Het volgende station op de lijn examen-vaste baan
Of je nu vmbo, havo of vwo doet, het voortgezet onderwijs is slechts een tussenstation op je reis naar een vaste baan. Hoe gaat de route daarna verder? Mag je na het diploma meteen stoppen of niet? En wat is het eindstation na al die jaren in de schoolbanken?
De eerste leerplichtwet in Nederland werd aangenomen in 1900. Hij verplichtte kinderen van 6 tot 12 jaar naar school te gaan. De huidige wet verplicht dat aan iedereen van 5 t/m 16 jaar. De leerplicht duurt tot en met het einde van het schooljaar, dus als je tijdens het cursusjaar 16 wordt, moet je het jaar wel afmaken. Ook dan is het overigens niet zo dat je per definitie school vaarwel kunt zeggen, want de wet eist dat je over een startkwalificatie beschikt, voordat je de arbeidsmarkt betreedt: de kwalificatieplicht. Een zogenoemde startkwalificatie is een diploma op minimaal mbo 2-, havo- of vwo-niveau. Wil je zo snel mogelijk de schoolbanken verlaten, dan is zo’n diploma dus het eindstation van je schoolcarrière. Maak wel haast, want kabinet Rutte III denkt erover om de kwalificatieplicht te verhogen naar 21 jaar…
Havisten en vwo’ers kunnen na het behalen van een diploma dus meteen (fulltime) aan het werk, vmbo’ers moeten eerst nog naar het mbo voor hun startkwalificatie. Welke opties hebben zij en wat zijn de vervolgroutes voor havo- en vwo-leerlingen die wél verder willen leren? Kijk eens naar de graphic om te zien welke tussenstations er op de route naar jouw eindstation liggen.
Tot slot een paar opmerkingen bij de graphic:
In de graphic staan alleen de meest gebruikelijke routes van vo naar vervolgonderwijs. Natuurlijk kun je met jouw opleiding altijd naar een opleiding die openstaat voor leerlingen met een lager onderwijsniveau dan jij volgt. Zo kun je met een havodiploma ook naar het mbo en met een vwo-diploma naar het hbo.
Sommige opleidingen stellen extra eisen aan een diploma: een bepaald profiel of vakken binnen dat profiel.
De entreeopleiding in het mbo is bedoeld voor jongeren zonder diploma van een vooropleiding. Deze entreeopleiding bereidt je voor op de arbeidsmarkt of op doorstroming naar een mbo-2-opleiding. De opleiding duurt 1 jaar.
Veel van de mbo-opleidingen (niveau 2 t/m 4) worden in twee ‘smaken’ aangeboden: de beroepsopleidende leerweg (bol) en de beroepsbegeleidende leerweg (bbl). Bij de bol zit je het grootste deel van de opleiding in de schoolbanken en bij de bbl werk je in een bedrijf en ga je één of twee dagen per week naar school.
Regionale opleidingencentra (roc’s), agrarische opleidingscentra (aoc’s) en vakscholen verzorgen de opleidingen in het mbo. De roc’s hebben een breed opleidingenaanbod voor verschillende sectoren. Aoc’s leiden op voor beroepen in de groene sector, zoals hovenier. Vakscholen verzorgen opleidingen voor bijzondere branches, zoals het havenbedrijf.
Het hbo staat in principe open voor iedereen met een diploma mbo-4, havo of vwo. Ben je 21 jaar of ouder en beschik je niet over het juiste diploma, dan kun je een toelatingsonderzoek doen bij een hogeschool (en universiteit) om alsnog deel te nemen aan de opleiding van je keuze.
In sommige gevallen vindt er een selectie plaats voordat je wordt toegelaten. Deze selectie moet ervoor zorgen dat de juiste student op de juiste plek terechtkomt. De selectie vindt plaats bij opleidingen met een vastgesteld aantal plaatsen (numerus fixus), bij kleine en intensieve opleidingen en bij opleidingen waar bijzondere vaardigheden, kennis of aanleg noodzakelijk zijn, zoals bij de kunstopleidingen.
Kijk voor meer info over studieroutes en toelatingseisen eens op: beroepeninbeeld.nlrijksoverheid.nl/onderwerpen/themas/onderwijsmbostart.nlhbostart.nluniversiteitstart.nlstudiekeuze123.nl