De scheepstoeters zijn tot achter het Centraal Station te horen. UK 237, GO 37, TX 36, de ene na de andere kotter schuift op het IJ voorbij, getooid met spandoekteksten als ”Vissers voor een gezonde zee” en ”Geef babyvisjes een kans!”

Maatregelen van de Europese Unie draaien de duimschroeven aan. De aanlandplicht dwingt vissers ertoe alle gevangen jonge vis aan boord te houden, aan te landen –dan is de vis inmiddels dood– en te laten vernietigen. Terwijl nu een groot percentage van deze vissen het overleeft als ze terug de zee in gaan.

De kosten van de nieuwe maatregel zijn hoog, zegt Maarten du Bois, voorzitter van de Belgische visgroothandelaren, terwijl hij de vlootparade vanaf de steiger bekijkt. „De ondermaatse vis neemt zoveel ruimte in beslag dat kotters soms wel twee dagen eerder terug naar de wal moeten omdat ze vol zijn. De schepen gaan meer brandstof verbruiken en stoten meer CO2 uit. Ik heb leden van het Europees Parlement gesproken die de maatregel hebben gesteund, maar die helemaal niet beseften wat de gevolgen zijn.”

Windmolens

Spandoeken vestigen de aandacht op een andere bedreiging: ”Windmolens in zee, een slecht idee.” De bouw van duizenden rondtollende molens in zo’n honderd windparken op zee neemt de vissers een deel van hun beste visgronden af, verjaagt de vis en kost veel vogels het leven.

Ontoelaatbaar, vinden de zevenhonderd demonstranten. Een deel van hen is met vijftien schepen van IJmuiden naar Amsterdam gevaren. Anderen arriveren per bus. De fluitjes van de visserskinderen klinken luid als de stoet de tunnel onder het spoor neemt.

Voor het Centraal Station steekt CDA-europarlementariër Schreijer-Pierik de vissers een hart onder de riem, nadat kleine Job haar een petitie heeft overhandigd. „De aanlandplicht is totaal niet uitvoerbaar”, zegt Schreijer. „Zo kunnen jullie niet verder. Het is ook te gek voor woorden: wel windmolens in de zee, en de vissers moeten er weg. Vanuit de emotie krijgen mensen de overhand die de boeren en vissers verjagen. Vandaag is er een goede actie, om te zorgen dat de visserijsector overeind blijft. Ga in gesprek met burgers; zij moeten in opstand komen.”

In de rook

„Jongens, fluiten, zodat Amsterdam over tien jaar nog aan ons denkt”, roept vissersvoorzitter Job Schot als de stoet het Damrak afloopt. Toeristen halen hun fototoestel tevoorschijn. In een kinderwagen rijdt een jonge Ouddorper mee richting de Dam, in diepe slaap verzonken.

Op het paleisplein kiest een levend standbeeld eieren voor zijn geld als hij door de vissers omringd wordt: hij gaat maar een eind verderop staan.

Rookpotten ontbranden. De rook wolkt precies naar boeddisten die op de grond zitten, in meditatie verzonken. „Die arme Chinezen”, lachen de vissers. Dan draait de wind en staan ze zelf in de kruitdamp.

S. O. S.

Ondermaatse vis op een uitgespreid zeil wordt met rode vloeistof overgoten. Symbool voor wat kleine vissen wacht bij de aanlandplicht: vernietiging. „Tegennatuurlijk; voor ons niet te doen; en slecht voor de natuur”, roep Schot in zijn megafoon.

Hij staat op historische grond: hier op de Dam werd eeuwen geleden al vis verhandeld, en de sector was een van de pijlers onder de economie. Nu hebben 11.000 Europeanen werk in de visvangst; onnoemlijk veel anderen in toeleverende bedrijven of de visverwerking. Voor hen staat er veel op het spel. „Safe Our Seefish. Safe Our Seefishers. Safe Our Seefishing grounds.”

Schot beseft in Amsterdam „in het hol van de leeuw” te zijn, „waar de linkse politiek hoogtij viert.” Maar Amsterdam zal zich de vissers lang heugen, hoopt hij: fakkels ontbranden, vullen de Dam met rook en jagen de duiven op de vlucht.

Dat gebeurt een half uur eerder dan de vissers gepland hadden: ze houden rekening met de Damzang van de evangelisatiepost van de Gereformeerde Gemeenten. Schot: „Wie mee wil galmen, kan dat doen.” Niet alle vissers gaan dan ook direct terug naar hun kotter; een groepje Urkers zingt de psalmen mee. Op hun rug de tekst: ”vissers voor een gezonde zee.”