Het is nu een klein jaar geleden dat ik een artikel schreef over de orthodoxe kerk in het dorpje Ijoelskoje, waar de enthousiaste priester Andrej zijn geloof op echt Russische wijze promoot. Nog voordat ik hem vertelde dat ik zelf christen was, veroordeelde hij in harde woorden de „sektarische” kerken in de naburige grote stad Izjevsk.

Met name die ene kerk met die Amerikaanse naam, zei hij, „daar doen ze aan hypnotisering.” Hij had het over de kerk Philadelphia, vernoemd naar het Bijbelse Filadelfia, waar ik toevallig al een tijdje naar toe ging. Hij keek ietwat zuur toen ik hem vertelde dat ik daar kerkte en verzocht mij vriendelijk om niet meer naar die „sektarische diensten” te gaan, maar ’s zondags mij te melden in de Russisch-orthodoxe kerk.

Priester Andrej is een van de velen die protestantse, evangelische en charismatische kerken met argwaan bekijkt. Dat negatieve sentiment onder de bevolking is de autoriteiten niet onwelkom. Poetin en de Orthodoxe Kerk zijn twee handen op één buik. Het negatieve gevoel van de bevolking tegenover protestantse stromingen is sterk beïnvloed door de politiek: Amerika is de vijand, en het geloof wat daar vandaan komt, kan niet goed zijn.

Zo sprak ik eens een oude Rus op straat. Hij wees mij met zijn stok naar een bouwwerk verderop en zei op denigrerende toon: „Vertel mij eens, waarom maken die sektariërs overal van die gebouwen. Hier één en daar verderop ook één.” Het is de tweede evangelische kerk die in de wijk wordt gebouwd sinds de val van de Sovjet-Unie.

De discussie aangaan en zeggen dat die kerken wel meevallen, werkt averechts. En zeggen dat ik er zo af en toe ook heen ga, werkt nog minder. En daarom wijs ik hen altijd op de Bijbel. „Ik lees de Bijbel en probeer te doen wat daar staat.” Meestal komen de Russen met wie ik praat dan wel tot rust, en willen ze ook wel luisteren.

Hun houding is wel te begrijpen. Het Russische nationalisme is sterk gebaseerd op de orthodoxie. Na de Sovjet-Unie bleef Rusland achter met een ‘cultuurachterstand’ van zeventig jaar. De Sovjetcultuur paste niet meer. En de Russisch-Orthodoxe Kerk was zo goed als uitgeroeid door de atheïstische Lenin en Stalin. Om Rusland weer een grootmacht met een eigen identiteit te maken, werd de kerk in het zadel gehesen.

Inmiddels heeft de Orthodoxe Kerk haar positie in de maatschappij stevig in handen. De kerk is de enige juiste stroming, menen velen, aangezien ze de eerste was die zich van de Rooms-Katholieke Kerk afscheidde. Na de val van de Sovjet-Unie is er weer interesse gekomen in het orthodoxe geloof. Overal verrijzen nieuwe kerken. Die worden ook goed bezocht door de jeugd.

Een wandeling door de stad is altijd aantrekkelijk. En met de winterse temperaturen van rond de -15 is het prima toeven in de mooie, warme orthodoxe gebedshuizen die altijd open zijn voor bezoekers. Het is de moeite waard om even rond te kijken bij de mooie fresco’s en iconen waar Bijbelverhalen worden uitgebeeld. De glitter en glamour van de Orthodoxe Kerk staan vaak echter ver af van de Bijbeluitleg die in protestantse kerken klinkt.