Stel dat jij een tienermeisje uit Kameroen bent. Je bent in verkeerde handen gekomen. Je bent als koopwaar verhandeld. En nu werk je achter een raam aan de Haagse Doubletstraat. Jij bent hier helemaal niet op je plek!

Oh sorry, ik vergat even voor wie ik deze column schreef. U bent geen kansarme jongere uit Togo, op zoek naar werk elders. U bent geen tienermeisje uit Kameroen dat zich moet prostitueren. U bent een fatsoenlijk opgeleide Nederlander, in staat om het RD-abonnement te betalen en met tijd om columns te lezen. De kans is groot dat u een normale baan hebt. U hebt elke dag te eten. Uw huis is verwarmd. Als u ziek bent, is de dokter dichtbij. En u maakt zich misschien oprechte zorgen over de toekomst van Nederland, met al die migranten.

De laatste dagen zag u vaak ”Marrakesh” langskomen. In Marrakesh zijn politici uit de hele wereld bijeen rond het Global Compact on Migration. Het pact is een nieuwe overeenkomst om migratie in goede banen te leiden. Het gaat niet over vluchtelingen (daar zijn andere afspraken voor), maar over andere vormen van migratie, zoals arbeidsmigratie of mensensmokkel.

Zelden bracht een stuk tekst de politiek zo aan de kook. Vorig najaar trokken de VS zich al terug uit de onderhandelingen erover. Ambassadeur Haley zei toen dat de VS moreel leiderschap tonen in de steun aan migranten en vluchtelingen wereldwijd! Maar dat ze dit pact niet willen omdat het hun soevereiniteit zou aantasten. Ook Israël tekent niet. Premier Netanyahu zei: Wij houden zèlf wel onze grenzen dicht voor illegale migranten. In Europa zijn Hongarije en Oostenrijk verklaarde tegenstanders. In Nederland verzetten vooral PVV, Forum voor Democratie en SGP zich.

Wat kan het pact betekenen voor Nederland? Ons land is geen eiland. We zijn onderdeel van de Europese Unie, met open binnengrenzen en een stevige buitengrens. De bevolking in Afrika groeit. Er is nog steeds een groot gat tussen onze welvaart en hun armoede. Er zijn conflicten in het Midden-Oosten. In zo’n situatie moet de politiek optreden. Het pact formuleert uitgangspunten aan de hand waarvan Nederland zijn migratiebeleid kan voeren. Over de behandeling van aanvragen, grensbewaking, vreemdelingendetentie en het terugnemen door herkomstlanden van eigen onderdanen. Over rechten en plichten van migranten (ze moeten zich houden aan de wetten van het land van aankomst). Sommige onderdelen hadden scherper geformuleerd moeten worden, daar heeft de SGP een punt, maar in de basis zijn het zinvolle afspraken.

Wat kan het pact betekenen voor die Togolese jongeman en dat Kameroense tienermeisje? Als Europese en Afrikaanse overheden het pact serieus nemen, gaan ze samen om tafel. Om afspraken te maken, zodat er voor Togolese jongemannen meer baankansen komen in eigen land. Om afspraken te maken die Kameroense tienermeisjes ten goede komen. Om de netwerken van mensenhandelaars op te rollen. Samenwerking is het sleutelwoord. Migratie gaat over grenzen heen, dus moet je het fenomeen samen aanpakken.

Verliest Nederland soevereiniteit door dit pact? Nee, het pact is niet bindend. Het is ook geen juridische tekst waaraan migranten rechten kunnen ontlenen. Het is wel een intentieverklaring die landen richting geeft in de gezamenlijke aanpak van migratie. Het is belangwekkend genoeg om het te steunen. We hebben een migratiebeleid nodig waarbij hoofd en hart in balans zijn.

Historisch, die vergadering deze dagen in Marrakesh. Papier is echter geduldig. Nog steeds gebruikt Europa Afrika in belangrijke mate als wingewest. Nog steeds gaan er voor elke euro die Afrika binnenkomt twee euro’s het continent uit. Zolang dat doorgaat, blijft Europa aantrekkelijk voor migranten. Wie onvoldoende meewerkt aan de aanpak van de diepste oorzaken van irreguliere migratie, heeft in het debat over het pact weinig recht van spreken.

Evert-Jan Brouwer is politiek adviseur voor Woord en Daad. Reageren? rubriekforum@refdag.nl