordt deze zorg weggewuifd. Premier Balkenende zou goed contact onderhouden met commissievoorzitter Barroso en bovendien de toezegging hebben gekregen dat Nederland aanspraak kan maken op de zware portefeuille van Landbouw of die van Transport. Afhankelijk van de toewijzing van de portefeuille wil Nederland dan landbouwminister Veerman of voormalig minister van Verkeer mevrouw Kroes aanmelden voor een plaats aan de Europese Commissietafel.

De informatie uit kringen rond het kabinet klinkt geruststellend. Over enkele weken zal blijken of de taxatie van Den Haag terecht was.

Er is echter reden enige reserves te hebben. Niet alleen omdat op het terrein van lobbyen voor zware internationale posten de in het verleden door Nederland behaalde resultaten weinig hoop bieden voor de toekomst.

Met name ervaringen rond de kandidaatstelling van oud-premier Lubbers voor de NAVO en later voor de Europese Commissie hebben laten zien dat ons land niet altijd precies weet wat een goede timing of taxatie is.

Het feit dat premier Balkenende dagelijks contact heeft met EU-voorzitter Barroso is bepaald ook niet opzienbarend. Het zou dat juist wel zijn als die twee elkaar niet frequent spraken. Op dit moment is Nederland voorzitter van de Europese Unie en uit dien hoofde moet Balkenende samen met Barroso stuur geven aan Europa.

Ook de toezegging dat Nederland aanspraak kan maken op de portefeuille Landbouw of Transport zegt nog niet zo veel. Aanspraak maken op is nog niet hetzelfde als toegewezen krijgen. Iedere kabinetsformatie laat zien dat er op het laatste moment nog stevig geschoven kan worden met stoelen en mensen.

Formeel moet de voorzitter van de Europese Commissie wachten met het verdelen van portefeuilles tot het moment dat hij alle namen binnen heeft. In de praktijk werkt dat anders. Vanzelfsprekend maakt hij nu al een concepttaakverdeling. Daarbij heeft hij te kennen gegeven dat landen die een goede -bij voorkeur een vrouwelijke- kandidaat sturen, kunnen rekenen op een goede portefeuille.

De twee Nederlanders die nu in Den Haag genoemd worden als mogelijke kanshebbers voor een Europese stoel zijn zeker bekwaam op hun eigen beleidsterrein. Het probleem voor Balkenende is dat zij beiden deskundig zijn op een specifiek beleidsterrein. De regering zou dus eigenlijk eerst moeten en wellicht ook willen weten welke portefeuille Barroso voor ons land in petto heeft. En dat is niet gebruikelijk.

Het voordragen van de juiste kandidaat voor de juiste portefeuille is een lastige klus.

Tegelijk is het nodig niet al te veel drukte te maken over deze benoeming. Zodra de man of vrouw naar Brussel is afgereisd, is diens betekenis voor Nederland heel beperkt. Een Europees commissaris zit er voor de belangen van Europa en niet voor die van Nederland. In het verleden is eurocommissaris Bolkestein wel eens onder de aandacht gebracht dat hij wat meer aan Nederland moest denken.

De benoeming van een Nederlandse eurocommissaris op een zware post heeft vooral met het actuele prestige te maken. En dat is soms grilliger dan de aandelenkoersen op de beurs.