Column (Jan van Klinken): Op vakantie
Het schijnt een trend in de zorg te zijn: dure oudere krachten moeten eruit om plaats te maken voor goedkope jonge handen, soms zelfs voor stagiairs. Het zijn noodgrepen van directies die het ook niet meer weten. Er is zo veel op de zorg bezuinigd dat de rek eruit is. Schrijnende maatregelen zijn dan onontkoombaar.
Je zou je daar knarsetandend bij neer kunnen leggen, als het geld echt helemaal op zou zijn en als alle dubbeltjes zouden worden omgedraaid voordat ze werden uitgegeven. Dan zou je kunnen denken: Zo’n minister van Financiën moet wat. Die kan moeilijk thuiskomen met het verhaal dat de BV Nederland binnenkort op de fles gaat.
Maar zo ligt het dus niet. Begin deze week onthulde het tv-actualiteitenprogramma Nieuwsuur dat Polen op grote schaal frauderen met werkloosheidsuitkeringen. Polen die hier een halfjaar hebben gewerkt, hebben net als iedereen recht op een WW-uitkering. Ze zijn dan wel verplicht om te solliciteren en ze moeten ook in Nederland blijven.
In werkelijkheid maken ze gebruik van tussenpersonen die tegen betaling helpen de controles van uitkeringsinstantie UWV te omzeilen. Ook versturen ze uit hun naam nepsollicitaties. En het UWV maar denken dat de Poolse uitkeringstrekker in Nederland verblijft, terwijl die al lang en breed naar zijn vaderland is teruggekeerd, waar hij aan het werk is of vakantie viert.
Volgens Nieuwsuur zijn er zo’n 150 van die tussenpersonen actief. Die stonden vorig jaar circa 9400 uitkeringstrekkers bij. Even rekenen: 9400 x 1500 euro = 14 miljoen euro. Let wel: per maand! Daar zou je al heel wat zorginstellingen blij mee kunnen maken. En dan te bedenken dat veel Polen ervaring hebben in de bouw. Daar zit men te springen om mensen.
Een curieuze vraag is of het personeel van het UWV al die tijd zat te slapen. Helemaal niet. Deze vorm van fraude is volgens Nieuwsuur sinds 2012 bekend en de uitkeringsinstantie liet zelfs weten nauwkeurig op de hoogte te zijn. Het had „beperkte maatregelen” getroffen. Zo, zo, denk ik dan, die durven. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zou sinds 2016 eveneens op de hoogte zijn. Ook daar kwam kennelijk niemand op het idee om in te grijpen.
Het hele geval doet me denken aan die Rotterdamse bijstandstrekkers die weigerden in het Westland aan het werk te worden gezet. „Dan zetten we je uitkering stop”, zei de Sociale Dienst. „Best”, reageerden ze schouderophalend. Ze hadden duidelijk nog genoeg andere bronnen van inkomsten. „Wisten jullie dat dan niet?” was mijn vraag indertijd aan een van de directieleden. Neuh, daar hielden ze zich niet zo mee bezig. Waarmee dan wel, heren?
