„Geef autistische tiener tijd om zich in te leven”
In de omgang met pubers met een autismespectrumstoornis zijn liefde en geduld belangrijke uitgangspunten. Dat stelde prof. dr. Hanneke Schaap-Jonker donderdagavond in Amersfoort bij de presentatie van een Bijbels dagboek voor tieners met autisme.
Met het dagboek wil Vereniging Op weg met de ander deze jongeren helpen in hun geloofsbeleving.
Schaap, rector van het Kennisinstituut christelijke ggz en bijzonder hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, sprak over geloofsbeleving en geloofsopvoeding bij jongeren met een autismespectrumstoornis. Volgens haar hebben tieners met autisme vaak een andere geloofsbeleving dan leeftijdsgenoten zonder deze aandoening.
„Pubers met een autismespectrumstoornis ontwikkelen vaak traagheid in nadenken. Ook hormonen, heftige en impulsieve gevoelens en wisselende stemmingen spelen een grote rol. Gevoel is voor hen lastig in context te plaatsen. Hun brein kan zo in beslag genomen zijn door de gedachten dat er voor niets anders meer plek is.”
Conclusies
De theoloog en psycholoog besteedde aandacht aan de botsing tussen geloof en autisme. „Als ouder is het normaal je in te leven in de situatie van de ander. Je trekt conclusies als het ware op de automatische piloot. Bij mensen met een autismespectrumstoornis gaat dat niet vanzelf.”
„Als je puber vragen stelt als „waarom gaf Christus Zijn leven aan het kruis?”, kun je de drieslag zonde, verlossing en de herstelde relatie met God uitleggen.” Volgens Schaap geldt dat ook voor Bijbelverhalen. „Waarom waren de broers van Jozef jaloers? Waarom was de broer van de verloren zoon boos? Geef je autistische puber de tijd om zich in de geschiedenis in te leven, en help hem of haar daarbij. Om lessen uit de Bijbel toe te passen zijn tussenstapjes belangrijk. Alles in een keer uitleggen is bij hen minder effectief.”
Bidden
„Bij het gebod: ”U zult niet doodslaan” denken jongeren met autisme „Dat doe ik toch niet”. Het ontgaat hen gemakkelijk dat zo’n gebod nog meer betekent. Oorzaak en gevolg en de consequenties vatten ze vaak niet”, aldus de hoogleraar. Ook bidden kan volgens Schaap voor tieners met autisme lastig zijn: Ze zien God niet en toch moeten ze tegen Hem praten.
Pubers met een autismespectrumstoornis hechten volgens hoogleraar Schaap aan duidelijkheid en algemene regels. Gods geboden doen en gehoorzamen is volgens de hoogleraar ook een uiting van geloof; evenals wachten en hopen op God. „Duidelijkheid geeft jongeren met autisme rust en haalt angst weg.”
