Niks mis met debat over pact van Marrakech
Al vóór het herfstreces beijverden de fracties van Forum voor Democratie, PVV en SGP in de Tweede Kamer zich voor een spoedig debat met staatssecretaris Harbers, die onder andere over asielzaken gaat. Zij wilden de bewindsman aan de tand voelen over een conceptverdrag van de Verenigde Naties dat over migratie gaat. Dit akkoord wordt als het goed is op 10 en 11 december ondertekend in Marrakech, in Marokko. Om die reden wordt het VN-verdrag ook wel het pact van Marrakech genoemd.
Inzet van de drie genoemde partijen is een debat over de vraag: wat heeft het pact precies in petto voor de ondertekenaars? Die vraag is niet onzinnig, integendeel. In elk land dat ooit tekende voor een internationaal verdrag rijst vroeg of laat immers de vraag: waartoe hebben we ons eigenlijk verplicht?
Een meerderheid in de Tweede Kamer is terecht voorstander van een sober maar rechtvaardig asielbeleid. Voor de vluchteling die in het eigen land levensgevaar heeft te duchten, moet er minimaal tijdelijke opvang geregeld te zijn. De migrant die geen aanspraak kan maken op verblijf mag worden teruggestuurd.
Dat terugkeer- of uitzetbeleid staat echter al jarenlang bekend als de achilleshiel van het Nederlandse asielsysteem. Zo leiden tal van uitgeprocedeerde vreemdelingen van Noord-Afrikaanse komaf in Nederland een illegaal bestaan, omdat het land van herkomst hun geen reisdocumenten wil verstrekken of op andere manieren weigert aan hun terugkeer mee te werken. Die situatie is onbevredigend. Terecht willen FVD, SGP en PVV dan ook graag van Harbers horen wat het pact van Marrakech kan betekenen voor de effectiviteit van het terugkeerbeleid.
Het voorlopige verdrag biedt daarover onvoldoende duidelijkheid. Te lezen is onder meer dat alle ondertekenaars beloven betere afspraken te maken over hun nationale terugkeerbeleid, met in achtneming van de plicht van staten om hun onderdanen weer terug op te nemen. Tegelijkertijd zullen ze zich inspannen om migranten die moeten of willen terugkeren zo goed mogelijk voor te bereiden op hun vertrek.
Bang dat rechters deze afspraken op termijn zo gaan interpreteren dat ze het terugkeerbeleid van lidstaten alsnog doorkruisen, is Harbers niet. Voor Nederland pakt het migratiepact positief uit, liet hij de media vorige week weten. Risico’s zijn er volgens hem vooralsnog niet te duchten, omdat het pact vooral een niet-bindende toekomstvisie betreft dat de soevereiniteit van de lidstaten respecteert.
Die redenering wringt: als de minpunten niks om het lijf hebben, zijn ook de potentiële voordelen een lege huls. Harbers doet er dus goed aan om in de Tweede Kamer beter uiteen te zetten wat zijn verwachtingen zijn en of Nederland in december wel of geen voorbehoud moet maken, voordat hij afreist naar Marokko. Er is niets mis met een verhelderend debat over het pact van Marrakech.
