Namens twee Amerikaanse pensioenmaatschappijen, die hebben belegd in de Nederlands-Britse oliemaatschappij, eist het kantoor honderden miljoenen dollars schadevergoeding.

De klagers stellen dat commissarissen als oud-premier Wim Kok en bestuurders, onder wie de huidige voorzitter Jeroen van der Veer, onder meer hun toezichthoudende functie hebben verwaarloosd. Die hadden volgens het advocatenkantoor eerder moeten ingrijpen om een einde te maken aan het systeem waarbij bewezen oliereserves te hoog werden ingeschat. De aanklacht is vrijdag ingediend bij de rechtbank in New Jersey en spreekt van wanprestaties, mismanagement, fraude en ongepaste verrijking.

Behalve voor de topmensen van Shell gelden deze aantijgingen ook voor de accountantskantoren die voor de oliemaatschappij werken. PricewaterhouseCoopers en KPMG hebben gefaald bij het controleren van de boeken van Shell, aldus het advocatenkantoor.

Lerach Coughlin Stoia and Robbins LLP maakt met zijn aanklacht gebruik van de Sarbanes-Oxley-wet. Die stelt bestuurders en kredietbeoordelaars persoonlijk aansprakelijk en geldt voor alle bedrijven met een beursnotering in de VS.

De aanklagers constateren dat de besluitvormingsstructuur van het concern moet veranderen. Zij stellen voor die te vereenvoudigen en de zeggenschap van aandeelhouders te vergroten.

Lerach Coughlin Stoia and Robbins LLP is gespecialiseerd in zogeheten class-actions, rechtszaken waarbij alle gedupeerden zich kunnen aansluiten. Het kantoor voert een soortgelijke civiele procedure tegen topmensen van het door boekhoudfraude ingestorte Enron-concern.

Een verwant advocatenkantoor heeft Shell in januari ook al voor de rechtbank in New Jersey gedaagd. In die aanklacht staat het overtreden van boekhoudregels centraal. Dat was kort nadat Shell de financiële wereld had geschokt door bekend te maken dat het zijn bewezen oliereserves voor ruim 20 procent had overgewaardeerd. De beurskoers zakte daarop fors, bijna 8 procent.

Shell maakte vrijdag nog de regeling bekend die het heeft getroffen met Philip Watts, die door de ophef over de oliereserves moest aftreden. De voormalige bestuursvoorzitter krijgt naast zijn jaarlijkse pensioen van bijna 880.00 euro 1,58 miljoen euro mee als afkoopsom.

De aandeelhouders van de Nederlands/Britse oliereus Shell zijn vandaag in Den Haag en Londen bijeen geweest voor de jaarlijkse vergadering.

Het is de eerste openbare confrontatie met de top van de onderneming, nadat Shell eerder dit jaar de financiële wereld had geschokt met een dramatische bijstelling van de bewezen olie- en gasreserves.

De verwachting is dat aandeelhouders er bij de concernleiding op zullen aandringen haast te maken met wijziging van de bedrijfsstructuur en verbetering van de besluitvorming.

Shell kent twee moedermaatschappijen, het Nederlandse Koninklijke Olie en het Britse Shell Transport, met eigen directies en commissarissen. Veel beleggers en analisten vinden deze structuur te ondoorzichtig. Sommigen zijn er niet gerust op dat de oliereus nieuwe affaires bespaard blijven als er niet snel wordt ingegrepen.