Angst voor langdurige shutdown overheid VS
Ruim vierhonderdduizend ambtenaren in Amerika werken deze dagen wel, maar krijgen daarvoor geen salaris. Voorlopig althans niet. Nog eens 380.000 collega’s zitten thuis te wachten tot de geldkraan van de overheid weer opengaat.
Echt van slag zijn de Amerikaanse ambtenaren niet. Zij hebben tijdens de regering van president Trump al twee keer eerder een shutdown meegemaakt. Daarbij worden de overheidsdiensten (deels) stilgelegd omdat de president en het Congres het niet eens kunnen worden over de begroting.
De meest prangende vraag voor veel ambtenaren is: Hebben ze voldoende geld om het gedwongen verlof uit te zingen? De vorige twee keer duurde de shutdown enkele dagen, maar zondag waarschuwden medewerkers van Trump dat het deze keer wel eens lang kan gaan duren.
Twistappel is de muur die Trump wil bouwen aan de grens tussen Mexico en de VS. Daarvoor heeft hij vijf miljard nodig. Dat bedrag wil hij in de begroting voor het komend jaar opgenomen hebben. Daar krijgt hij geen meerderheid voor in het Congres. De Democraten weigeren daaraan mee te werken. En zonder deze miljardenreservering wil Trump geen handtekening onder de begroting zetten.
Door de shutdown zijn negen ministeries op slot gegaan. Nationale parken, musea en andere toeristische trekpleisters zijn bijvoorbeeld gesloten. Diensten die cruciaal zijn om het openbare leven draaiende te houden, zoals militairen, gevangenisbewaarders, grensbewaking, postbezorgers of de luchtverkeersleiding werken gewoon door. Maar zij ontvangen pas weer hun salaris als de shutdown voorbij is.
Niemand verwacht dat er snel een oplossing zal komen. In ieder geval duurt de shutdown tot donderdag. Dan komt de Senaat weer bijeen om verder te praten.
Om de begroting goed te keuren moeten zestig senatoren akkoord gaan. De Republikeinen hebben daar nu 51 zetels. Er moet dus een aantal Democraten gevonden worden dat voor de plannen van Trump stemt. Daar lijkt weinig zicht op. Zaterdag wilden de Democraten niet verder gaan dan 1,6 miljard extra voor grensbewaking.
Dat vindt Trump niet genoeg. De bouw van de muur is een van zijn belangrijkste verkiezingsbeloften. Vanuit de rechterflank van zijn partij wordt daarover druk op hem uitgeoefend.
Voor de president is het zaak dat de begroting voor 1 januari rond is. Daarna hebben de Democraten de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. Dan kan hij zijn plan voor het bouwen van een muur helemaal wel vergeten. Wellicht om die reden waarschuwde Mick Mulvaney, die nu nog in het Witte Huis verantwoordelijk is voor de begroting, dat de shutdown mogelijk tot de eerste weken van het nieuwe jaar blijft aanhouden.
Onrust bij banken
De situatie is een belangrijke factor voor onrust op de Amerikaanse beurzen. Om die te bezweren heeft de Amerikaanse minister van Financiën, Steven Mnuchin, zondag zes topbankiers in zijn land gebeld. Er is volgens hem voldoende geld beschikbaar voor kredieten aan consumenten.