Het heil is ook nabij als je niet kunt bidden of preken
Bij een depressie zijn het denken, voelen en willen aangetast. Het is dan een troostrijke gedachte dat de boodschap van het Evangelie niet afhangt van je mogelijkheden.
Mooi dat op een voorpagina aandacht gegeven werd aan de moeite die mensen met een depressie kunnen hebben om de feestdagen door te komen (RD 20-12). Dr. David Murray geeft in een handreiking (open brief) aan depressieve christenen zeven suggesties. De vier praktische adviezen die hij aanreikt, zijn behartigenswaardig: met anderen delen, verstandig plannen, het gewone ritme aanhouden en aan lichaamsbeweging doen. Bij het lezen van de drie andere (meer pastorale) adviezen gingen mijn wenkbrauwen echter onwillekeurig omhoog. Murray adviseert te bidden en te preken tegen jezelf en anderen.
Ontboezeming
Bij de suggestie om te bidden, moest ik denken aan wat ds. A. Elshout over een dergelijk advies schreef in zijn boekje ”Een helpende hand”: „Toen (…) iemand (geheel te goeder trouw en met de beste bedoelingen) mij toevoegde: ‘Je moet maar veel bidden’, kwam dat bij mij niet zo best over. Ik heb toen niets gezegd, maar wat ik dacht, zet ik maar liever niet op papier. (…) Bad ik dan niet meer? Ja zeker. Ik deed eigenlijk dag en nacht niet anders dan bidden, alleen… ik durfde, ik kon dat niet voor bidden houden. Ik wist mijn eigen noden niet eens meer onder woorden te brengen… Alles lag zo overhoop, alles was zo’n puinhoop, dat ik er geen woorden voor vinden kon.”
Ds. Elshout maakte zelf een ernstige depressie door. Ik vermoed dat depressieve mensen meer baat hebben bij zijn ontboezeming dan bij de goed bedoelde suggestie van Murray.
Bij het ‘preekadvies’ van Murray gingen mijn wenkbrauwen nog verder omhoog. Ook bij deze suggestie moest ik denken aan wat ds. Elshout in zijn boekje schreef: „Ik gebruikte in die tijd een Engelse Bijbel. Het was een zogenaamde ‘Rode letter editie’ van de King James Version (…). In die Bijbeluitgave staan alle door de Heere Jezus gesproken woorden in het rood afgedrukt. Alles wat met het door Hem verkondigde Evangelie te maken had, stond dus in het rood. Dat durfde ik niet meer te lezen. Dat was voor Gods volk, dat was voor ‘ware’ gelovigen, daaronder durfde ik mij niet te rekenen.”
Ziektebeeld
Ik heb de indruk dat Murray onvoldoende beseft wat een depressie met je geloofsleven kan doen. Hij verwacht iets van zijn depressieve medemensen waaraan zij niet kunnen voldoen. Mensen met een depressie voelen zich al zo schuldig en tekortschietend. Bij het lezen van Murray’s onhaalbare suggesties zal dat mogelijk nog verder toenemen.
Ds. Elshout schreef: „Het grote probleem van ernstig overspannen mensen (dit is één der vormen van depressie) is, dat ze niets meer durven geloven, dat ze nergens meer aan of in kunnen geloven. Dat hoort bij het ziektebeeld van overspannenheid, zoals het niet kunnen lopen behoort bij het ziektebeeld van gebroken benen te hebben.”
Bij een depressie zijn het denken, voelen en willen aangetast. Het is dan een troostrijke gedachte dat de boodschap van het Evangelie niet afhangt van je mogelijkheden. Het heil is ook nabij als je niet kunt bidden en preken.
De auteur is psychiater bij Eleos en auteur van het boekje ”Wat depressie met je doet”.
