Dat staat enigszins in contrast met het taaie overleg dat de afgelopen maanden is gevoerd aan de verschillende klimaattafels, waarbij afgewogen beleidsplannen werden voorbereid om als land in 2030 49 procent minder CO2 uit te stoten.

Bij zo’n omvangrijk onderwerp als het beperken van klimaatverandering krijgen we snel de neiging om te wijzen naar een ander. De overheid zou duidelijker wetten moeten maken. Het bedrijfsleven zou afspraken moeten maken. Het klimaatprobleem zou internationaal opgepakt moeten worden, anders komt de concurrentiepositie van onze bedrijven in de knel. Het is allemaal waar. Iedereen heeft op zijn en haar plek keuzes te maken. In het grote macroverhaal en ook op microniveau, gewoon thuis.

Daar gaat het morgen om, op de Dag van de Duurzaamheid. Uiteindelijk wordt de milieubelasting bepaald door alle opgetelde activiteiten en al het gebruik van producten en diensten door alle consumenten samen. Dat zijn u en ik. Dus een belangrijke ingang voor het streven naar meer duurzaamheid is te kijken naar die activiteiten en dat gebruik van producten en diensten, met de vraag of het ook duurzamer kan. Met gebruik van minder energie. Door herbruikbare materialen te kiezen. Door een product dat niet meer werkt te laten repareren. Door een eerlijke prijs te betalen voor een product, met daarbij de garantie dat de arbeiders een menswaardig loon en betere arbeidsomstandigheden krijgen. Door misschien ook te kijken naar wat er allemaal te doen en te koop is in de regio, zodat de lokale economie er wel bij vaart.

De dag begint op veel plaatsen met een voorleesmoment op de basisschool. Het is tenslotte de jonge generatie voor wie een wereld waarin nog voldoende biodiversiteit, grondstoffen en schone energie voorhanden zijn het meest relevant is. Het gaat om hun toekomst. En eerlijk gezegd is het vaak juist de jonge generatie die dat ook het beste begrijpt en nog niet gegrepen is door de drang om almaar meer te consumeren, meer afval te produceren en meer te vliegen. Voor de jeugd is het vrij logisch dat afval wordt gescheiden en zuinig met water wordt omgegaan. Het voorleesmoment is dan ook misschien wel meer het moment van de voorlezers zelf, in veel gevallen een burgemeester, wethouder, directeur of ”bekende Nederlander”, die de aandacht vestigt op bewustwording rond duurzaamheid.

Een belangrijk begrip op de Dag van de Duurzaamheid is ”samen”. Vanuit allerlei verbanden organiseren mensen activiteiten om te onderzoeken wat ze gezamenlijk kunnen doen. Binnen bedrijven worden bijeenkomsten gehouden om werkplekken te verduurzamen. Wijkbewoners overleggen met de gemeente over mogelijkheden voor groene verlichting of meer groen in de wijk. Weer anderen creëren de mogelijkheid voor stroomoplaadpunten in de straat. Op verschillende plekken vinden buurtmaaltijden plaats, worden interessante documentaires vertoond en informatiebijeenkomsten gehouden. In mijn eigen wijk houden we een soepavond: met de oogst uit de moestuin koken drie buurvrouwen voor vijftig mensen soep.

Duurzaamheid gaat over de gemeenschap. We kunnen het alleen realiseren als we het met elkaar doen. Op alle niveaus: als buur in de wijk, als bedrijf in een keten en als regeringen en multinationals op het internationale speelveld. Het principe is hetzelfde. Als we op elkaar blijven wachten, zal er niets veranderen. Als we de handen ineenslaan en samenwerken, kan er wel verandering komen.

Ten slotte vind ik de praktische insteek van de Dag van de Duurzaamheid heel prettig. Het klimaatvraagstuk is ingewikkeld en zeker niet eenvoudig op te lossen. Dan is het fijn als op een dag als deze juist wordt benadrukt wat er allemaal wél kan. En dat is heel bemoedigend. Supermarkten schuiven deze week hun duurzame producten naar voren, verschillende bedrijven doen een stap extra om hun duurzame activiteiten onder de aandacht te brengen en zijn daarop ook aanspreekbaar.

Veel gemeenten organiseren informatiebijeenkomsten over bijvoorbeeld energiebesparing of recycling. Kijk morgen maar eens rond in de winkelstraat of in de lokale krant welke activiteiten er in uw buurt worden georganiseerd. Het maken van duurzaam beleid én concrete keuzes thuis zijn allebei nodig. Ik hoop dat de Dag van de Duurzaamheid morgen, ondanks de taaiheid van het onderwerp, mensen inspireert om weer een of meer duurzame stappen te zetten, omdat dit nodig is en omdat dit kan.

Dr. Martine Vonk schrijft en spreekt over duurzaamheid. Reageren? rubriekforum@refdag.nl