De SGP is de laatste jaren flink veranderd. Geen wonder dat veel beschouwingen die aan het honderdjarig bestaan van deze partij worden gewijd, dáár de nadruk op leggen. „Van geïsoleerde, weinig serieus genomen partij heeft zij zich, met behoud van principes, ontwikkeld tot stabiele, constructieve factor in de politiek”, signaleert de website parlement.com.

Goed gezien. De SGP ging, wat gechargeerd en bondig geformuleerd, van de marge naar de macht.

Toch bergt het opzetten van juist deze bril een risico in zich. De focus leggen op zo’n verandering kan zomaar leiden tot een lichte vertekening van de geschiedenis. Zo van: de SGP is eindelijk relevant gewórden (en was dat dus zo’n tachtig of negentig jaar niet). Jawel, zij was aan het Binnenhof aanwezig, maar vooral als een antiek, betekenisloos ornament. Ze had net zo goed gemist kunnen worden.

Op dat beeld valt echter veel af te dingen. Niet alleen omdat ds. Kersten al in 1925 een compleet kabinet ten val bracht, maar ook omdat de SGP gedurende die hele honderd jaar voortdurend grote betekenis heeft gehad… voor de eigen kring.

In de eerste plaats door richting de overheid op te treden als dé ambassadeur van de bevindelijk-gereformeerden. Dat gebeurde deels kleinschalig, in individuele kwesties. Ds. Kersten wist in de vooroorlogse jaren de deur van het ministerie van Sociale Zaken prima te vinden als hij weer eens ging pleiten voor een persoon of instantie uit zijn achterban die om des gewetens wille bezwaar had tegen het betalen van verzekeringspremies.

En zo hebben SGP-Kamerleden al die jaren door wel gelobbyd. Of minister zus of zo niet even met een welwillende blik naar casus dit of dat kon kijken.

Belangenbehartiging vond ook op een boven-individuele schaal plaats, als na initiatieven van de SGP in bijvoorbeeld sociale verzekeringswetten uitzonderingsbepalingen werden opgenomen voor gemoedsbezwaarden. En nog belangrijker: als het reformatorisch onderwijs erkend werd als officiële en afzonderlijke levensbeschouwelijke richting, met alle opties en subsidieregelingen die daarbij horen.

Mede door deze ambassadeurspositie functioneerde de SGP een eeuw lang –en daar lig een volgend punt van relevantie– als bindmiddel tussen het bonte gezelschap van reformatorische kerken. Wat er tussen hen ook aan theologische en sociologische verschillen bestond, men kende slechts één politieke partij: ‘onze’ SGP.

En juist als representant van de bevindelijk-gereformeerden had de partij uiteindelijk ook betekenis voor de hele samenleving. Zo van: „Hallo medeburgers, we weten niet of jullie het door hebben, maar wij bestaan ook nog. De hoofdstroom in onze maatschappij beweegt zich weliswaar steeds verder af van de christelijke moraal, maar er is nog altijd een groep mensen, al is die klein, die zich door de Bijbel wil laten leiden. En ook die splintergroep heeft rechten.”

Dat brengt bij een laatste punt van relevantie van de SGP. „Wij willen Christus present maken in het midden van een verwarde maatschappij”, zei partijleider ds. Abma in de vorige eeuw. Naarmate de SGP daarin slaagde, is haar optreden al die jaren beslist betekenisvol geweest.