Crowdfunding is op zich niet nieuw. Al in de jaren negentig van de vorige eeuw worden niet alleen investeerders, maar ook particulieren en masse uitgenodigd om geld te beleggen in zeeschepen. En in 1998 zoekt een reformatorische reder kapitaal uit eigen kring, omdat hij beleggers zoekt die achter zijn beleid staan om op zondag niet te varen. De belegging is niet alleen aantrekkelijk vanwege het rendement, maar ook vanwege de belastingvoordelen. Bovendien geeft het een goed gevoel geld onder te brengen bij ‘eigen’, betrouwbare mensen.

Een modernere vorm van crowdfunding is de startende ondernemer die een beginkapitaal bij elkaar sprokkelt om zo –zonder financiering van een bank– het gewenste product in de markt te kunnen zetten. Ook hier wacht de belegger bij succes een rendement. Soms in geld, soms in natura (bijvoorbeeld exemplaren van het nieuwe product).

De nieuwste vorm van crowdfunding is de particulier die via een zo groot mogelijk netwerk geld inzamelt. Hierbij is meestal geen sprake van een lening of van een tegenprestatie. Alle baten komen ten goede aan het beoogde doel. Het gaat dus om het vragen van een onbaatzuchtige gift.

Die doelen kunnen van de meest uiteenlopende aard zijn. Bijvoorbeeld een dure medische ingreep in het buitenland die niet bekostigd wordt door de ziektekostenverzekering. Of hulp bij een ingrijpende tegenslag, zoals brand of ongeval. Maar ook een gewenste dure opleiding, nieuwe sneakers, een bijdrage voor een (huwelijks)reis, een paar dagen weg voor iemand die dat nodig heeft, een nieuwe fotocamera of het wegwerken van opgelopen schulden.

De vraag kan rijzen of hier sprake is van een nuttig instrument van geldwerving, of dat het gaat om een moderne vorm van bedelen. Nu is een snelle, goedkope veroordeling nooit op zijn plaats. Mensen kunnen in bijzonder moeilijke omstandigheden terechtkomen en wie zou een dergelijke gedurfde inzamelingsactie dan lichtvaardig veroordelen?

Wie echter de veelheid aan hulpvragen overziet, kan niet anders dan constateren dat er ook sprake is van wildgroei. Als een jongedame aan de Miss Worldverkiezingen wil meedoen en geld vraagt omdat de vliegmaatschappij zoveel kosten in rekening brengt voor haar extra koffers…

Natuurlijk is ook nuchterheid geboden. Het staat iedereen vrij om wel of niet te geven. Tegelijk kan er gemakkelijk een morele druk ervaren worden. Evenzo kan crowdfunding leiden tot het gevoel bij de geldwerver altijddurende dankbaarheid te moeten uitstralen. Hij is bezit geworden van zijn sociale netwerk.

Crowdfunding door en voor particulieren. We staan nog maar aan het begin. Dus is het zaak goed na te denken over de voors en tegens.