1. Het is goed om onder ogen te zien dat iedere nieuwe technische ontwikkeling in eerste instantie alleen nuttig gebruikt wordt, maar dat daarna pornografie dit middel bijna altijd als eerste gaat gebruiken. Illustratief daarvoor zijn de introductie van de videoband, de DVD, het internet en de smartphone (1). Dit verklaart dan ook dat een derde van alle downloads op internet gerelateerd is aan pornografie (2).

2. Uitvoerders van de seksuele handelingen in deze filmpjes zijn ronduit ziek. Zo gebruikt de overgrote meerderheid marihuana en gebruikt de helft XTC of cocaïne (3). Daarnaast hebben ze veel vaker dan anderen een depressie en/of een persoonlijkheidsstoornis. Vanzelfsprekend hebben zij een grote kans op seksueel overdraagbare aandoeningen. Een pornoacteur stelde zelfs dat iedereen die in deze wereld werkzaam is wel zo’n ziekte onder de leden heeft (4).

3. Pornoacteurs kampen vaak met huiselijk geweld en onderhouden veelal relaties die maar kort duren (5). Een voormalige pornoactrice vertelde dat ze door dit werk werd verscheurd. „Jongens slaan je in het gezicht. Je wordt als een object gezien en niet als een mens met een geest.(6)” Ook lijkt geweld in pornografisch materiaal te worden verheerlijkt. Een onderzoek bracht aan het licht dat in bijna 90 procent van de films sprake was van agressie. Dit was niet alleen fysiek (slaan en spugen), maar ook mentaal (schelden). De mannen waren vrijwel altijd de dader. De vrouwen reageerden op dit geweld neutraal of positief (7).

4. Porno waarbij seksueel contact tussen 18- en 19-jarigen te zien is, wordt het meest gewaardeerd door gebruikers. Dit blijkt uit het feit dat de term ”jeugd” op pornosites het meest gebruikte zoekwoord is (8). Gebruikers geven dit ook toe. Uit een onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de dagelijkse gebruikers van porno het slecht vindt als tieners daarbij ingezet worden. De andere helft vindt dat niet (9).

5. Uit het jaarverslag van een van de grootste aanbieders blijkt dat er sprake is van absurdistische fantasieën. Het is schokkend dat de zoekwoorden die verband houden met pornografisch materiaal waarbij moeders met (stief)zonen en (stief)dochters zijn betrokken, eindigen in de top vijf (10).

6. Online pornografie wordt gezien als materiaal voor volwassenen. Veel gebruikers ver onder de wettelijke leeftijd blijken echter al online porno te kijken (11). Het is een feit dat porno zeker voor een minderjarig brein vergif is, omdat een jongere niet in staat is om zulke informatie in de juiste context te zien (12).

7. Eén van succesvolste online verdienmodellen is het aanbieden van porno. Alleen al in de Verenigde Staten zou deze markt goed zijn voor tientallen miljarden per jaar. Daar starten iedere seconde 30.000 mensen met kijken en wordt er iedere seconde zo’n 3000 euro besteed aan online porno (13). Eén van de omvangrijkste internationale websites geeft aan dat ze 68 jaar aan pornografische materiaal ter beschikking heeft en dagelijks 81 miljoen bezoekers tellen (14). Bij zulke hoge cijfers is het helaas niet verwonderlijk dat er ook een grote groep (vooral mannelijke) klanten is.

Op basis van onderzoeken zijn er legio gevolgen van porno kijken te noemen. Ik geef er veertien:

1. Het lijkt erop dat porno normaal gevonden wordt. Vrijwel iedere tiener praat hierover met vrienden en dit wordt interessant en leuk gevonden. Van de tieners vindt een minderheid pornografie slecht voor de samenleving (15).

2. Langdurige blootstelling aan pornografie leidt tot een overdreven aandacht voor seks, een verminderd vertrouwen in een relatie, het verlaten van hoop op een monogame relatie, de overtuiging dat onthouding ongezond is, cynisme over liefde, onderwaardering van het huwelijk en gebrek aan aandacht voor kinderen in de opvoeding (16).

3. Er is een verband gevonden tussen het gebruik van pornografie en verminderde seksuele tevredenheid, verminderde seksuele gemeenschap met de eigen partner en het uitvoeren van seksuele activiteiten die volgens de Nederlandse wet illegaal zijn (17).

