Rutte houdt vol: Kende memo’s niet
Premier Mark Rutte kende vóór afgelopen vrijdag geen van de ambtelijke memo’s die het kabinet dinsdag heeft vrijgegeven over de afschaffing van de dividendbelasting. Dat zei hij woensdagavond tijdens het debat over deze kwestie. De oppositie meent dat de premier niet de waarheid spreekt.
Rutte kent alleen een intern partijstuk van de VVD over dividendbelasting. Maar dat is volgens hem een „ander” stuk. Dit stuk werd destijds geschreven door toenmalig staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën die daarbij gebruikmaakte van stukken van ministeries.
Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie gaven eerder in het debat toe dat alles over deze zaak niet vlekkeloos is verlopen. Het was „niet fraai, rommelig en de geloofwaardigheid is in het geding”, zei VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff.
De oppositie is het debat over afschaffing van de dividendbelasting fel ingevlogen. GroenLinks-leider Jesse Klaver opende het debat en stelde dat het vertrouwen in het kabinet is „beschaamd”. Klaver riep de coalitie op het „beschaamde vertrouwen” te herstellen. „Daarvoor zijn antwoorden nodig. Veel antwoorden. Eerlijke antwoorden."
Klaver trok de bewering van premier Mark Rutte, die heeft gezegd dat hij tot afgelopen vrijdag niets wist van een reeks ambtelijke memo’s, in twijfel. „Blijft de premier daarbij?” Ook de andere partijen in de coalitie werden door Klaver bekritiseerd. Voor het idee dat zij alleen maar akkoord zijn gegaan met de afschaffing van de dividendbelasting omdat ze er andere dingen voor terugkregen, toonde hij weinig begrip. „Werkelijk? Doen argumenten er dan werkelijk niet meer toe?”
Wat PVV-voorman Geert Wilders betreft is het al een uitgemaakte zaak: zowel premier Rutte als minister Eric Wiebes, die tijdens de formatie een memo schreef op basis waarvan Rutte onderhandelde, moet vertrekken. Wilders betichtte Rutte van „politiek vandalisme” en het spelen van een „vies vals woordspelletje”. Hij kondigde al aan een motie van wantrouwen te zullen indienen als Rutte en Wiebes niet uit eigen beweging opstappen.
Volgens Lodewijk Asscher van de PvdA doemt een beeld op van een „extreem hechte samenwerking” met Shell en Unilever om de dividendbelasting af te schaffen. Asscher sprak zelfs van een „samenzwering tegen Nederlanders”. Hij riep Rutte op „openheid van zaken” te geven.
Lilian Marijnissen (SP) betichtte Rutte van het spelen van „politiek Cluedo”. „En dan maar verbaasd zijn dat mensen vertrouwen in de politiek verliezen.” Marijnissen trok een vergelijking met de leugen die voormalig minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra vertelde, die uiteindelijk tot diens val leidde. „Dat werd pas een probleem toen het in de krant kwam. De premier vindt een leugen pas een probleem op het moment dat de waarheid uitkomt.”
De gang van zaken rondom de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting is „niet fraai”, maar dat betekent „niet per se” dat het fout is. Dat heeft VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff woensdag betoogd in het debat over de verzwegen ambtelijke memo’s die dinsdag werden vrijgegeven.
De oppositie gaf de coalitie in het eerste deel van het debat flink ervan langs. Dijkhoff erkende dat er veel onduidelijkheid is ontstaan, over wie wat wel of niet wist, en wanneer, over het bestaan van de memo’s. „Hoe rommelig en mistig het ook is, dat betekent niet per se dat het fout is”, aldus Dijkhoff.
Dijkhoff benadrukte dat hij de ambtelijke stukken dinsdag voor het eerst zag. Ook is er vóór afgelopen maandag in het wekelijkse coalitieoverleg niet over de stukken gesproken, zo zei hij. Lodewijk Asscher van de PvdA toonde zich sceptisch over deze bewering en vroeg Dijkhoff of hij er echt nooit over heeft gesproken met zijn partijgenoot, premier Mark Rutte.
CDA-leider Sybrand Buma wil niet spitten in zijn geheugen over memo’s over de dividendbelasting. „Je weet heel veel niet meer” van de formatie en als je stukken gaat lezen dan wordt het geheugen „vervuild”, stelde de christendemocratische coalitiepartner.
„Ik wil niet bijdragen aan nog meer mist” , zei hij. Buma heeft dan ook niet de vrijgegeven memo’s gelezen die het kabinet dinsdag naar de Kamer heeft gestuurd. Hij heeft afgelopen vrijdag in zijn persoonlijke archief wel een mapje gevonden over de dividendbelasting. Daarin zat wel de memo die VVD’er Eric Wiebes opstelde tijdens de formatie, die ook deel uitmaakt van het pakket dat dinsdagavond werd vrijgegeven, zo gaf Buma uiteindelijk toe.
Het valt de oppositie moeilijk om te geloven dat Buma nooit meer naar deze kwestie heeft gekeken. Het is ongeloofwaardig, verklaarden meerdere partijleiders. „Er is in november bijna een hele dag over gedebatteerd”, zei PVV-voorman Geert Wilders. „Ik kan het vandaag niet mooier maken dan het is”, aldus Buma.
Buma kan zich kleine, specifieke onderdelen van de formatie wel herinneren. Daarbij speelt volgens hem ook mee dat tijdens de formatieonderhandelingen het helemaal niet heeft „geclasht” over de afschaffing van de dividendbelasting. „Het is heel zakelijk afgehandeld.
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers vindt dat hij niet had moeten spreken over wat hij zich wel of niet herinnerde over memo’s over afschaffing van de dividendbelasting. Dat zei hij woensdag in het debat over de veelbesproken memo’s, die dinsdag werden vrijgegeven.
Segers erkende dat hij zich wel een document herinnerde dat door VVD’er en toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes was opgesteld, en dat door VVD-leider Mark Rutte werd gebruikt om in de formatie te pleiten voor afschaffing van de dividendbelasting. Dit zag hij echter niet als een memo, zo redeneerde hij.
Toen Rutte in een debat vorig jaar zei geen herinneringen aan memo’s over de dividendbelasting te hebben, ging er daarom bij Segers geen belletje rinkelen. „De VVD-fractienotitie was van een andere orde”, aldus de CU-voorman. Omdat tijdens de formatie zoveel memo’s de revue passeerden, was het onverstandig om in zijn herinneringen te gaan graven, vindt Segers nu.
