WOUDENBERG - Het is niet altijd kommer en kwel in de wereld van de werkloosheid. Soms kan er ook een glimlach van af. Gerdien van Haarlem, zowel zonder baan als zwanger, doet trouw elke week minstens één sollicitatiebrief op de post. Simpelweg omdat de wet dat voorschrijft. Totdat de periode van zwangerschapsverlof ingaat. „Als een bedrijf me uitnodigt voor een gesprek, vertel ik dat ik in verwachting ben. Dan wordt het even stil aan de andere kant.”

Gerdien weet mee te praten van saneringsrondes en ontslaggolven. In 1999 trad ze aan bij een bedrijfsonderdeel van Baan Company, het automatiseringsconcern dat inmiddels opereert onder de vlag van SSA Global. „Ik heb verschillende reorganisaties meegemaakt, maar mocht gelukkig telkens blijven.”

Begin dit jaar was ze aan de beurt. „Toen werd er echt flink gesneden in het personeelsbestand. Voorheen waren het vooral parttimers en mensen die nog maar kort in dienst waren die werden ontslagen. Nu kwamen ook collega’s met vele jaren ervaring op straat te staan.”

Een spannende tijd, vindt ze zelf. „Iedereen wist dat er weer ontslagen aan zaten te komen, maar niemand kon zeggen wanneer dat zou zijn. En vooral ook: wie treft het?” Persoonlijk vormde de onzekere situatie geen bedreiging voor Gerdien. „Ik kon er redelijk nuchter mee omgaan. Ik ben geen kostwinner. Er staat voor mij minder op het spel. Dat was bij veel collega’s wel anders. Zoiets schept een onderlinge band. Het was vanuit dat oogpunt bezien geen slechte tijd.”

Uiteindelijk stond ze met een bruine envelop -„het bewijs dat het niet goed zat”- in de hand buiten de poort. „En dan ben je werkloos.” In de begintijd was dat wennen, ook al was er niet de (psychische) druk die vele andere werklozen wel voelen. „Ik moest thuis mijn draai vinden, op zoek gaan naar andere ritmes. Ik hield van mijn baan, van de contacten met collega’s. Thuis had ik het goed geregeld, met oppas voor ons kindje. Dat verandert allemaal van de ene op de andere dag.”

De papiermolen van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) volgde. „Dat is een heel gedoe, maar het was allemaal wel prima geregeld, mede dankzij onze ondernemingsraad.” Gerdien voldeed aan de voorwaarden voor het ontvangen van een WW-uitkering: 70 procent van het laatstverdiende loon, en dat gedurende negen maanden. „Je hebt dan de plicht om elke week minstens één sollicitatiebrief te schrijven. Om de vier weken moet je schriftelijk verslag uitbrengen aan het UWV, het vroegere GAK.”

Ze is op zoek naar een baan als secretaresse of als administratief medewerkster. „Er staan genoeg vacatures in de kranten, maar het probleem is dat er zo veel mensen op reageren.” Ondertussen diende nieuw leven zich aan in huize Van Haarlem. „Dan wordt de situatie weer anders. Ik wil graag weer aan de slag, maar niet meer dan twee dagen per week. Dat soort functies is helemaal schaars, heb ik gemerkt.”

Het aparte is dat het versturen van sollicitatiebrieven gewoon doorgaat, ook nu ze zwanger is. „Nee, ik vermeld dat niet in de brief. Zoiets moet je wel aangeven bij het UWV. Maar tot aan je zwangerschapsverlof moet je gewoon solliciteren. Dat doe ik dus maar.” Belt een bedrijf met het verzoek om op gesprek te komen, dan legt Gerdien kort haar ’positie’ uit. Tot een sollicitatiegesprek komt het dan niet meer.

Haar omgeving reageerde positief op het feit dat Gerdien na haar eerste zwangerschap de draad van een werkzaam leven buitenshuis weer oppakte. „Hoe het straks gaat, weet ik nog niet.” Ze weet dat er verschillend wordt gedacht over moeders met een betaalde baan. „Maar ik vind dat je die keuze zelf moet maken. En daar doet volgens mij niemand in mijn familie- en kennissenkring moeilijk over.”

Of ze terug zou willen naar SSA Global? „Ik sluit niets uit. Ik heb daar bepaald geen vervelende tijd gehad. Het ligt eraan wat voor functies er vrijkomen. Lijkt me dat wat, dan ga ik zeker overwegen te solliciteren.”

Het gezin Van Haarlem kerkt in de gereformeerde gemeente in Zeist. Is er kerkelijk aandacht voor de situatie van werklozen? „Op bid- en dankdagen komt zoiets in het gebed wel naar voren. Maar het is natuurlijk ook zo dat niet elke werkloze met zijn problemen te koop loopt. De dominee of de ouderling moeten in de eerste plaats weten dát iemand geen baan heeft, en dan kan het ook zo zijn dat er best persoonlijk aandacht wordt gegeven, omdat die werkloze liever niet heeft dat zijn geval in de kerk worden uitgesproken.”

Dit is het vijfde deel van een serie portretten van werkzoekenden. Morgen in het katern Accent een afsluitend artikel over werkloosheid en pastoraat.