4. Er is een grotere kans op echtscheiding en ontrouw bij online pornogebruik. Obsessief online pornogebruik was ook een belangrijke reden voor echtscheiding (18). Partners voelden zich gekwetst en afgewezen en gingen zich vergelijken met de online afbeeldingen. Ook gaven ze aan dat deze online gebeurtenissen even pijnlijk waren als vergelijkbare offline gebeurtenissen (19).

5. Er zijn forse psychologische gevolgen. Treffend is de reactie van een vormalige pornoverslaafde. „Omdat ik mijn hersenen met zoveel dopamine voedde door uren naar porno te kijken, smachtte mijn brein steeds meer naar stimulatie. Alledaagse dingen werden minder stimulerend. (20)”

6. Op grond van onderzoeken is geconcludeerd dat blijvende negatieve of traumatische emotionele reacties vaak het gevolg zijn van kijken naar porno (21).

7. Door porno te kijken ontstaat het idee dat superieure seksuele bevrediging bereikbaar is zonder genegenheid voor de partner. Seksueel contact is daarmee echt los verkrijgbaar geworden.

8. Eenzaamheid en pornografie blijken hand-in-hand te gaan. Daarbij is dan onduidelijk of de eenzaamheid er eerder was dan het porno kijken of juist andersom (22).

9. Voor meisjes en vrouwen geldt dat het zien van porno leidt tot een grotere mate van onzekerheid, omdat ze zich spiegelen aan dit materiaal (23).

10. Na onderzoek is vastgesteld dat mensen die frequent porno hebben gezien eerder seksueel contact hebben (24), meer seksuele contacten met verschillende mensen hebben en ook risicovollere vormen van seksueel contact hebben, waardoor ze een groter risico lopen op soa’s (25).

11. Diverse studies hebben aangetoond dat het aantal erectiestoornissen toeneemt. Daarbij is een relatie gevonden tussen pornografie en dit lichamelijke gevolg (26).

12. Pornogebruik stopt vaak niet op het werk. Een meerderheid van de volwassen mannen kijkt pornografie op het werk (27). Op twee derde van de onderzochte computers van medewerkers is porno aangetroffen (28).

13. Jongeren onder de achttien halen bij het bekijken van porno een omvangrijk gedeelte van hun seksuele opvoeding hieruit (29). Terwijl er een grote inspanning geleverd wordt om roken en alcohol drinken te ontmoedigen, is het op dit terrein bijzonder stil. Maar wat hebben ze dan online gezien? Uit onderzoek, uitgevoerd onder jongeren in de middelbare schoolleeftijd, bleek dat van de jongens die porno kijken of hebben gekeken 83 procent groepsseks heeft gezien, 69 procent seks tussen mensen van hetzelfde geslacht, 18 procent gewelddadige porno en 15 procent kinderporno. Een gemiddeld bezoek aan dergelijke sites duurt volgens deze groep minimaal dertig minuten (30).

14. Het is aannemelijk dat het bekijken van porno een eerste stap op een glijdende schaal is. Eerst zal genoegen worden genomen met gratis porno, vervolgens zal ervoor betaald worden en aansluitend zal worden gestart met webcamseks. Als online niet meer voldoende bevrediging is te vinden, zal de stap naar offline vervulling sneller gemaakt worden.

Creditcardgegevens

Hoe vaak maken Nederlanders gebruik van porno? Als je iedere confrontatie (inclusief de niet zelf gezochte) met online porno meetelt, kom je er dicht bij dat 100 procent van de mannen porno bekijkt. Als je de gegevens filtert, krijg je lagere percentages. Zo concluderen de meeste onderzoekers dat zo’n driekwart van de jonge mannen wel eens porno kijkt. Hoe jonger de persoon, hoe gewoner het lijkt.

Uit onderzoek onder christelijke universiteitsstudenten bleek dat bijna 90 procent van de mannelijke en 30 procent van de vrouwelijke studenten ervaring heeft met het kijken naar pornografie (31). Recent onderzoek onder reformatorische jongeren liet zien dat meer dan de helft van de jongens frequent (van meermalen per week tot eens in de maand) porno kijkt. Onder de reformatorische meisjes is dit minder dan 10 procent (32). Overigens geeft de meerderheid van deze reformatorische jongeren wel aan een schuldgevoel te hebben na het bekijken van porno.

Al deze cijfers zeggen ons dat het aannemelijk is dat een meerderheid van de reformatorische jongens actief porno kijkt en waarschijnlijk ook een meerderheid van de volwassen mannen. Voor meisjes en vrouwen gelden veel lagere percentages.

