”Mr Darcy’s dochters”
Auteur: Elizabeth Aston; vert. Ineke Willems
Uitgeverij: Bzztôh, Den Haag, 2003
ISBN 90 453 0162 8
Pagina’s: 368
Prijs: € 24,50. Een van de bekendste literaire werken uit het begin van de negentiende eeuw is ”Pride and Prejudice”, waarin auteur Jane Austen thema’s zoals liefde en fortuin hand in hand laat gaan. De hedendaagse schrijfster Elizabeth Aston vond haar werk zo goed dat ze zich geroepen voelde een vervolg te schrijven onder de titel ”Mr Darcy’s daughters”. Gemiste kans of verkeerde keus?

Jane Austen wordt geboren in 1775 in Steventon, Hampshire. Onderwijs ontvangt ze thuis en al snel komt haar grote schrijftalent openbaar. Aanvankelijk wordt ”Pride and Prejudice” niet gepubliceerd, maar hierdoor niet ontmoedigd, werkt ze verder aan boeken zoals ”Sense and Sensibility” en ”Emma”. Na publicatie van ”Sense and Sensibility” in 1811 volgen ”Pride and Prejudice” in 1813, ”Mansfield Park” in 1814 en ”Emma” in 1814. Na haar dood in 1817 verschijnen in 1818 nog ”Northanger Abbey” en ”Persuasion”. Hoewel in Engeland reeds bij uitgave populair, wordt haar werk pas in de twintigste eeuw gewaardeerd als wereldliteratuur.

Jane Austen had een scherp inzicht in de zwakheden en grillen van de mens. ”Pride and Prejudice” is hier een goed voorbeeld van. Thema’s zoals liefde en geld, trots en vooroordeel staan centraal in dit verhaal, dat zich afspeelt bij verschillende heersende klassen. Het vinden van een geschikte huwelijkskandidaat was destijds belangrijk voor de positie in de maatschappij. De meeste vrouwen hielden zich voornamelijk bezig met het maken van borduurwerkjes, theedrinken en het uitwisselen van de nieuwste roddels, totdat voor hen besloten werd wie een geschikte echtgenoot was.

Vergelijking
Elizabeth, een van de dochters van de familie Bennett, rebelleert tegen de heersende regel dat vrouwen zich op de achtergrond moeten houden. Als ze de afstandelijke Fitzwilliam Darcy ontmoet, wordt ze gesterkt in haar mening dat mensen met een fortuin uit de hoogte doen en neerkijken op mensen uit de lagere klasse. Haar vooroordeel en zijn trots leiden er bijna toe dat ze elkaar kwijtraken. Pas wanneer ze beiden eerlijk genoeg zijn om hun onjuiste oordeel en houding te herzien, is het conflict opgelost en trouwen ze met elkaar.

Einde verhaal? Niet voor de Britse schrijfster Elizabeth Aston. Zij werd zo geboeid door Austens schrijfstijl dat ze het niet kon laten een vervolg op ”Pride and Prejudice” te schrijven, met in de hoofdrol de vijf dochters Darcy. Riskante keuze, want bij een vervolg op andermans werk ga je als lezer onwillekeurig vergelijkingen trekken. Wie Austens werk kent, weet dat dit enerzijds gekenmerkt wordt door de balans tussen harmonie, redelijkheid en oordeel, anderzijds door levendigheid en vrolijkheid. Bovendien maakte Austen zelf deel uit van het negentiende-eeuwse maatschappelijke leven en dat kan niet gezegd worden van de hedendaagse Aston. Want hoewel Aston krampachtig haar best doet het verhaal in de lijn van Austen te vervolgen, zijn haar bewoordingen maar een slap aftreksel van Austens boeiende schrijfstijl. Was de sfeer in ”Pride and Prejudice” discreet en fatsoenlijk, het vervolg ademt vooral verdorvenheid en frivoliteit. Gemiste kans, dit vervolg. Aston laat haar personages bovendien regelmatig vloeken en dat is al helemaal niet overeenkomstig Austens stijl.

Speelt Austens verhaal zich vooral op het platteland af, Aston laat haar hoofdpersonen amoureuze avonturen beleven in de Londense society. Elizabeth en Fitzwilliam Darcy zijn in verband met een diplomatieke missie in het buitenland genoodzaakt hun dochters onder te brengen bij een neef in Londen. Diens vrouw Fanny heeft hoge verwachtingen van alle feestjes en dineetjes waar de dames worden geïntroduceerd, want ze ziet de meisjes graag gelukkig getrouwd met een heer van stand. Dat dit maar ten dele lukt, ligt niet aan Fanny.

Eigenzinnig
De vijf zusjes weten namelijk ook zelf wel wat ze willen, maar juist deze eigenzinnigheid brengt hun niet altijd geluk. De geestige maar tegelijkertijd gereserveerde Camilla bijvoorbeeld, die verliefd wordt op Sir Sidney Leigh maar hun verhouding moet verbreken omdat blijkt dat hij eigenlijk van mannen houdt. Of Alethea, die een muzikale carrière ambieert en zich als jongen verkleedt om mee te kunnen spelen in een orkest. Dan is er nog zus Letitia, de minst eigenzinnige van het stel; overbezorgd en zwelgend in haar emoties wil ze maar niet inzien dat ze door haar vroegere verloofde is bedrogen. De levenslustige tweeling Belle en Georgina voelt zich nog het meest thuis in het decadente stadsleven en dartelt van het ene feest naar het andere.

Als Georgina met haar geliefde naar Frankrijk vlucht, is het Camilla die haar achterna reist. Daar loopt ze al snel Mr Wytton, de verloofde van haar nichtje, tegen het lijf. Hij blijkt om dezelfde reden als Camilla in Frankrijk te zijn, maar beiden kunnen ze niet voorkomen dat Georgina in het gammele huwelijksbootje stapt. De abrupte ontboezemingen van diverse personen aan het eind van het verhaal geven de indruk dat de auteur alles nog even snel uit wil leggen om zo het boek af te kunnen ronden. Camilla moet daarbij toegeven dat de liefde soms sterker is dan de rede en, enigszins voorspelbaar, dit blijkt ook voor Mr Wytton te gelden. En zo lijkt de enige overeenkomst met ”Pride and Prejudice” de liefde tussen een man en een vrouw te zijn.