Mijn collega die dit zegt kijkt me wat meewarig aan. En ik begrijp hem wel. Vroeger, ja vroeger hadden we atv.

Minder werken voor hetzelfde geld. Dat was in de tijd dat we ook nog een ruime WW-regeling hadden. En wat te denken van al die prachtige VUT-regelingen?

Het wordt tijd dat ik mijn gesprekspartner een krantenartikel onder de neus duw. Een cao-akkoord in de Duitse metaalindustrie. Relevant voor ons? Dat dacht ik wel. Miljoenen werknemers vallen onder deze cao, in een land dat bepalend is voor de Europese economie, en dus ook voor het onze. Een cao-akkoord dat een golf inzet. En golven komen uiteindelijk aan op verre stranden, dus ik verwacht dat wij er hier ook wel wat van gaan merken.

Behalve loonsverhogingen bevat dit cao-akkoord een opmerkelijke paragraaf over werkvermindering. De werknemers kunnen over een periode van twee jaar hun werktijd verkorten tot 28 uur per week, tegen 100 procent van het salaris. Terug naar de arbeidstijdverkorting! Plak daarop nog een reële loonsverhoging en zie, een prachtig akkoord dat wellicht kansen en openingen biedt op bepaalde terreinen.

Deze arbeidstijdverkorting komt niet uit de lucht vallen. Natuurlijk, het biedt werknemers ruimte om keuzes te maken in hun leven: zorgen voor balans, het bieden van mantelzorg. Maar achter deze regeling zit ook het idee dat korter werken niet alleen maar geld kost, maar uiteindelijk efficiënter kan uitpakken in vergelijking tot de oude werktijden.

In Zweden wordt al een tijd geëxperimenteerd met een zesurige werkdag. En dat in verschillende sectoren: van de zorg tot de auto-industrie. Overigens gebeurt dit in meer landen.

Op de achtergrond speelt de idee van de wet van Parkinson. Deze ‘wet’ zegt dat het werk dat iemand moet verrichten de neiging heeft uit te dijen tot de beschikbare tijd. Stel dat je een bepaalde klus moet verrichten en je hebt er een dag voor. De kans is groot dat je die acht uur er ook voor nodig hebt. Stel dat een dag zes werkuren telt, dan is er een goede kans dat je die klus óók in een dag klaar hebt.

De genoemde experimenten bouwen voort op deze wetmatigheid: teams werken slimmer in een beperkte tijd. En wat blijkt? Grosso modo betekent 20 procent inleveren van arbeidstijd maar ongeveer 10 procent minder productie.

Toch nog een kostenpost, zegt u. Nou, er zijn meer effecten. Werknemers ervaren minder stress en minder vermoeidheid, het ziekteverzuim daalt en de klanttevredenheid neemt toe.

Ik heb het hierboven natuurlijk globaal weergegeven, en de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat sommige experimenten uiteindelijk te duur waren. Maar het gegeven dat de vermindering in productie meevalt, gekoppeld aan de genoemde positieve effecten, maakt het idee van arbeidstijdverkorting heel interessant. Denk ook aan de dossiers over zware beroepen in het kader van de verlate pensionering.

De auteur is manager juridische dienstverlening bij de RMU. Reageren? sociaal@refdag.nl