Duizenden mensen eten deze dagen bewust even geen of minder vlees. Niet omdat ze vegetariër, flexitariër of veganist zijn, maar om de Nationale Week Zonder Vlees te onderstrepen en te laten zien dat een dagje zónder geen kwaad kan of juist veel oplevert.

Initiatiefnemer is Isabel Boerdam (27), oprichter van het foodblog De Hippe Vegetariër. Samen met 53 organisaties en bedrijven, waaronder 9 grote supermarkten, probeert ze consumenten bewust te maken van het al dan niet eten van vlees. Ze kreeg ondertussen ruim 27.000 steunbetuigingen.

Zelf is ze al sinds haar negende jaar vegetariër, dus zo’n vleesloos weekje kost Boerdam geen moeite. Maar voor veel consumenten die elke dag van een stukje rund, varken of kip genieten, ligt dat anders. Zeker als opvoeders hun kroost met een stukje vlees stimuleren hun bord leeg te eten. Waarom dan opeens zo’n vleesloze week? „Er is al bewustwording gaande rond gezonde voeding, maar uit cijfers van het onderzoeksinstituut RIVM blijkt dat we dubbel zo veel vlees eten als goed voor ons is.”

Deze week moet daar volgens Boerdam verandering in brengen. En dat lijkt nog te gaan lukken ook. Maandag was haar initiatief ‘trending’ op Twitter. Dat betekent dat er veel over gesproken wordt op dit medium. „Ik ben heel tevreden. Alleen de politiek moet nog in actie komen. Ik heb een brief gestuurd naar premier Rutte, maar geen reactie gehad.”

Milieu

Belangrijkste argument om minder vlees te eten is volgens Boerdam het milieu. Zo veroorzaakt ons voedsel volgens schattingen wereldwijd 25 procent van de uitstoot van broeikasgassen en komt meer dan de helft hiervan van dierlijke producten.

Vergelijkingen zijn snel gemaakt: 1 kilo rundvlees zou gelijk staan aan 180 kilometer autorijden. En de productie van een kilo kip kost 3900 liter water. Ter vergelijking: de productie van 1 kilo rijst –een van de meest waterbehoeftige gewassen– vergt 3400 liter vocht.

Nog een aspect: de uitstoot van methaan en lachgas door koeien. Die gassen zijn slechter voor het milieu dan het verfoeide CO2 waar al jaren veel om te doen is. Daar komt bij dat er voor een stukje vlees veel veevoer nodig is. De teelt hiervan kost water, land en energie. Als dat voor plantaardig eten zou worden gebruikt, vergt dat minder grondstoffen.

Kritiek

Dus is er een probleem, zeker bij een grote consumptie. En die is er, aldus stichting Milieu Centraal. Nederlanders eten per jaar gemiddeld 40 kilo vlees, twee keer zo veel als 50 jaar geleden.

Zelfs één dag per week geen vlees eten levert milieuwinst op, is de gedachte. Of, zoals Boerdam het zegt: „Vegetarisch eten is de lekkerste manier om iets goed te doen voor de wereld om je heen.”

Maar er klinkt ook stevige kritiek. Zo maakt voorzitter Jos Goebbels, voorzitter van de Centrale Organisatie voor de Vleessector, gehakt van de cijfers die Boerdam gebruikt. Hij stelt dat de vleesconsumptie van mannen en vrouwen op het niveau van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zit. „Dat is ook goed, want vlees bevat veel hoogwaardige bouwstoffen die goed zijn voor het menselijk lichaam.”

Boerdam maakt slagers ook niet blij met deze nationale week. „Ik kreeg een mailtje van een van hen met de vraag of ik voor een week zijn salaris wilde betalen.”

Toch verwacht brancheorganisatie Koninklijke Nederlandse Slagers geen duidelijke omzetdaling door deze week. Woordvoerster Marian Lemsom: „Consumenten zijn mondig genoeg om hun eigen keuzes te maken. Een nationale week zal dat niet veranderen.”

Lemsom staat niet kritisch tegenover het initiatief. „Bewustwording is goed. Laat consumenten juist in deze week bij de slager vragen naar de herkomst van de dieren. Hoe meer mensen bewust kiezen voor kwalitatief goed vlees, hoe beter het is.”