„Voorbereiden op een kernramp is onmogelijk”
Het is een illusie dat landen zich kunnen voorbereiden op een grote nucleaire ramp zoals die in het Japanse Fukushima in 2011. „Als het fout gaat breekt de totale pleuris uit. Rampenplannen werken dan niet”, zegt Peer de Rijk, directeur van anti-kernenergieorganisatie Wise (World Information Service on Energy).
In die plannen wordt ervan uitgegaan dat mensen rationeel handelen. „Maar in de praktijk werkt het niet zo, mensen gaan niet wachten op communicatie van de overheid. Honderdduizenden mensen proberen dan tegelijk weg te komen in hun auto’s. Je krijgt dan totale paniek.”
Woensdag publiceert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) een onderzoek naar de samenwerking tussen Nederland en de buurlanden om incidenten bij kerncentrales te voorkomen en te beheersen. Het onderzoek is in 2016 begonnen omdat mensen in de grensregio’s zich zorgen maakten over het aantal incidenten, zoals haarscheurtjes in de kerncentrales in België. Het onderzoek werd met name gericht op de drie kerncentrales in het grensgebied van Nederland en België: Borssele (Nederland), Doel en Tihange (België).
Tihange, bij Hoei in de provincie Luik, en Doel, tussen Antwerpen en de Nederlandse grens, hebben regelmatig te kampen met problemen die het noodzakelijk maken reactoren buiten bedrijf te stellen. Milieuactivisten en verontruste burgers eisen al jaren sluiting van de centrales. Professoren van de Katholieke Universiteit (KU) Leuven stelden eerder al vast dat kernreactoren in Doel en Tihange in een te slechte staat zijn om open te houden. Het grootste probleem is dat er (haar)scheurtjes in de in de wanden van de reactoren zitten.
„Voor een deel kunnen ze met kunst- en vliegwerk wel gerepareerd worden, maar het houdt een keer op. Het zijn reactoren van meer dan dertig of veertig jaar oud”, zegt de Rijk van Wise. Voor de politiek in België is het sluiten van de reactoren al jaren een heet hangijzer. België is voor een belangrijk deel afhankelijk van stroom uit de centrales.
Maar volgens de Rijk zou Tihange II en Doel III „morgen zonder problemen gesloten kunnen worden”. Met het overschot aan elektriciteit op de Europese energiemarkt zou dit makkelijk opgevangen kunnen worden. „Daarna moet er een plan komen om binnen vijf jaar alle centrales te sluiten. Maar de belgen maken geen plan, ze zeggen we hebben meer tijd nodig. Vervolgens gaan ze weer vijf jaar op hun handen zitten. Dit spelletje spelen ze al meer dan twintig jaar.”