Zeker, ook Oud en Nieuw zijn maar menselijke grenspaaltjes in dat wat we de tijd noemen. Bedoeld om te ordenen. Mensen hebben grenzen nodig om te beseffen dat ze van het ene naar het andere oversteken. Zulke grenzen –verjaardag, jubileum, jaarwisseling– zijn reflectiemomenten bij uitstek. Wat gebeurde er allemaal?

Voor het jaar 2018 waren er enkele honderden kranten nodig om te melden wat er gebeurde. Natuurrampen, conflicten, overlijdens van mensen die voor lange tijd het politieke reilen en zeilen in ons land hebben bepaald, om maar wat te noemen.

Maar bijna iedere dag waren in die kranten ook pagina’s ingeruimd met familieberichten, zoals dat heet. Geboortes, jubilea, overlijdens. Meestal stonden op die pagina’s namen van overleden mensen die geen redactionele aandacht kregen. Maar daarom was dat overlijden voor hun dierbaren zeker niet minder ingrijpend.

Ook het bijna verstreken jaar bracht veel ophef, drukte en lawaai. In politiek, maatschappij en kerk. Soms over belangrijke zaken. Maar vaak ook over dingen die, als het over leven en dood gaat, ineens volstrekt onbelangrijk worden. Het afgelopen jaar werd meerdere keren en uitvoerig bericht over de doorgaande secularisatie in eigen land en in Europa als geheel. Zo kopte het Reformatorisch Dagblad op 19 december dat de grote kerken in Nederland 267 leden per dag verliezen. Dat is een kleine kerkelijke gemeente per dag of een flinke gemeente per week. Het zijn rekensommen die moedeloos kunnen maken.

In de laatste weken van het jaar was er op dit gebied trouwens ook ineens positief nieuws. Onderzoekers meldden dat de ontkerkelijking in Groot-Brittannië tot stilstand gekomen lijkt te zijn. Sterker: de lijn is weer ietsjes opwaarts. Een bericht om dankbaar voor te zijn. Want wie weet, waait deze positieve ontwikkeling ook over naar het vasteland van Europa. Voor God is niets te wonderlijk, zeggen we dan. En dat is waar.

Toch kan ook een positief onderzoek over de godsdienstige beleving van mensen niet de grond zijn waarin het anker voor 2019 uitgeworpen kan worden. Onderzoeken, rapporten en statistieken kunnen nuttig zijn, maar het levensanker vindt in deze drassige bodem geen vastigheid. Grafieken, curven, cijfers: het zijn op z’n best dagkoersen.

Mozes haalt het in Psalm 90 veel dieper en hoger weg. Hij zet zijn ‘oudejaarspsalm’ in met de belijdenis dat God een Toevlucht is geweest van geslacht tot geslacht. En hij kijkt vooruit: „Ja, van eeuwigheid tot eeuwigheid zijt Gij God.” Als die belijdenis het anker is, dan kan het levenschip schudden in de stormen die ons in 2019 mogelijk overvallen. Maar aan dit anker ligt het dan toch zeker en vast.