”Hoe de ICT groener is te maken”, luidde in december 2017 de kop van een artikel in De Ingenieur, het vakblad van het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs. ICT is namelijk niet alleen een kwestie van informatie, maar ook van energie. Er zit niet voor niets een stekker aan onze computers. Zonder elektrische energie doet de computer het niet. Als die niet van het stopcontact komt, dan wel van de opgeladen accu. Maar energie wordt er verbruikt, en niet zo gering ook. Volgens het artikel in De Ingenieur gebruikt de ICT-sector wereldwijd net zo veel energie als de luchtvaart!

Wie mocht denken dat haar of zijn computer daar maar voor een heel klein beetje aan bijdraagt, vergist zich. Als we gebruikmaken van internet, zijn daar nog heel wat andere computers en servers bij betrokken. Het bedrijf Google liet in 2011 al weten dat al zijn servers bij elkaar net zo veel energie verbruiken als er nodig is om 260.000 Amerikaanse huishoudens constant van energie te voorzien. Met de toegenomen populariteit van het streamen en downloaden van muziek is het energieverbruik behoorlijk toegenomen. Het beluisteren van een liedje via internet kost net zo veel energie als het produceren, verpakken en opsturen van een cd.

Nog zo’n verborgen vervuiler zijn spuitflesjes parfum. ”Een parfumflesje is even vervuilend als een auto”, was de kop van een artikel in de Belgische versie van het openbaarvervoerkrantje Metro van 20 februari. Dat is natuurlijk een tamelijk ongenuanceerde uitspraak, want het hangt er maar van af hoe vaak je spuit en hoe vaak je de auto gebruikt. Maar ook hier geldt dat het uiteindelijke effect er mag wezen.

Onderzoekers in Los Angeles kwamen er op een gegeven moment achter dat de hoeveelheid vluchtige organische stoffen (VOS) in de lucht boven de stad veel groter was dan op grond van de uitstoot van het verkeer verwacht mocht worden. De boosdoener werd algauw gevonden: die zat in allerlei producten die in huishoudens gebruikt werden, en dan met name spuitflesjes en verf. In het algemeen: producten die snel verdampende stoffen bevatten. Zonder het in de gaten te hebben dragen we allemaal bij aan de milieubelasting die leidt tot klimaatveranderingen.

Je zou er moedeloos van worden als je bedenkt hoe verborgen de milieubelasting soms is. Wat kun je daar nu aan doen? Toch is het goed om creatief te zijn en praktische oplossingen te zoeken.

In de Franse variant van de aangehaalde Metro (blijkbaar geen een-op-eenvertaling van de Vlaamse versie) stond een artikel over een nieuwe elektrische fiets van bamboe (!) die in Brussel verspreid gaat worden als het aan het bedrijf Cycad ligt. Bamboe is een materiaal dat voor een fiets in sterkte niet onderdoet voor staal en dat in productie en gebruik minder milieubelastend is. Het vraagt enige creativiteit om op dat idee te komen, maar creativiteit is een gave die ons door God bij de schepping is meegegeven en die Hij ons bij de zondeval niet heeft afgenomen.

Nog zo’n creatieve inval leidde tot het opzetten van de website ecosia.org, die je kunt gebruiken om net als bij een vliegreis een soort vrijwillige belasting voor de milieuvervuiling van je internetgebruik te betalen.

Er wordt van alles aan gedaan om apparaten minder energie te laten verbruiken. Maar de consument heeft ook een verantwoordelijkheid. Misschien zouden we liever niet weten hoezeer allerlei techniekgebruik in het dagelijks leven bijdraagt aan de belasting van het milieu, maar nu we het eenmaal weten, zijn we geroepen om met die kennis iets te doen. De gave van de creativiteit is niet voorbehouden aan ingenieurs. En waar een wil is, is een weg.

Prof. dr. Marc J. de Vries is bijzonder hoogleraar reformatorische wijsbegeerte aan de Technische Universiteit Delft.