Onderzoekers die creditcardgegevens van gebruikers van pornowebsites analyseerden, ontdekten dat bezoekers van zo’n site vaker in een verstedelijkt gebied wonen dan op het platteland, gemiddeld een hoger inkomen hebben, conservatievere opvattingen over gender en religie hebben en vaker aan vrijwilligerswerk doen (33). Daarnaast blijkt dat pornografiegebruikers vaker intensieve internetgebruikers zijn, een minder goede band met hun familie hebben en minder ontwikkelde sociale vaardigheden hebben (34). Verder is er een grotere kans op pornogebruik bij mensen die politiek gezien liberaler zijn. Dit geldt ook voor degenen die in het verleden overspel hebben gepleegd en die ooit hebben betaald voor seks. Bij deze groepen bestaat twee tot drie keer zoveel kans dan gemiddeld dat ze ook online porno kijken (35).

Covenant eyes

Als we de cijfers met de feiten over de porno-industrie combineren, staat ons het water aan de lippen en staan de tranen in onze ogen. Is hiertegen nog wel een dam op te werpen of is het daarvoor te laat?

Er is een weg terug, maar deze is moeizaam en lastig. Radicaal stoppen is mogelijk, liefst onder begeleiding. De belangrijkste sleutelwoorden zijn bekering, geloof en strijden tegen de zonde. Daarnaast moet over dit onderwerp gesproken worden.

Tegelijkertijd zullen technische middelen moeten worden ingezet om de verleiding te verkleinen, door het kijken van porno technisch vrijwel onmogelijk te maken. Uit onderzoek blijkt dat meer dan twee derde van de jongeren online verbergt wat ze doen (36). Maar wat zijn dan wel handreikingen?

Bij een vaste internetverbinding moet allereerst gekozen worden voor een gefilterde verbinding. Op een smartphone kan dit ook via een filter of specifieke abonnementsvorm. Ook is een vorm van verticale accountability onmisbaar. Via bijvoorbeeld de applicatie ”covenant eyes” of “Qustodio” kunnen ouders met hun kinderen op hoofdlijnen meekijken naar het zoekgedrag, of dit nu bij La Place of bij MacDonalds is. Het is niet mogelijk om zo’n app te verwijderen, uit te schakelen of te omzeilen. Bij deze vorm is accountability een controlemiddel, vandaar het etiket ”verticaal”. Een vorm van horizontale accountability is de app Yona. Gebruikers stellen dan samen doelen vast, op basis van vertrouwen. Daarnaast is het een te overwegen optie om helemaal geen smartphone te bezitten. Gebruikers kijken namelijk voornamelijk via hun smartphone porno (37).

De Bijbel is radicaal in het oordeel over de mens en zijn geneigdheid tot zonden. De Grote Leraar droeg niet voor niets Zijn discipelen op om dagelijks te bidden: „Leidt ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. (38)” Waar gelegenheid en genegenheid bij elkaar komen, gaat het mis.

Waakzaam

Was het wel nodig om deze informatie te delen? Zet dit juist niet aan tot actief gebruik? En je hoeft toch nog niet je hoofd in het riool te steken om te weten te komen dat het er stinkt?

Ik heb er vaak over getwijfeld. De beschreven feiten hebben als doel om het uiterst problematische karakter van porno te laten zien. De Bijbel roept ons op om nuchter en waakzaam te zijn (39). Porno is ontwrichtend èn zeer eenvoudig toegankelijk. Er is een strijd gaande met de geestelijke boosheden in de lucht. Niet het minst in de online porno-industrie krijgen deze onzichtbare machten een herkenbaar gezicht.

Hier moet voortdurend de vinger bij gelegd worden, om de tegenpartij (de duivel, „die omgaat als een briesende leeuw, zoekende wie hij zou mogen verslinden”) te ontmaskeren. De satan heeft zijn grote troef bij huwelijken, gezinnen, schoolklassen en vriendenkringen naar binnen laten komen om zijn primaire werk te doen: verderven. Het is daarom nodig dat wij een verbond sluiten met onze ogen. Dan zijn het letterlijk ”covenant eyes” (verbondsogen). Dit deed Job uitroepen: „Ik heb een verbond gemaakt met mijn ogen; hoe zou ik dan acht gegeven hebben op een maagd? (40)”

Het is nodig dagelijks te bidden om niet in verzoeking geleid te worden. Dit kunnen we echter niet bidden als we niet bidden om bekering, niet het gesprek voeren met onze kinderen en met onszelf en geen technische middelen voor mijding gebruiken.

