President Trump is allesbehalve een wereldverbeteraar
Er is een gezegde dat luidt ”Vele handen maken licht werk”. Samen bereik je meer, wil het zeggen. Dingen in je eentje doen en enkel voor jezelf? Dat kan wel, maar is op de lange termijn niet effectief. Vroeg of laat kom je erachter dat anderen nodig zijn om te bereiken wat je voor ogen had.
Ook in de internationale politiek geldt: vele handen maken licht werk. Gezamenlijk doelen stellen, bijstellen of aanvullen, het hoort er allemaal bij. Net als gedragsregels formuleren, afspraken maken, lobbyen, anderen overtuigen, of juist de wacht aanzeggen.
Is dat licht werk? Bepaald niet op korte termijn. En wat die handen betreft? Soms kun je maar beter spreken over vúíle handen, want hoogstaande doelen laten zich niet zomaar realiseren.
Met het aantreden van de Amerikaanse president Trump maakt de internationale rechtsorde moeilijke tijden door. Trump is met zijn slogan ”America first” bezig met een terugtrekkende beweging in de internationale politiek. Zo trokken de VS zich terug uit het klimaatakkoord, werd de Irandeal naar de prullenbak verwezen en braken handelsoorlogen met de EU en China uit. Ook Trumps deal met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un was in veel opzichten een afwijking van wat internationaal de norm is: een dictator met bloed aan zijn handen til je niet tot op het hoogste niveau van de internationale fora. Deze week was er de terugtrekking van Amerika uit de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties.
Wie de argumenten één voor één op zich laat inwerken, kan niet anders dan Trump bij sommige dossiers gelijk geven: de Irandeal rammelt en die VN-raad deugt niet.
Maar is je handen ervan aftrekken dan de oplossing? Worden wereldleiders die schone handen houden als vanzelf wereldverbeteraars? Wat staat er aan positiefs tegenover zo’n handen-op-de-rughouding?
Wat de wereld nodig heeft, is een president die zijn rol als campagneleider, als straatvechter en als zakenman heeft afgelegd en nu als staatsman leidinggeeft aan de internationale gemeenschap. Dat is iemand die vuile handen durft te maken omwille van hogere doelen. Die daartoe zij aan zij met bondgenoten in de modder van de internationale misère durft te staan.
Wat dat betreft heeft de internationale orde altijd iets van een rammelende en rokende stoomlocomotief, die bonkend over de rails gaat, maar die wél koers houdt en (vrijwel) iedereen aan boord houdt.
De wereld is bepaald niet als een voortzoevende hogesnelheidstrein. Door moreel hoogstaande doelen te stellen, of voor eigen burgers aantrekkelijke beleidsplannen te maken, lijkt er onder Trump iets van zo’n zoevende hsl-trein te ontstaan. Deze trein gaat echter niet vooruit, maar achteruit, richting Amerikaans vertrekstation. En in plaats van dat er mensen instappen, gaan er vooral veel passagiers uit. Dat kan niet de bedoeling zijn.