Beurssucces van Apple laat zien dat oliebaronnen vervangen zijn door whizzkids
Twee nieuwsfeiten van deze week die ogenschijnlijk weinig met elkaar te maken hebben: Apple bereikt een beurswaarde van 1000 miljard dollar en veiligheidsdeskundigen noemen digitale bedreigingen nu een groter gevaar dan fysieke oorlog of terrorisme.
De marktwaarde van Apple doorbrak donderdag een historische grens: nooit eerder was een bedrijf meer dan 1000 miljard dollar waard. Samen met Microsoft, Google, Amazon en Facebook vertegenwoordigen deze vijf techreuzen een waarde van zo’n 4000 miljard dollar. Dit vijftal is gezamenlijk vijf keer zo veel waard als het bruto nationaal product van Nederland.
Deze mijlpaal staat symbool voor een drastische omwenteling. Tien jaar geleden zag de top vijf van grootste bedrijven er totaal anders uit, met winkelketen Walmart, de oliebedrijven Exxon-Mobil, Chevron en ConocoPhillips en automobielbedrijf General Motors. Een analist vatte deze industriële omwenteling zo samen: de oliebaronnen van toen zijn vervangen door de whizzkids van Silicon Valley. Zo’n revolutie roept ook allerlei vragen op. Is dit een nieuwe internetbubbel, een luchtbel die uiteenspat en nieuwe crisis inluidt? Financiële analisten stellen echter dat het nu om gezonde bedrijven gaat en verwachten dat deze technologiesector de ruggengraat van de economie en van de hele samenleving zal blijven.
Het staat buiten kijf dat deze technologie de mensheid veel mogelijkheden biedt. Die beperken zich niet tot het vlak van communicatie en informatievoorziening, maar zijn ook merkbaar in veel andere sectoren, zoals gezondheidszorg, transport en logistiek, de financiële wereld en onderwijs.
Dezelfde technologie bergt echter ook gevaren in zich. Die beperken zich helaas niet tot verkeerd gebruik van smartphones en sociale media, al springt dat vooral in het oog. Deze miljardenindustrie werkt ook overconsumptie en materialisme in de hand en bevordert de idee van de maakbare samenleving.
Een ander effect dat onderschat wordt, is het ontstaan van nieuwe onveiligheid. Ook dat was deze week in het nieuws: de Amerikaanse veiligheidsminister, Kirstjen Nielsen, stelde dinsdag dat digitale aanvallen een groter gevaar vormen voor de Verenigde Staten dan fysieke bedreigingen als terrorisme en criminaliteit. De aanvallen in cyberspace richten zich op een groter terrein en komen vaker voor. Nu deze technologie de ruggengraat is van de economie maakt dat de samenleving op veel fronten kwetsbaar, van het betalingsverkeer tot de energievoorziening en de uitkomst van presidentsverkiezingen.
Het beursbericht van Apple is dus geen reden voor een juichstemming. Maar evenmin voor paniek, want de regering van deze wereld is niet in handen van oliebaronnen of whizzkids. Het is wél reden om waakzaam te zijn en geen onbegrensd vertrouwen te hebben in techniek als oplossing voor de echte problemen van deze wereld.