De hoogte van het totale boetebedrag voor Dexia valt mee: 54.450 euro. De toezichthouder op de beurs heeft ook niet de maximale straffen opgelegd, maar het grote aantal overtredingen dat de AFM constateert is pijnlijk voor de bank.

Dexia ageerde donderdag fel tegen het besluit van de beursautoriteit. In grote advertenties beschuldigt het concern de toezichthouders ervan dat zij hun oordeel over leasebeleggingen pas hebben aangescherpt nadat beleggers in de problemen kwamen.

Volgens het oordeel van de AFM heeft Dexia misleidende reclame gemaakt en verzuimde de bank te onderzoeken of klanten de financiële risico’s van beleggingen via aandelenlease wel konden behappen. Verder wordt Dexia bestraft voor onduidelijkheden in contracten met klanten en het ongevraagd telefonisch benaderen van potentiële kopers. Ook voldeed de administratie van de bank op sommige punten niet en zijn aandelen van klanten niet tegen de juiste prijs verkocht, aldus de AFM.

De boetes volgen op een kritisch rapport van de financieel toezichthouder, dat in oktober naar buiten kwam. De AFM constateerde toen al verscheidene overtredingen, maar noemde geen namen van banken of andere aanbieders van de aandelenleaseconstructies. De straffen voor Dexia zijn nu wel openbaar gemaakt. Dat gebeurt vanwege het maatschappelijk belang van de problemen met aandelenlease, aldus een AFM–woordvoerder.

De publiekelijke ingreep van de beurswaakhond komt op een moment dat het conflict over aandelenlease weer in alle hevigheid oplaait. Begin deze maand oordeelde de rechtbank in Amsterdam dat een reclame voor het populairste leaseproduct niet misleidend was. Een overwinning waar Dexia ook in zijn reactie op de boetes naar verwijst.

Een week na het belangrijke vonnis presenteerde een geschillencommissie haar rapport over de mislukte pogingen om een compromis te bereiken tussen de ontevreden beleggers en de aanbieders van aandelenlease, waarvan Dexia veruit de belangrijkste is. De commissie kraakt in het eindrapport kritisch noten over de rol van bedrijven die aandelenlease aan de man brachten.

Dat de AFM uitgerekend in dezelfde maand ook een reeks boetes bekendmaakt, is toeval. De toezichthouder besloot eind vorig jaar al tot de straffen, waarna Dexia in beroep ging. De straffen worden nu openbaar gemaakt, omdat alle beroepsprocedures zijn afgewikkeld.

Beleggers in aandelenlease zijn met geleend geld naar de beurs gegaan. Op het hoogtepunt van de markt hadden 700.000 mensen voor 6,5 miljard euro aandelen gekocht via leningen. Volgens de AFM ging het hierbij voornamelijk om onervaren particulieren. Door de dalende aandelenkoersen zijn veel van deze klanten in de financiële problemen geraakt.

SP–Tweede–Kamerlid Kant noemt de boete die Dexia heeft gekregen „een lachertje". „Aan de advertentie die Dexia in de kranten heeft laten plaatsen, zijn ze meer kwijt." Kant vindt dat de AFM veel hogere boetes moet kunnen opleggen. Zij zal daar bij minister Zalm van Financiën op aandringen.