Studenten goedkoop af in Vlaanderen
Geen loting, lage studiekosten, kwalitatief uitstekend onderwijs en (meestal) goedkoper wonen. Waarom zou je niet gaan studeren in België? Antwerpen en Gent liggen om de hoek. „Ik zou het zo weer doen. Het is een ervaring die ik niet graag zou hebben gemist.”
Als ze op straat een van haar docenten tegenkomt, zou Jacoliene de Bakker (23) hem of haar niet graag met „hoi” begroeten. „In Nederland is dat gewoon, maar hier spreek je hem met zijn titel aan. We hebben zelfs een lesje etiquette gehad. Op straat is het veel slonziger, maar de Nederlanders kunnen wat beleefdheid betreft vaak een voorbeeld nemen aan de Belgen.”
Vier jaar geleden begon de uit Middelharnis afkomstige studente in Gent met diergeneeskunde. „Na de havo ben ik een jaartje naar de hogeschool in Delft geweest, voor mijn propedeuse. In Utrecht ben je vrijwel kansloos door de loting. Ik heb het niet eens geprobeerd.”
De Gentse evangelisatiepost van de Christelijke Gereformeerde Kerken, waar ze zondags naartoe gaat, kende ze al. „Vroeger ging mijn vader er weleens preeklezen. Ik ben een aantal malen mee geweest.” Verder was het land haar vreemd. De eerste kennismaking was pittig. „Alleen maar college volgen en wennen aan het Vlaams. Enigszins schools en zonder verdere begeleiding. Hele dagen. Nauwelijks of geen groepswerk, een kennismakingspelletje op de eerste dag was het enige.”
Vanaf dag één sloot ze zich aan bij een groepje Vlaamse studentes. Ze behoren tot op de dag van vandaag tot haar vriendengroep. Best bijzonder, beseft ze achteraf. „Er zijn veel Nederlandse studenten, die vaak aan elkaar klitten. Ze vinden geen aansluiting bij de Belgen. Ook later niet. Voor mij geldt juist dat ik vooral omga met Belgen.”
Vies
Ook Elsbeth Maassen (22) uit Barneveld koos voor België. Ze werkt nog tot eind van dit jaar in het ZNA Stuivenberg in Antwerpen, het ziekenhuis waar ze vanaf 2016 ook de opleiding tot verpleegkundige volgde. De Veluwse volgde op het Hoornbeeck College de opleiding mbo-verpleegkunde. „Het was moeilijk om een geschikte stageplek te vinden. Op de afdeling vaatheelkunde en chirurgie in Antwerpen kon ik wel terecht. Ook het avontuur trok me.” Aansluitend aan haar stage kon ze de zogenaamde brugopleiding doen. „Dan doe je één dag opleiding aan de hogeschool en krijg je een baan in het ziekenhuis.”
Grootste probleem was het vinden van huisvesting. Via een kennis van een kennis vond ze een kamer in Merksem. „Een echt studentenkot. Veel medebewoners spraken Frans. Bovendien was het er erg rommelig en vies.” De huur viel mee: 270 euro per maand.
Het tweede jaar was het qua wonen niet heel veel beter. Elsbeth vond een onderkomen in een nieuwe studentenhuisvesting aan de rand van de wijk Borgerhout. „Met een eigen badkamer en een gezamenlijke keuken, geschikt voor ongeveer vijftien mensen. Op zich niet zo verkeerd, maar ik was wel de enige christen in een rumoerig huis met bijna zestig andere studenten.” Toen zich de mogelijkheid voordeed om een kamer boven de evangelisatiepost De Bron van de Gereformeerde Gemeenten in Merksem te huren, greep ze die met beide handen aan. „De sfeer en de omgeving zijn er heel anders.”
Bijlenen
Studentenkamers heeft Gent daarentegen voldoende. Jacoliene huurde enige tijd een zogenaamd kot voor 280 euro per maand. „Een kamertje met keukenblokje, met gezamenlijk gebruik van douche en wc.” Later verhuisde ze naar een zogenaamde studio met alles erop en eraan in de binnenstad. Die kost 500 euro, maar vergeleken met de prijzen in de Nederlandse studentensteden is dat nog altijd goedkoop. „Eigenlijk zag ik de financiële voordelen pas toen ik hier al was. Het collegegeld bedraagt ongeveer 900 euro. In Nederland ligt dat rond de twee mille. Ik ging ook niet voor het goedkoper studeren, maar wilde echt deze studie doen.”
Ze heeft haar ov-pas ingeruild voor een maandelijkse vergoeding en voor haar vertrek naar België een autootje aangeschaft. „Best duur natuurlijk, maar het scheelt enorm in reistijd.”
