De situatie in de Palestijnse Gazastrook, gelegen aan de Middellandse Zee, verslechtert met de dag. In het gebied heerst een humanitaire crisis. Zo is bijna 90 procent van het drinkwater ongeschikt voor consumptie. Ongezuiverd rioolwater stroomt naar zee. De helft van de bevolking is werkloos.

En dan de gezondheidszorg. Ook die staat op het punt van instorten. Het blad Haaretz schreef deze week dat er inmiddels meer dan 200 soorten levensreddende medicijnen ontbreken. Ziekenhuizen zijn voor hun stroomvoorziening afhankelijk van generatoren, maar het geld voor brandstof om ze te laten draaien is bijna op.

Zowel de Palestijnen als de Israëliërs zijn schuldig aan het ontstaan van deze crisis. De islamitische beweging Hamas kwam in 2007 aan de macht via een staatsgreep en zette de Palestijnse Autoriteit opzij. Hamas gaf prioriteit aan het voorbereiden van oorlog tegen Israël. Daarmee werden honderden miljoenen dollars weggegooid.

Een oorlog tegen Israël is niet te winnen. Zo gebruikt het Israëlische leger momenteel nieuwe technieken waarmee het de tunnels opspoort die Hamas richting Israëlisch grondgebied heeft gegraven. Erkenning van Israëls bestaansrecht, het ontmantelen van het militaire apparaat van Hamas en overdracht van bestuur aan de Palestijnse Autoriteit zouden wezenlijke stappen zijn om de situatie te verbeteren.

Vergissing

Ook Israël heeft bijgedragen aan de ellende. Defensie denkt sinds 2007 blijkbaar dat als de omstandigheden in Gaza maar beroerd genoeg zijn dat vanzelf zal leiden tot een opstand van het volk en omverwerping van het Hamas-bestuur. Dat is een vergissing. Het betreft hier immers een islamitisch, autocratisch regime dat van geen wijken weet.

De Israëlische mensenrechtenorganisatie Gisha vermeldt in haar rapport ”2017: het aanscherpen van de afsluiting” een lijst van maatregelen die Israël de laatste tijd tegen de Palestijnen in Gaza heeft genomen. In 2017 verstrekte Israël aanzienlijk minder vergunningen aan Palestijnen om de grens bij Eretz over te steken dan in het jaar daarvoor. Verder moeten Palestijnen die een reisvergunning aanvragen langer op antwoord wachten dan voorheen – áls er al een antwoord komt. De verhoren waaraan leden van de Israëlische veiligheidsdienst Palestijnen onderwerpt zodra die in Israël aangekomen, zijn ook verscherpt. En zij die naar een ander land willen, moeten een document tekenen waarin ze beloven minstens een jaar weg te blijven.

Gisha stelt in het rapport dat Israël snel stappen moet ondernemen om de situatie te verbeteren – vóór het te laat is. Israël zou de handel met Gaza kunnen bevorderen. of de reisrestricties voor Palestijnen versoepelen.

De gevolgen van een ineenstorting van Gaza kunnen catastrofaal zijn. Zo loert het gevaar van epidemieën, en die zullen ook Israëlische slachtoffers maken. Als Hamas het gevoel krijgt dat ze weinig meer heeft te verliezen, kan ze een nieuwe oorlog tegen Israël beginnen. En wat kunnen Israëlische soldaten beginnen als tienduizenden Palestijnen wanhopig de grens bestormen om Israël binnen te dringen?