Dedain over gang van zaken Italië volstrekt misplaatst
Italië krijgt na wekenlange chaos toch een eurosceptische regering, met als partners de radicale Vijfsterrenbeweging en de rechts-nationalistische Lega. In tweede instantie werden beide partijen het donderdag eens over de eerste coalitie van deze signatuur in de geschiedenis van het land, dat zucht onder grote schulden. De partijloze jurist Giuseppe Conte gaat het kabinet, dat vrijdagmiddag beëdigd is, leiden.
De coalitievorming had heel wat voeten in de aarde, omdat president Sergio Mattarella de euroscepticus Paolo Savona niet accepteerde als minister van Economie en Financiën. Mattarella zag Savona als een gevaar voor de stabiliteit van het land en van de waarde van het Italiaanse spaargeld.
Het leek er een paar dagen op dat de president aanstuurde op een zakenkabinet, dat nieuwe verkiezingen zou moeten voorbereiden. Maar na veel verbale schermutselingen gingen de president en de leiders van Vijfsterrenbeweging en Lega toch weer om tafel, met als uitkomst dat Savona geen minister van Financiën maar van Europese Zaken wordt. De nu benoemde minister die over de portemonnee van Italië gaat, is ook eurosceptisch, maar hij wil wel dat Italië deel blijft uitmaken van de eurozone.
Financiële analisten blijven echter bezorgd. Zij vrezen dat de nieuwe regering, die veel geld wil uitgeven en daarmee de Europese begrotingsvoorschriften al bij voorbaat aan zijn laars lapt, het land dat onder enorme schulden zucht in een bankroet kan storten. En als Italië als derde economie van de eurozone omvalt, valt ook de euro om, zo is hun redenering.
Daarbij zijn de nieuwe regeringspartijen uitermate eurosceptisch en hebben ze al meerdere keren gezegd een referendum over de euro te willen organiseren. Het zijn geluiden die de bloeddruk op de beurzen en in de EU-kantoren flink doen stijgen.
De kans dat Italië onder leiding van deze protestpartijen uit de euro stapt is overigens nihil. Over een referendum wordt in het regeerakkoord niet meer gerept. Maar het feit dat een groot euroland nu een regering krijgt die bestaat uit twee protestpartijen is zorgelijk. Hoe meesmuilend sommige Europese politici ook doen over de Italiaanse politiek, feit is wel dat het land door kenners gezien wordt als een voorloper. Wat op politiek gebied eerst in Italië gebeurt, kan later zomaar ook in andere landen gebeuren. Zo wordt de Italiaanse politicus Berlusconi door velen gezien als de voorloper van de Amerkaanse president Trump.
Hoe het ook zij: dedain over de gang van zaken in Italië is volstrekt misplaatst. Het is juist zaak om de komende tijd goed te kijken naar wat er in Rome gebeurt. Leiders van de socialistische en christen-democratische volkspartijen in andere Europese landen zouden ervan kunnen leren. En wellicht kunnen voorkomen dat ook zij op termijn het politieke veld moeten ruimen. Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat het voor velen van hen, bijvoorbeeld in Frankrijk, al te laat is.