Ze heeft studiefinanciering en leent bij. Een bedrag dat aan het eind van de studie, die minimaal zes jaar duurt, zal zijn opgelopen tot tienduizenden euro’s. „Daar lig ik nu nog niet wakker van. Iedereen zit in hetzelfde schuitje en het terugbetalen is uitgesmeerd over een heel lange periode.”
De studie is best zwaar. Zeker driekwart van de studenten valt in het eerste jaar af. „De start is bewust zo moeilijk gemaakt. Er is geen loting. De toestroom van eerstejaars is daardoor veel te groot.” Jacoliene redde het op het nippertje. „Ik mocht het eerste jaar onder voorwaarden overdoen.”
Heftige patiënten
Elsbeth Maassen moet eveneens hard werken. „Op een afdeling met vijf verschillende disciplines en veel heftige patiënten, onder wie bijvoorbeeld veel mensen met een beroerte. Verreweg de meesten hebben een allochtone achtergrond. Het duurde zeker tien weken voordat ik hoorde wat ik tijdens de stage goed of fout deed. De Belgen zijn veel geslotener dan Nederlanders. Toen ik een baan kreeg, werd ik echter veel meer als collega gezien.”
Ze beseft dat ze in een relatief unieke en ook wel luxe positie bevond. „Doordat ik verdiende en zelf een auto heb, had ik niet te maken met studiefinanciering of lenen en had ook geen ov nodig.” Administratieve rompslomp werd haar bespaard. „Hoewel het wel erg moeilijk was om hier aan de slag te gaan zonder bachelor. Dat kon worden opgelost door een visum aan te vragen.”
Recent hoorde ze dat ze voor haar studie is geslaagd. Ze blijft nog even in het ziekenhuis. „Eigenlijk wil ik er niet weg. Doorslaggevend om te vertrekken is dat ik een opleiding voor kinderverpleging wil volgen. Als ik dat hier doe, is die in Nederland niet geldig. En het op en neer rijden voor feestjes en verjaardagen word ik wel een beetje zat.”
Hollandse invasie
Dat studeren in België goedkoper is dan in Nederland, roept soms enige wrevel op bij de docenten, geeft Jacoliene de Bakker aan. „Dan hoor je hen opmerkingen maken over die Hollandse invasie. Ik denk dat er sterk het besef is dat de Nederlanders komen om te profiteren van het Belgische systeem. Maar tussen de studenten merk ik daar niets van.”
Binnen haar vriendengroep is ze de enige die een kerk bezoekt. „Ze hebben allemaal een rooms-katholieke achtergrond, maar doen er helemaal niets meer mee. We hebben zeker weleens discussies over het geloof, maar ze laten mij in m’n waarde en blijven niet aandringen als ik ergens niet mee naartoe ga.” Een enkele maal bezoekt ze een bijeenkomst van studentenvereniging Ichthus, een bonte verzameling van protestanten, evangelischen en rooms-katholieken.
Spijt van haar keuze heeft ze zeker niet. „Ik zou het zo weer overdoen. Je treedt buiten je comfortzone, dat vind ik een voordeel.” Ze weet nog niet wat ze na haar studie gaat doen. „Het bevalt me hier prima. Misschien dat ik wat buitenlandervaring op wil doen.”
Vloeken
Elsbeth Maassen had België evenmin graag willen missen. „Je wordt door zo’n verblijf echt gevormd. Je moet natuurlijk wel aan de cultuur en de taal wennen. In het begin begreep ik veel Vlaamse woorden niet.”
Op ‘haar’ afdeling in het ziekenhuis werken meerdere Nederlanders. Net als in Gent wordt er in Antwerpen wel gesproken van een invasie. Echte aversie heeft Maassen niet kunnen bespeuren, maar ze denkt wel dat de toestroom van de als luidruchtig bekende Hollanders „wel een beetje zijn maximum bereikt heeft.”
De Nederlandse is als dooplid ingeschreven bij de Hersteld Hervormde Kerk van Barneveld. Ze gaat op zondag naar het Evangelisch Centrum Deurne, die uitgaat van de Christelijke Gereformeerde Kerken. Als christen ben je relatief eenzaam, geeft ze aan. „Ik had het geluk dat ik samen met een vriendin optrok. Er wordt veel gevloekt, dat was ik niet gewend. Ze weten dat ik christen ben. Ik heb alle collega’s met Kerst een kaart met een Bijbeltekst gestuurd. Als ze horen dat je twee keer naar de kerk gaat, begrijpen ze daar helemaal niets van.”
Studeren in België
Voordelen:
l geen loting
l lage studiekosten
l goedkopere kamers
Nadelen:
l andere cultuur
l weinig geestverwanten
l lang reizen naar familie