De auteur is practor mediawijsheid en digitale didactiek op het Hoornbeeck College. Het complete artikel (inclusief referenties) is te raadplegen op de website www.hoornbeeck.nl/practoraat. Het meeste bronmateriaal voor dit artikel is afkomstig uit een Engelstalige publicatie van Covenant Eyes: ”Porn Stats”. Deze Amerikaanse (christelijke) organisatie gaf toestemming voor publicatie. This e-book (Porn Stats 2018) originally appeared in English on www.covenanteyes.com and was translated with their permission. This translation has not been reviewed by Covenant Eyes.

Noten

1. Damon Brown, “PCs in ecstasy: The evolution of sex in PC games,” Computer Games Magazine. May 2006.

2. Internet Pornography by the Numbers; A Significant Threat to Society. Webroot Smarter Cybersecurity. https://www.webroot.com/us/en/resources/tips-articles/internet-pornography-by-the-numbers (geraadpleegd 01-12-2018).

3. James Griffith, Sharon Mitchell, Christian Hart, Lea Adams, and Lucy Gu, “Pornography actresses: An assessment of thedamaged goods hypothesis,” Journal of Sex Research (November 2012): 1-12.

4. Shelley Lubben, “Ex-porn star tells the truth about the porn industry,” Covenant Eyes Blog, Oct. 28, 2008. http://www.covenanteyes.com/2008/10/28/ex-porn-star-tells-the-truth-about-the-porn-industry (geraadpleegd 29-11-2018)

5. Judith Reisman, Jeffrey Sanitover, Mary Anne Layden, and James B. Weaver, “Hearing on the brain science behindpornography addiction and the effects of addiction on families and communities,” Hearing to U.S. Senate Committee onCommerce, Science & Transportation, Nov. 18, 2004. http://www.ccv.org/wp-content/uploads/2010/04/Judith_Reisman_Senate_Testimony-2004.11.18.pdf (geraadpleegd 29-11-2018).

6. Shelley Lubben, “Ex-porn star tells the truth about the porn industry,” Covenant Eyes Blog, Oct. 28, 2008. http://www.covenanteyes.com/2008/10/28/ex-porn-star-tells-the-truth-about-the-porn-industry geraadpleegd 29-11-2018).

7. Ana Bridges, Robert Wosnitzer, Chyng Sun, and Rachael Liberman, “Aggression and sexual behavior in best-sellingpornography videos: A content analysis update,” Violence Against Women 16 (Oct. 2010): 1065-1085.

8. Ogasa and Gaddam, A Billion Wicked Thoughts.

9. Josh McDowell Ministry, The Porn Phenomenon: The Impact of Pornography in the Digital Age (Ventura, CA: Barna Group,2016).

10. “Internet Pornography by the Numbers; A Significant Threat to Society.” Webroot Smarter Cybersecurity. https://www.webroot.com/us/en/resources/tips-articles/internet-pornography-by-the-numbers (geraadpleegd 29-11-2018)

11. Peter, J. & Valkenburg, P. M. (2016). Adolescents and Pornography: A Review of 20 Years of Research. Journal of Sex Research, 53(4-5)

12. Jill Manning, “Hearing on pornography’s impact on marriage & the family,” U.S. Senate Hearing: Subcommittee on theConstitution, Civil Rights and Property Rights, Committee on Judiciary, Nov. 10, 2005. https://www.judiciary.senate.gov/imo/media/doc/manning_testimony_11_10_05.pdf ((geraadpleegd 29-11-2018)

13. “Internet Pornography by the Numbers; A Significant Threat to Society.” Webroot Smarter Cybersecurity. https://www.webroot.com/us/en/resources/tips-articles/internet-pornography-by-the-numbers (geraadpleegd 30-11-2018).

14. https://fightthenewdrug.org/pornhub-reports-most-viewed-porn-of-2017/ (geraadpleegd 13-12-2018)

15. Josh McDowell Ministry, The Porn Phenomenon: The Impact of Pornography in the Digital Age (Ventura, CA: Barna Group,2016).

16. Dolf Zillmann, “Influence of unrestrained access to erotica on adolescents’ and young adults’ dispositions toward sexuality,”Journal of Adolescent Health 27 (Aug. 2000): 41-44.

