Zeventig jaar na de stichting van Israël zijn de Joodse staat en buurland Syrië formeel nog altijd in oorlog. Met gewelddadige uitbarstingen, zoals tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967 en de Jom Kipoeroorlog van 1973.

Tijdens die Zesdaagse Oorlog veroverde Israël de Golan op Syrië. In de Jom Kipoeroorlog werd opnieuw fel om de hoogvlakte gevochten, maar het gebied bleef in Israëlische handen. In 1981 annexeerde Jeruzalem de strategisch gelegen regio, hoewel het grootste deel van de internationale gemeenschap die maatregel niet erkende.

Die annexatie was niet voor niets. Tientallen jaren lang hadden dorpen en kibboetsen in Galilea te kampen met beschietingen vanuit dat deel van Syrië. Na de inlijving bleek de Golan een van de rustigste grensgebieden van Israël, hoewel de claim van Damascus op het gebied tot op de dag van vandaag nog steeds staat.

Dat die claim op korte termijn zal worden verzilverd, ligt zeker anno 2018 niet bepaald voor de hand. De Amerikaanse ambassadeur in Israël, David Friedman, verklaarde onlangs in een interview met een Israëlische krant zelfs dat de Golan wat hem betreft „voor altijd” in Joodse handen zal blijven. „De laatste die een beloning voor de oorlog in Syrië mag krijgen is president Bashar al-Assad”, aldus de topdiplomaat.

Teruggave van de Golan aan Syrië is op dit moment ook helemaal niet aan de orde. Een groot deel van het land ligt in puin en met een ophanden zijnd grootschalig offensief in de noordwestelijke provincie Idlib dreigen chaos en verwoesting alleen maar groter te worden. De Syrische regering heeft de komende tijd de handen vol aan het herstellen van de orde in eigen huis. Dat alleen al lijkt een aan onmogelijkheid grenzende opgave.

Dat is echter niet de belangrijkste reden. Iran heeft de oorlog in Syrië aangegrepen om zich nadrukkelijk militair te manifesteren in het Arabische land. Enerzijds door actief steun te verlenen aan Assad in de strijd tegen rebellen en jihadisten. Anderzijds door militaire bases aan te leggen die, naar het zich laat aanzien, de opmaat vormen voor een meer permanente aanwezigheid van zijn strijdkrachten in Syrië.

Die aanwezigheid strekte zich aanvankelijk ook uit tot het grensgebied in de buurt van de Golan. Daar maakte Israël echter korte metten mee. Na Israëlische luchtaanvallen en onder Russische druk lijkt Teheran zich vooralsnog te houden aan de harde eis minstens 100 kilometer van de grens met de Joodse staat vandaan te blijven.

Israël volgt al jarenlang met argusogen de Iraanse pogingen een front op afstand via Hezbollah in Libanon tegen de Joodse staat te vormen. Nu Teheran dat ook in Syrië probeert, is het ondenkbaar dat Jeruzalem ook maar zou overwegen de vijand nog enkele tientallen kilometers dichterbij te brengen door de Golan op te geven.

De ontwikkelingen in het Midden-Oosten kunnen razendsnel gaan. Dat heeft de recente geschiedenis in dit kruitvat wel bewezen. Vooralsnog lijkt ambassadeur Friedman met zijn uitspraak over de Golan echter gelijk te krijgen. Zij het dat een term als „voor altijd” zeker in dit deel van de wereld per definitie relatief is.