Ga met Britten om de tafel om hen in de EU te houden
Een no-dealbrexit betekent een rampscenario. Dit levert aan beide zijden van Het Kanaal slechts verliezers op. Daarom moet alles op alles worden gezet om het Britse vertrek uit de Europese Unie te voorkomen.
Het Britse parlement heeft op 15 januari verpletterend duidelijk gemaakt dat er totaal geen begrip is voor de deal over het Britse vertrek die premier May met de Europese Unie wilde sluiten. Tegelijk weten we: er is geen meerderheid in het parlement van Westminster voor enig alternatief. We koersen af op een ”no deal”: een breuk zonder afspraken. Dat zal het Verenigd Koninkrijk en het Europese vasteland economisch hard treffen. Tijd om een taboe te doorbreken: de EU moet met de Britten om de tafel om na te gaan hoe zij in de EU kunnen blijven.
Inmiddels is de brexitdroom van veel Britten tegen de harde realiteit aangelopen: een open grens op het Ierse eiland én een eigen handelsbeleid gaan niet samen.
Om de Ierse grens ook in de toekomst open te kunnen houden en nieuwe problemen in Noord-Ierland te kunnen voorkomen, bindt de brexitdeal van premier May Groot-Brittannië strak aan de EU.
Dat gebeurt via de Ierse ”backstop”. Dit houdt in dat het Verenigd Koninkrijk in de Europese douane-unie blijft (en dus geen eigen handelsverdragen kan sluiten), totdat een nieuw verdrag is gesloten. Daarbij zal dan de Ierse grens open blijven. Het zal jaren duren voor zo’n omvangrijk nieuw verdrag er is, als het er al komt. Het eventueel openbreken van het “Goede Vrijdagakkoord” zal dat proces alleen maar ingewikkelder maken.
Ondertussen moet Noord-Ierland allerlei Europese regels, bijvoorbeeld op het gebied van landbouw en voedsel, gewoon blijven volgen. Let wel: deze situatie is het gevolg van de Britse wens om wél de EU te verlaten, maar géén zichtbare grens op het Ierse eiland te accepteren.
Het Britse parlement heeft op 15 januari duidelijk laten blijken: dit willen we niet. De EU houdt via die douane-unie nog te veel de vingers aan de knoppen. Gevolg is dat we nu aankoersen op een ”no deal”. Dat is een rampscenario.
In de eerste plaats voor de Britten zelf. Diverse analyses en rapporten hebben laten zien dat het bruto nationaal product (bnp) voor hen met wel 5 tot 8 procent zou kunnen gaan krimpen. Maar ook de economieën van Frankrijk, Duitsland en Nederland gaan dan klappen krijgen, met een mogelijke krimp tot 4 procent van het bnp. Dat is ongewenst, vooral nu de economie in de eurozone afkoelt.
Niemand zal hier baat bij hebben. Dit levert aan beide zijden van Het Kanaal slechts verliezers op. Tijd dus om met de Britten om de tafel te gaan. Wat is nodig om hen in de EU te houden? De contouren van zo’n akkoord zijn, denk ik:
- De Britten behouden de huidige uitzonderingen (Britse pond in plaats van de euro; eigen grenscontroles).
Er komen Europese afspraken over het inperken van het vrij verkeer van personen. Deze afspraken gelden dan voor de hele EU.
We stoppen met de verplichting van ”ever closer union” (steeds nauwer wordende EU-samenwerking).
Als we dit met de Britten bespreken, kunnen ze wellicht in de EU blijven. Ik hoop van harte dat dit kan. Zeer opmerkelijk is bovendien dat juist afgelopen vrijdag een groep van tientallen Duitse parlementariërs en vertegenwoordigers van zowel werkgevers- als werknemersorganisaties ook zo’n pleidooi heeft gehouden. Met een brief in The Times roepen onder anderen CDU-leider Annegret Kramp-Karrenbauer, SPD-fractievoorzitter Andrea Nahles en Robert Habeck, partijleider van Alliantie 90/De Groenen, de Britten op om in de EU te blijven. De Britse boer en de Nederlandse visser, de Duitse vrachtwagenchauffeur en de Franse handelskantoormedewerker: iedereen is beter af met het Verenigd Koninkrijk in de Europese Unie.
De auteur is europarlementariër voor ChristenUnie-SGP.
