SNEEK - In het Friese dorpje Makkum komen 75 inwoners in opstand tegen hun schout Freerk Ymes Tichelaar. Zij willen de dorpsleider afzetten omdat hij in een dronken bui heeft beweerd dat de wetten van Napoleon Bonaparte de beste waren van Nederland. Bovendien wil Tichelaar zichzelf luitenant-kolonel van de Landstorm maken.plattekst (u15,1,0(Het is een van de vele anekdotes die A. G. Musquetier heeft opgedoken uit het Provinciaal Bestuurlijk Archief van Friesland. Dit archief, de belangrijkste nalatenschap van de provincie uit de negentiende eeuw, is nog niet geïndexeerd. Onlangs was Musquetier in het nieuws toen hij een deelindex van het archief op internet plaatste.

Waar in de beleving van vele mensen het bezoeken van een archief een saaie bezigheid is, blijkt de gepensioneerde Musquetier gemiddeld twee volle dagen per week in Leeuwarden te vinden te zijn. „De andere vijf dagen ben ik thuis bezig met uitwerken.” Puur voor zijn plezier probeert de Sneker genealoog tussen de oude, stoffige archiefstukken inzicht te krijgen in de communicatie rond het bestuur van de provincie Friesland in de periode 1813 tot 1924. Per dag neemt hij een pak van 20 tot 30 centimeter dik door en registreert wat er in de stukken staat.

De opstand in Makkum uit 1814 is slechts een van de vele boeiende gebeurtenissen in de geschiedenis van de noordelijke provincie. Grote zaken, maar ook futiliteiten passeren de revue op de zolderkamer van Musquetier. „Wat vind je hiervan?” zegt hij, terwijl hij een van de vele ordners uit zijn kast plukt. „De kastelein van Sloten spant in 1819 een proces aan tegen een andere kastelein in die plaats omdat die een schuld bij hem heeft van 5 cent!”

Vorige week kwam Musquetier een aanvraag tegen van ene Daniël Engelen waarin deze aan de Hoge Raad van Adel het verzoek doet om een titel te krijgen. Hij en zijn nakomelingen willen jonkheer en ”weledelgeboren” genoemd worden. Het verzoek, dat dateert uit 1820, wordt ingewilligd. Engelen richt enkele jaren later de Maatschappij van onderlinge Vee Verzekering op. Het originele reglement zit ook tussen de Friese stukken.

Er zijn meer archiefstukken over het Friese vee. Medisch doctor S. Foekema uit Leeuwarden krijgt in 1840 een gouden medaille omdat hij gratis veel vee heeft ingeënt tegen een zeer besmettelijke ziekte. Ook is er een dossier van een onderzoek naar „het plots dood neervallen van een zwart wit rundbeest” van Harmen Jelles Bosma, landbouwer te St.-Nicolaasga, door de rijksveearts Plantinga.

Behalve lijsten met alle geneeskundigen in heel Friesland en tekeningen met plattegronden of aanplakbiljetten en pamfletten van de koning, zit er in de archiefstukken ook een dienstregeling van de veerboot van Terschelling. Laatst vond Musquetier een brief waarin de personen die de mensen aan boord van een gestrand schip redden, worden bedankt vanwege de door hen betoonde moed.

Musquetier krijgt wekelijks verzoeken van collega-genealogen om informatie uit ’zijn’ archief. In het archief zitten vooral veel onbekende zaken. Omdat het niet geïndexeerd is, is de toegankelijkheid gering. Door het speurwerk van Musquetier zal daar binnen enkele jaren verandering in komen. „Ik schat dat ik tien jaar nodig heb voor het hele project”, zegt de 61-jarige genealoog. Hij heeft er al drie achter de rug.