Al sinds 2001 is een vertaalgroep van de stichting ’t Kerkje van Ellesdiek bezig met het vertalen van gedeelten van de Bijbel in het Zeeuws. „Toen onze stichting de kerk in Ellewoutsdijk overnam, besloten we elke maand een oecumenische viering in te voeren, in het Zeeuws”, vertelt bestuurslid en vertaler Jan de Jonge – met een duidelijk Zeeuws accent. „Daar waren Zeeuwse Bijbelteksten voor nodig. Zo is ons vertaalwerk begonnen.”

Bedreigd

Er is al een heel aantal Bijbelboeken in het Zeeuws vertaald, waaronder Hooglied, Markus en de brieven van Johannes. Nu is ook Openbaring afgerond. De Jonge: „Er zijn steeds minder mensen die het Zeeuws nog beheersen, het is als het ware een bedreigd dialect. Met deze vertaling willen we bewustwording creëren en de streektaal behouden.”

Naast de Zeeuwse tekst is in ”Openbaerieng in beeld” de tekst uit de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) opgenomen, „voor de mensen die het Zeeuws wat minder goed beheersen.”

Dat Zeeuws van oorsprong een spreektaal is, zorgde soms voor moeilijkheden bij het vertalen. „Sommige klanken zijn met accenten en dubbele klinkers weergegeven. We hebben geprobeerd om niet teveel leestekens te gebruiken, om de tekst leesbaar te houden.” De meeste namen zijn in het Nederlands overgenomen, behalve Johannes; dat werd Jewannes.

In het Bijbelboek komen volgens De Jong allerlei emoties naar voren. Zo valt Johannes als dood aan de voeten van Degene die op de troon zit. „Het was lastig om voor die emoties Zeeuwse woorden te vinden”, zegt De Jonge. „We hebben het er in de vertaalgroep vaak over gehad waar dat door komt, maar we hebben geen duidelijke conclusie. Misschien komt het toch omdat Zeeuwen vaak een beetje terughoudend zijn en emoties eerder omschrijven dan concreet benoemen.”

De vertaling werd gemaakt aan de hand van de Griekse grondtekst en de Statenvertaling, maar ook de NBV werd gebruikt, en een Engelse uitgave via netbible.org, een vrij letterlijke vertaling, waarbij veel aantekeningen staan.

De Zeeuwse uitgave van Openbaring heet niet voor niets ”Openbaerieng in beeld”: van elke twee pagina’s is er een gevuld met een illustratie van Jopie Minnaard. „Zeker bij Openbaring is dat belangrijk, het maakt het boek een stuk begrijpelijker.”

Komt er ooit een complete Zeeuwse Bijbel? Als het aan De Jonge ligt wel. „Maar of het ons gegeven is dat te bereiken, is een andere vraag. Vrijwel alle vrijwilligers zijn de pensioensgerechtigde leeftijd al gepasseerd. De groep vertalers is klein en het tempo van vertalen ligt laag.”

Bijbelboek Openbaring in het Zeeuws

1 En ik zag een nieuwen emel en een nieuwe aerde, wan den eêsten emel en de eêste aerde wazze verbie egae en de zeê die bestoeng nie mi. 2 En ik zag de heilige stad, ’t nieuwe Jerusalem, van bie God uut den emel ni benee komme, op’ereêd as een bruid die a d’r eigen moôi emikt ei voe d’r man. 3 En ik oôrden een machtige stemme van de kant van de troôn komme, die a zei: „Kiek ier es! De tente van God is bie de mènsen. Ie za bie ulder weune en ze zù zien volk weze. God zelf za bie ulder weune. 4 Aolle traenen za t’n uut d’r ôgen vaege en de doôd za nie mi bestae. D’r za gin rouwe mi weze, gin traenen en gin piene, wan de eêste diengen bin verbie.”

5 En die a op de troôn zat die zei: „Kiek! Ik maek’ aolles nieuw!”

(Uit Openbaring 21)