„Als u geld verliest, gaat Nederland failliet”
Hij klampt zich aan elke strohalm vast. „De uitspraak van de rechter gaat over een Winstverdriedubbelaar-advertentie. Ik heb een variant op dat product. Misschien valt het oordeel daarover anders uit.” Ondertussen tikt de teller onverbiddelijk door. De schuldenberg groeit maandelijks met zo’n 400 euro. „Slapeloze nachten heb ik ervan gehad.”
Willem van Andel, zijn vrouw en zes thuiswonende kinderen wonen in het zuiden des lands. Ruim vijf jaar geleden sloot hij een contract af bij SpaarSelect, dat later via via terechtkwam onder de vlag van het Belgische Dexia. Gisteren deed een rechter een uitspraak in het voordeel van deze bank. Zo’n 90.000 leasebeleggers die zich gedupeerd voelen -verenigd in de stichting Leaseverlies- blijven in de kou staan.
Willem: „De SpaarSelect-adviseur kwam in 1998 na een tip van een buurman bij ons terecht. Dat is een soort Tupperware-systeem.” De man kwam meer dan betrouwbaar over. „Alsof we elkaar al jaren kenden.”
U ging dus beleggen. Had u daar kaas van gegeten?
„Wij wisten van toeten noch blazen. Collega’s op het werk hadden het over beleggen, iedereen praatte erover. En de buurman had er volgens de adviseur al geld mee verdiend. Dat bleek dividend te zijn. Ik wist niet eens wat dat was.”
Willem zou een lening afsluiten van 60.000 gulden. Het grootste deel (40.000 gulden) was bestemd voor een verbouwing. De resterende 20.000 gulden zou door middel van maandelijkse stortingen worden „ingelegd.” Met dat geld werd een lening gefinancierd, waarmee SpaarSelect in aandelen ging handelen. De looptijd was vijf jaar, dacht Willem. Aan het eind van die rit, zo beloofde de adviseur, zou er 60.000 gulden klaarliggen om de hypotheek af te lossen.
Beleggen brengt risico’s met zich mee.
„Dat hebben we verschillende keren naar voren gebracht, maar dat kwam bij de adviseur niet over de lippen. Het enige wat hij zei, was: „Als jullie geld verliezen, gaat heel Nederland failliet.” Dat wou er bij ons niet in. Dat zou nooit gebeuren. Mijn vrouw heeft nog gezegd: „Als we er ook maar 2000 gulden op kunnen verliezen, doen we het niet.” Maar dat wuifde hij allemaal weg.” Het contract werd getekend. „De kleine letters kon ik later wel eens op mijn gemak lezen, zei de adviseur.” Op de vraag wat het bedrag van 242.731,24 gulden te betekenen had, kwam geen duidelijk antwoord. „Dat zou niet voor ons gelden.”
Inmiddels zijn Willem en zijn vrouw heel wat ervaringen rijker en een veelvoud aan illusies armer. De beurzen stortten in, de waarde van de gekochte aandelen verschrompelde. „Het contract blijkt vijftien jaar te lopen. Ik doe nu ruim vijf jaar mee, en kon recent inderdaad stoppen. Maar dan zit ik met een grote schuld.” Op dit moment gaat het om een bedrag van tussen de 20.000 en 25.000 euro. Daar kunnen de reeds ingelegde bedragen bij worden opgeteld: zo’n 25.000 euro. „Plus nog de rente van de hypotheek.” Via zijn advocaat heeft Willem kunnen regelen dat de maandelijkse stortingen worden opgeschort. „Ik kan dat niet meer betalen. Maar die bedragen komen wel boven op de schuldenberg. In theorie kan dat bedrag uitkomen op 242.731,24 gulden, ja.”
De rechter zegt: Een gemiddelde belegger had kunnen zien dat er wel degelijk sprake was van risico’s.
Willem: „Ik heb een soortgelijk product van Dexia. De advertentie waar de rechter zich over heeft uitgesproken, ken ik niet. Maar in mijn papieren staat slechts heel versluierd iets over risico’s. Ik lees nergens dat ik de kans loop geld te verliezen. Integendeel, alles wijst op winst.”
U kent de uitdrukking over een verbrand achterste, en de blaren?
„In zekere zin is dat wel waar. Maar het verwijt dat daarbij wordt gemaakt dat wij met dollartekens in de ogen zouden lopen, is absoluut niet aan de orde. Voor ons was het een hypotheekconstructie met aandelen. Niet meer en niet minder. Ons doel was echt niet om rijk te worden.”
De eerdergenoemde buurman zit psychisch aan de grond. Hij heeft een punt gezet achter vier leasecontracten en zit met een 100 procent hypothecair belast huis. En Willem? „Zo’n uitspraak van gisteren is wel weer een klap. Maar we kunnen het gelukkig nog verwerken.” Hij schakelde inmiddels een eigen advocaat in. „Elk geval is toch weer anders. Ik wil precies weten waar ik aan toe ben.” In het „uiterste geval” koopt Willem zijn contract ook af. „Desnoods verkopen we het huis en gaan we huren.”
Minister Zalm probeert te doen wat hij kan voor de leasebeleggers, de commissie-Oosting slaagde er recent niet in de partijen bij elkaar te brengen. Zijn er lichtpuntjes?
„Er zijn rechterlijke uitspraken gedaan in het nadeel van Dexia. Dat kan bij mij ook nog. En de politiek? Ik ben SGP’er, maar krijg op e-mails alleen antwoord van de linkse partijen: GroenLinks en de PvdA. Dat valt me wel tegen van de christelijke fracties. Wat is nou hun standpunt in deze kwestie? Daar geven ze niet eens een reactie op.”
Om privacyreden is de naam van Willem van Andel gefingeerd.