„Laat kerk online-initiatieven, ook van jongeren, veel meer benutten”
Tal van kerkelijke gemeenten in Nederland hebben inmiddels wel een website, maar dat is slechts het begin, zegt ds. Erjan van der Linde. „Maak veel meer gebruik van onlinemedia, zoals Facebook en YouTube, om je als kerk te presenteren. Laten kerkenraden vertrouwen hebben in spontane initiatieven van jongeren.”
Ds. Van der Linde is deputaat kerk en media van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Samen met zijn mededeputaten heeft hij de brochure ”Kerk-zijn online” uitgegeven. De CGK en de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) houden op 30 oktober (Rotterdam) en 21 november (Zwolle) zogeheten inspiratieavonden over de onlinezichtbaarheid van kerken.
Het gaat er in de onlinemedia vooral om te laten zien dat je er bent en wat je boodschap is, zegt de predikant. „Hoe meer de inzet van onlinemedia wordt gedragen door beleid en een betrokken kerkenraad, hoe vruchtbaarder het resultaat. Jongelui delen gemakkelijk online hun ervaringen, bijvoorbeeld via YouTube. Laat de kerkenraad hiervoor de ruimte geven en niet controlerend allerlei dingen afvinken. Je kunt bijvoorbeeld korte filmpjes maken waarin jongeren uitleggen waarom zij belijdenis doen.”
Niet forceren
Ds. Van der Linde heeft de indruk dat steeds meer gemeenten de noodzaak van online aanwezigheid inzien. „Maar je kunt het niet forceren. Iets moet wel bij een gemeente passen. Belangrijk is dat je jezelf realistisch presenteert. Je kunt wel beweren dat je een jonge en dynamische gemeente bent, maar als je gemiddelde leeftijd boven de 60 ligt, prikken mensen daar na een eerste kerkbezoek wel doorheen.”
Als kerkelijke gemeente is het handig om een eigen pagina te maken op Facebook, zo stelt de brochure. Je kunt dan alvast wat aandacht vestigen op de dienst van zondag door bijvoorbeeld een passend filmpje te delen. Ook voor predikanten en kerkelijk (jeugd)werkers kan het handig zijn een eigen account te hebben.
Het belang van Twitter voor de kerk is echter beperkt. „Er zijn te weinig gemeenteleden lid om het zinvol te gebruiken om plaatselijke activiteiten aan te kondigen.” Lastig is het voor kerken ook om Instagram, een sterk persoonlijk medium, goed in te zetten. „Maar het is wel heel goed te gebruiken om contacten te leggen, vooral met de jongere generatie.”
In de kerk is WhatsApp bijna onmisbaar, aldus de brochure. „Jongeren reageren nauwelijks op hun e-mail. Als middel om jongeren te binden aan catechisatie of club is de groepschat heel bruikbaar. Ook steeds meer kerkenraden gebruiken de WhatsApp om elkaar op de hoogte te houden.”
Sociale media zijn gebaseerd op het principe van verbinding maken. Jongeren ervaren het gesprek op sociale media even echt als een persoonlijk gesprek. Onlinemedia hebben unieke voordelen, zoals de mogelijkheid van interactie, waarbij je minder gebonden bent aan de beperkingen van tijd en plaats. „Sociale media zijn voor veel mensen een natuurlijk onderdeel van hun gemeenschap geworden. Mensen die voor het eerst een kerk bezoeken hebben steeds vaker eerst de website of Facebookpagina van de kerk bekeken. Soms hebben ze eerst zelfs diensten beluisterd of bekeken. En op basis daarvan besluiten ze een kerk binnen te gaan.”
Verrijking
De brochure voert een pleidooi voor het livestream uitzenden van diensten, óók met gebruik van beeld. Ds. Van der Linde: „De combinatie van beeld en geluid houdt de aandacht beter vast. De kans bestaat dat mensen thuis de dienst gaan meebeleven in plaats van naar de kerk te komen. Maar de voordelen overwegen. Ouderen die niet in staat zijn de diensten bij te wonen, beschouwen deze mogelijkheid als een verrijking en voelen zich meer bij de gemeente betrokken. Ik denk dat livestream met beeld steeds meer de toekomst zal worden.”
