Sport verbroedert, maar zaait ook verdeeldheid
Noord-Korea doet mee aan de Olympische Spelen in Zuid-Korea en zou daarmee de kans op vrede tussen de Korea’s verhogen. Sport verbroedert immers. Zou het waar zijn? Sport leent zich ook voor verwarring en voor het zaaien van verdeeldheid.
Dat sport niet verbroedert maar eerder zorgt voor vijandschap, was mij al vroeg duidelijk: tijdens het jaarlijkse schoolvoetbaltoernooi op Goeree-Overflakkee, waarbij elftallen van basisscholen uit verschillende dorpen tegen elkaar streden. De paar keer dat ik mocht meedoen, werd mijn sympathie voor dorpsbewoners van elders er niet groter op. Vooral Stellendam was berucht: dat elftal was keigoed en, zo werd gefluisterd, dat kwam vooral door deelname van de tweeling Ab en Huib Klink, twee voetbaltalenten.
Ik moet toegeven dat ik door die ervaring enigszins bevooroordeeld ben tegenover de slogan dat sport verbroedert. Een slogan die er kennelijk vanuit gaat dat Kees van der Staaij in sportbroek sneller goede vriendjes zal zijn met Alexander Pechtold dan wanneer hij in driedelig pak rondloopt. De suggestie is dat sportbroeders een eigen dynamiek tot stand brengen die het onmogelijke mogelijk maakt, ruzies bijlegt en misverstanden opheft.
Nu Noord- en Zuid-Korea volgende maand gezamenlijk gaan optreden tijdens de Olympische Winterspelen in het Zuid-Koreaanse Peyongchang, is dit thema weer actueel. En: Er is nu al sprake van grote euforie, want die spelen zouden wel eens meer voor de vrede tussen de twee Korea’s kunnen doen dan ooit in de afgelopen 65 jaar is gedaan.
Als die Noord-Koreaanse deelname inderdaad zo spontaan zou zijn als wordt gesuggereerd, dan zou er wellicht kans zijn op zo’n dynamiek, maar de realiteit is een andere. Uit alles blijkt dat de voorbereidingen voor deelname zorgvuldig worden georchestreerd door de machthebbers in Pyongyang.
Iemand die dat persoonlijk heeft ervaren is de Noord-Koreaanse hoofdonderhandelaar Ri Son Kwon. Hij werd vorige week tijdens het overleg in Panmunjom hardhandig op zijn nummer gezet door het regime in Pyongyang toen het erop leek dat de spelen inderdaad een spontane dynamiek kregen: Noord-Korea’s kernwapens zouden bespreekbaar worden. Dat was althans de suggestie van Zuid-Korea.
Toen Ri daar onvoldoende tegengas tegen gaf, werd hij vanuit Pyongyang ter plekke keihard op zijn nummer gezet. De eerst vriendelijk ogende Ri veranderde die dag in een stuurs kijkende onderhandelaar die ten stelligste ontkende dat kernwapens gespreksthema zouden worden. Kennelijk vocht Ri voor zijn leven: de fout die hij had gemaakt kon wel eens zijn val en erger betekenen.
En wat te denken van de videoclip over de spelen, die in opdracht van het regime is gemaakt? Daarin wordt gesuggereerd dat ook Noord-Korea gastheer is van de spelen. De Noord-Koreaanse muzikanten en danseressen annex goochelaars (zie filmpje) die straks mét de sporters worden meegestuurd, moeten aanwezigen straks versteld doen staan van Noord-Korea’s kunnen.
Uit deze maatregelen is duidelijk wat Kim Jong Un met deelname aan de spelen beoogt: goodwill kweken onder landen die deelnemen en verdeeldheid en verwarring zaaien. Om langs die weg gaten te schieten in de muur van sancties die zijn land steeds meer pijn gaan doen.