De controleurs wijzen er daarnaast op dat het toezicht dan wel is versterkt, maar dat de uitvoering afhankelijk is van de lidstaten. Het Europees Parlement heeft vastgesteld dat die eerder nogal laks waren met het toezicht. Verder is de nieuwe testmethode die de reële uitstoot op de weg meet zo duur dat onafhankelijke partijen er mogelijk geen brood in zien.

Onder meer het Volkswagen-concern verbloemde emissies met sjoemelsoftware, bleek in 2015. Veel regels die sindsdien zijn aangenomen zijn nog niet van kracht, waardoor de rekenkamer het moeilijk vindt om te beoordelen of de problemen zijn opgelost.

Toch is veel wel duidelijk. „Gezien het grote aantal zeer vervuilende auto’s dat al op de weg is, kan het vele jaren duren voordat de luchtkwaliteit in de binnensteden is verbeterd”, aldus rekenkamerlid Samo Jereb. Hoewel meer dan 10 miljoen voertuigen zijn teruggeroepen, heeft dat volgens hem maar weinig invloed gehad op de uitstoot van stikstof. Dat had bij de aanvankelijk voorgestelde limiet veel meer kunnen zijn, maar die is uiteindelijk ongeveer een derde hoger uitgevallen.

Het zal dus nog wel enige tijd duren voordat de verbeteringen zichtbaar zijn, besluiten de controleurs.

GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout vindt het een „schandaal” dat stedelingen in Europa nog steeds lijden onder slechte luchtkwaliteit. „Dieselgate is ongetwijfeld een van de grootste industriële en gezondheidsschandalen van de afgelopen tien jaar. De EU-regeringen, en vooral de Duitse regering, zouden ook moeten onderhandelen over EU-wijde rechtszaken voor schadevergoedingen. De kopers van vieze dieselauto’s hebben recht op compensatie.”