17. Jill Manning, “Hearing on pornography’s impact on marriage & the family,” U.S. Senate Hearing: Subcommittee on theConstitution, Civil Rights and Property Rights, Committee on Judiciary, Nov. 10, 2005. https://www.judiciary.senate.gov/imo/media/doc/manning_testimony_11_10_05.pdf (geraadpleegd 29-11-2018)

18. Jonathan Dedmon, “Is the Internet bad for your marriage? Online affairs, pornographic sites playing greater role in divorces.”Press Release from The Dilenschneider Group, Inc., Nov. 14, 2002. http://www.prnewswire.com/news-releases/is-the-internet-bad-for-your-marriage-online-affairs-pornographic-sites-playing-greater-role-in-divorces-76826727.html (accessed June 7,2018).

19. Jennifer P. Schneider, “Effects of cybersex addiction on the family: Results of a survey,” Sexual Addiction and Compulsivity 7(2000): 31-58.

20. A Conversation with Noah Church and Ron DeHaas. Facebook Live. January 10, 2017. Accessed July 17, 2018. https://www.facebook.com/CovenantEyes/videos/10154926715969700/.

21. Jill Manning, “Hearing on pornography’s impact on marriage & the family,” U.S. Senate Hearing: Subcommittee on the Constitution, Civil Rights and Property Rights, Committee on Judiciary, Nov. 10, 2005. https://www.judiciary.senate.gov/imo/ media/doc/manning_testimony_11_10_05.pdf (geraadpleegd 13-2018)

22. Vincent Cyrus Yoder, Thomas B. Virden III, and Kiran Amin, “Internet Pornography and Loneliness: An Association?” Sexual Addiction & Compulsivity 12 (2005): 19-44.

23. Jochen Peter and Patti M. Valkenburg, “Adolescents’ exposure to online sexually explicit material, sexual uncertainty, and attitudes toward uncommitted sexual exploration: Is there a link?” Communication Research 35 (2008): 579-601.

24. E. Haggstrom-Nordin, U. Hanson, and T Tydén, “Associations between pornography consumption and sexual practices among adolescents in Sweden,” International Journal of STDs & AIDS 16 (2005): 102-107.

25. Jill Manning, “Hearing on pornography’s impact on marriage & the family,” U.S. Senate Hearing: Subcommittee on theConstitution, Civil Rights and Property Rights, Committee on Judiciary, Nov. 10, 2005.

26. K. Sutton. “Patient Characteristics by Type of Hypersexuality Referral: A Quantitative Chart Review of 115 Consecutive MaleCases.” Journal of Sex and Marital Therapy 41, no. 6 (September 2, 2014): 563-80.

27. Barna Group, 2014 Pornography Survey and Statistics.

28. Michael Leahy, Porn @ Work: Exposing the Office’s #1 Addiction (Chicago: Northfield Publishing, 2009).

29. Rothman, E. F., Kaczmarsky, C., Burke, N., Jansen, E., & Baughman, A. (2015). “Without Porn…I Wouldn’t Know Half the Things I Know Now”: A Qualitative Study of Pornography Use Among a Sample of Urban, Low-Income, Black and Hispanic Youth. Journal of Sex Research, 52(7), 736-746.

30. Chiara Sabina, Janis Wolak, and David Finkelhor, “The nature and dynamics of Internet pornography exposure for youth,”CyberPsychology and Behavior 11 (2008): 691-693.

31. Dijk van, Hans, onderzoek pornografiegebruik onder christelijke studenten (2013), Universiteit van Tilburg.

32. Mooiweer, Harmen, Porno… heel normaal? (2018), niet gepubliceerde en niet openbare scriptie.

33. Benjamin Edleman, “Red light states: Who buys online adult entertainment?” Journal of Economic Perspectives 23 (Winter2009): 209-220.

34. Gustavo Mesch, “Social bonds and Internet pornographic exposure among adolescents.” Journal of Adolescence 32 (2009):601–618.

35. Steven Stack, Ira Wasserman, and Roger Kern, “Adult social bonds and use of Internet pornography.” Social Science Quarterly85 (March 2004): 75-88

36. Jamie Le, “The Digital Divide: How the Online Behavior of Teens is Getting Past Parents,” McAfee.com. June 2012. - http://www.cil.cnrs.fr/CIL/IMG/pdf/digital-divide-study.pdf (geraadpleegd 01-12-2018).

38. XBIZ Research, The 2012 XBIZ Research Report: Attitudes, Views and Trends Impacting the Adult Entertainment Industry,Spring 2012. http://www.xbizresearch.com/reports/xbizresearch_2012.pdf (geraadpleegd 01-12-2018).

39. Mattheüs 6:13

40. 1 Petrus 5:8

41. Job 31:1