In het ’proces van de eeuw’, dat op 12 februari 2002 begon, ligt de bewijsvoering sinds februari van dit jaar stil. Maandag had Milosevic, die zich zelf verdedigt, moeten beginnen met zijn openingspleidooi, maar de gezondheid van de ex–president van Servië liet dat niet toe. In plaats daarvan kwam het opnieuw tot een huishoudelijke discussie tussen de partijen over hoe het proces moet worden voortgezet.

VN–aanklager Geoffrey Nice pleitte er opnieuw voor Milosevic een advocaat op te dringen. Maar zover wilden de drie rechters, Robinson (Jamaica), Kwon (Zuid–Korea) en Lord Bonomy (Schotland), in hun dinsdag genomen besluit nog niet gaan. Gelet op de ’draagwijdte’ van een gedwongen toevoeging gelastten zij eerst een nieuw onderzoek door een nieuwe, ’onafhankelijke’ cardioloog. Die moet onderzoeken of Milosevic zich zelf kan blijven verdedigen of niet.

Het tegen de wil van de verdachte toewijzen van een raadsman is omstreden. De praktijk verschilt van land tot land. In Engeland is het vrijwel onmogelijk. De rechters wijzen er echter op dat bijvoorbeeld in Servië–Montenegro, waar Milosevic vandaan komt, een advocaat altijd verplicht is bij strafzaken wegens bepaalde zware misdrijven. Milosevic is aangeklaagd wegens genocide (volkenmoord), misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden.

De rechters hebben griffier Hans Holthuis gevraagd al vast op zoek te gaan naar een geschikte kandidaat, voor het geval het zover komt. Nice had maandag al de richting aangegeven waar gezocht zou kunnen worden: een jurist die al vertrouwd is met het proces omdat hij het in een andere hoedanigheid heeft gevolgd. Dat zou een van de juridische adviseurs van Milosevic kunnen zijn – Zdenko Tomanovic of Dragoslav Ognjanovic – of een van de amici curiae (vrienden van het hof), zoals Steven Kay of Branislav Tapuskovic. Tomanovic gaf dinsdag in gesprek met journalisten al aan niet beschikbaar te zijn.

De toegewezen advocaat zou Milosevic moeten ’bijstaan’ bij de voorbereiding en presentatie van zijn zaak „of in buitengewone omstandigheden de leiding van de verdediging overnemen", aldus het rechterlijk bevel. Milosevic herhaalde maandag opnieuw dat hij daar ’nooit’ mee zou instemmen.

Ook als de zaak op 14 juli kan worden hervat, wordt zij op 21 juli weer geschorst, tot 31 augustus. Op die manier moet de ex–president van Joegoslavië „extra tijd krijgen voor de voorbereiding van de presentatie van zijn zaak". Milosevic had maandag om een maand extra voorbereidingstijd gevraagd.

De 62–jarige Milosevic heeft geregeld last van hoge bloeddruk, uitputtingsverschijnselen en/of griep. Zijn proces voor het VN–hof in Den Haag is al vijftien keer onderbroken of uitgesteld door gezondheidsproblemen. Het Milosevic–proces is de eerste rechtszaak tegen een voormalig staatshoofd voor een tribunaal van de Verenigde Naties, waar in de naam van de hele mensheid recht wordt gesproken. De zaak wordt van cruciaal belang acht voor de verdere ontwikkeling van de internationale strafrechtspleging en wordt wereldwijd nauwlettend gevolgd door juristen, politici, mensenrechtenactivisten en journalisten.