Onderzoeker Marieke Bezemer-Krijnen van de Universiteit Twente dook voor haar promotieonderzoek in de wereld van geluid en asfalt. Met de uitvinding van zoab (zeer open asfaltbeton) is asfalt op snelwegen al een stuk stiller geworden. Geluid van de banden wordt daarbij voor een deel weer geabsorbeerd. Dankzij de poriën in het wegdek is zoab stiller dan ouderwets, dicht asfalt.

Hinderlijk

Maar het kan beter, zo ontdekte Bezemer. Hinderlijk verkeersgeluid blijkt vooral afkomstig te zijn van het geruis van autobanden op de weg. De banden vervormen voortdurend door contact met het wegdek, brengen de lucht in trilling en dat veroorzaakt herrie. Oneffenheden in het asfalt versterken dit effect. Omwonenden kunnen daar wakker van liggen en zelfs gezondheidsschade oplopen.

Asfaltmengsel

Bezemer ontwikkelde een model waarmee de geluidsabsorberende eigenschappen van poreus asfalt te voorspellen zijn, nog voordat het is geproduceerd. Het model geeft inzicht in de fysische processen die plaatsvinden. Maar nog belangrijker: wegenbouwers kunnen dit model gebruiken om een zo goed mogelijk asfaltmengsel samen te stellen.

Het promotieonderzoek van Bezemer levert volgens vakblad De Ingenieur een paar nieuwe inzichten op. Niet helemaal verrassend, maar een wegdek met veel holtes absorbeert geluid beter. Nadeel is dat dit soort asfalt een stuk minder stevig is. Verder blijkt dat kleinere steentjes en kleinere poriën in het asfalt leiden tot een betere geluidsopname. Veel geluidsabsorptie vindt plaats in de lagen tussen lucht en steen. Bij kleine poriën is het effect groter. Bovendien toont de onderzoekster aan dat hoe dikker de laag poreus asfalt is, hoe lager de geluidsfrequenties zijn die worden geabsorbeerd.

Bobbeltjes

Onderzoek leert ook dat een weg stiller is te maken door oneffenheden uit het oppervlak te halen. Kleine bobbeltjes op de weg brengen het rubber van de band aan het trillen. Verminder je het aantal bobbels, dan wordt het probleem bij de bron aangepakt en hoeft er minder moeite te worden gestopt in het absorberen van geluid.

Aan de slag

Bezemer ziet mogelijkheden om asfalt nog stiller te maken. De promovenda liet stukken asfalt aanleggen om metingen te verrichten. Op het voormalige Vliegveld Twenthe legde wegenbouwer Reef Infra acht stroken asfalt aan van 3 meter breed en 100 meter lang met verschillende combinaties van materialen.

Twee stukken weg werden op een nieuwe manier aangelegd: de eerste met een enkele laag poreus asfalt; de tweede met twee lagen poreus asfalt, waarbij de ene laag kleine steentjes bevat en de andere laag wat grotere. Beide nieuwe wegen geven betere resultaten dan bestaande wegtypen.

Wegenbouwers kunnen nu met de opgedane kennis aan de slag.