Het crypto-optimisme vierde hoogtijdagen in de laatste maanden van 2017. Zondag een jaar gelden telden beleggers bijna 20.000 Amerikaanse dollars neer voor een bitcoin.

Op verjaardagen, in schoolklassen en vriendengroepen pochten amateurinvesteerders met hun klinkende winsten. Wie niet wat spaargeld in bitcoins had zitten, kon het gevoel krijgen een dief van de eigen portemonnee te zijn.

De koers van de bitcoin, met in zijn kielzog duizenden andere, kleinere digitale valuta, steeg dan ook explosief. In 2010 kreeg een investeerder nog elf bitcoins voor een euro, eind 2016 was de munt bijna 1000 dollar waard. Het grote publiek kreeg lucht van de spectaculaire koers en een jaar later is de munt nog twintig keer over de kop gegaan.

Crypto-investeerders zijn met een gemiddelde leeftijd van 38 jaar relatief jong voor de beleggingsmarkt. Vier op de vijf investeren op aanraden van vrienden en omdat ze bang zijn de boot te missen, stelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM). „Het is een zeepbel”, waarschuwt de toezichthouder herhaaldelijk.

Honderdduizenden Nederlanders slaan die woorden in de wind. In januari 2018 bezitten 580.000 huishoudens cryptomunten als bitcoin, ripple of ethereum. De dalende trend is dan al ingezet, en zal het hele jaar aanhouden. De meeste investeerders, ruim tweederde kochten voor maximaal duizend euro aan cryptomunten.

Niet rouwig

Andries Waterman (27) uit Gouda begint in mei 2017 aan zijn cryptoavontuur. Hij legt tweeduizend euro in. Zes maanden later piekt de virtuele waarde van zijn bezittingen op zo’n 25.000 euro. Voornamelijk ook dankzij de 50 euro die hij investeert in de alternatieve cryptomunt Verge. Die investering is op dat moment 12.000 euro waard.

In december 2017 trekt Waterman zijn tweeduizend euro inleg uit de cryptomarkt. „Dan kan ik niets meer verliezen”, dacht ik. „Dat was een lekker gevoel.” Hij spreekt met zichzelf af dat hij vanaf dan iedere maand wat cryptomunten inwisselt voor euro’s. Van dat plan stapt hij echter af wanneer de waarde van zijn belegging daalt. Hij zal wachten tot de markt herstelt.

De cryptomarkt blijft echter inzakken. „Meer dan 80 procent van de waarde van mijn cryptomunten is dit jaar verdampt”, stelt Waterman nu. Hij zegt er niet rouwig om te zijn. „Ik had er achteraf bezien in december moeten uitstappen, maar dat is makkelijk praten. De bitcoin had een maand later nog twee keer zo hoog kunnen staan. Per saldo heb ik geen geld verloren en ik vond het een interessant traject. Het was een bijzondere ervaring om in een bubbel te zitten.”

„De hype is nu wel voorbij”, meent ook Van Steen van onderzoeksbureau Kantar TNS. In augustus dit jaar waren er honderdduizend crypto-investeerders minder dan de 580.000 in januari. Hoewel Van Steen geen recentere cijfers heeft, vermoedt hij dat de interesse nog steeds afneemt. „En ook als de waarde van de munten zou stabiliseren, zullen mensen er niet langer massaal naartoe gezogen worden. De aantrekkingskracht is weg.”

Gehypet

Een kwart van de mensen die de brui gaven aan de bitcoin, geloven volgens het onderzoek van Van Steen niet meer dat cryptomunten toekomst heeft. Ook wilden ze de winst nemen die ze nog hadden, of hun verlies beperken.

„Er is ook een grote groep die hun geld in de cryptomunten heeft laat zitten. Die denken: die honderd euro die het nu nog waard is, kan ik net zo goed laten zitten. Misschien wordt het nog eens wat.”

Bitcoinspeculant Waterman blijft ondanks de koersdaling van het afgelopen jaar in de toekomst van de bitcoin geloven. „Als iets nieuw is, wordt het gehypet en zijn mensen overenthousiast. De hysterie is er nu af, dus ergens zal de koers stabiliseren en mogelijk stabiel gaan stijgen.”

De amateurbelegger waagt zich niet aan koersvoorspellingen. „Misschien daalt de waarde wel tot 100 euro. Maar de munt heeft ontegenzeggelijk waarde, het is digitaal goud. De voorraad is schaars, want er zijn maar 21 miljoen bitcoins. En dit goud is makkelijk uit te wisselen via internet. Echt goud heeft die voordelen niet, want er worden nog steeds nieuwe mijnen gevonden.” Van Steen ziet de bitcoin niet als goud. „Het is klatergoud.”

De cryptokoorts is het afgelopen jaar beduidend afgenomen. Maar de techniek achter de munt, de blockchain staat nog volop in de schijnwerpers. Toen de bitcoin afgelopen jaar record op record brak, raakten veel partijen geïnteresseerd in de technologie achter de cryptomunt.
Inmiddels doen banken, verzekeraars en grote bedrijven zoals de haven van Rotterdam,volop onderzoek naar de mogelijkheden van de techniek die door kenners als revolutionair wordt bestempeld.