’s Zomers komen er in het luxe Marbella, dat 15.000 inwoners heeft, wel 300.000 toeristen. Ook plaatsen als Málaga, Fuengirola en Torremolinos zijn gewilde plaatsen waar honderdduizenden gasten neerstrijken.

Degene die hier in de zomertijd vertoeft, komt meestal voor het strand en de zee. Vaak is het binnenland voor deze mensen minder interessant. Er worden wat excursies ondernomen, maar daarmee houdt het ook op. Een enkeling ziet de verborgen schatten van het diepe Spanje. Die gaat de natuurparken in, bezoekt de Sierra Nevada met Granada of het mooie oude plaatsje Ronda met z’n schitterende arena. Die merkt ook de vele kathedralen en kapellen op waar Spanje patent op heeft.

Zielenheil
Vanouds is Spanje een rooms-katholiek land. Met het oog op het zielenheil van de vakantievierder heeft de Rooms-Katholieke Kerk dan ook een in vier talen opgesteld gidsje het licht doen zien. In het boekje staan in het Engels, Frans, Italiaans en Duits vragen zoals: betaal ik degenen die voor me werken een gepast salaris, help ik de armen, zwakken, ouderen en immigranten, heb ik van anderen gestolen, heb ik teruggegeven wat ik heb gestolen en ben ik rein en puur van lichaam en geest geweest?

Weinig toeristen zullen er erg in hebben dat het overwegend als rooms-katholiek bekendstaande Spanje ook protestantse kerken kent. Die vormen een afspiegeling van de 350.000 protestanten in Spanje (0,9 procent van de bevolking). De twee hoofdkerken zijn de Spaanse Hervormde Kerk en de Spaanse Evangelische Kerk. Juan B. Vilar beschreef onder andere de ontstaansgeschiedenis van het Spaans protestantisme. Hoewel de protestantse gemeenten in regio’s als Andalusië erg klein worden, is er her en der sprake van lichte groei.

Insiders zijn uiteraard op de hoogte van de activiteiten van de Spaanse Evangelische Zending, die vijf evangelisten voor Spanje in dienst heeft. Nederlanders die in Barcelona en omgeving vakantie houden, kunnen ’s zondags terecht in de dienst van drs. B. Coster (standplaats Vallgorguina), die normaliter in het Spaans worden gehouden. Niet onbelangrijk is te vermelden dat de protestantse Nederlandse toerist die Spanje in de zomer bezoekt wel degelijk speciale Nederlandse diensten kan bijwonen. Voor overwinteraars geldt hetzelfde.

Sfeer
Bij de Nederlands Evangelische Gemeente in het Zuid-Spaanse Fuengirola ligt de zaak zelfs zo: ’s winters volop diensten en ’s zomers tweeënhalve maand niet. Op een zondagmorgen in Fuengirola, in Zuid-Spanje, heerst er een gemoedelijke sfeer op de boulevard. Er rijden auto’s, de uitbaters zetten de stoelen op hun terras en enkeling wandelt naar een klein pand dat verscholen ligt tussen al die luxe gebouwen. Het is het kerkgebouw van de Skandinaviska Turistkyrkan, ook wel het Boulevardkerkje genoemd. Voor Scandinavische gasten worden hier kerkdiensten gehouden, staat er op een mededeling op de deur.

De Nederlands Evangelische Gemeente van Fuengirola huurt het gebouwtje af voor de diensten die elke zondag om halfelf worden gehouden. De deur staat dan al een halfuur wijd open en bekenden maken een praatje met elkaar op de stoep of in de kerk zelf. De gemeente bestaat al 35 jaar. Al die tijd werden er voornamelijk voor de overwinteraars in dit zonnige deel van Europa diensten gehouden.

„In het winterseizoen komen er gemiddeld 140 mensen naar de kerk. Dat seizoen loopt van oktober tot april. Dan houdt het op. Dat heeft te maken met het gegeven dat de kerkgangers overwegend overwinteraars zijn. In april is het een aflopende zaak met de kerkdiensten, omdat dan de overwinteraars juist vertrekken en naar Nederland gaan. Pas in het najaar zien we ze weer verschijnen”, vertelt een overwinteraar.

Cultuur
„Overwinteraars, daarvan zijn er nogal wat in Spanje. Enige honderden in Fuengirola alleen al. Niet alleen Nederlanders, maar vooral ook Britten en Duitsers. Elke nationaliteit heeft haar eigen overwinteringscultuur opgebouwd, compleet met pastor en arts.”

De Nederlandse club in Fuengirola is vrij hecht. Er worden gezellige en zinvolle evenementen georganiseerd. „Leerzaam en nuttig”, aldus mevrouw De Rooij, ouderling in de gemeente en al twaalf jaar ingezetene van het kustplaatsje.

Mevrouw De Rooij vertelt dat er elke drie maanden een predikant uit Nederland wordt aangezocht voor de Nederlands Evangelische Gemeente. Meestal is dat een emeritus predikant. Die verzorgt tegelijk de diensten in het naburige Torremolinos, dat ook in trek is bij overwinteraars.

„Als je Spanje bent gewend, ga je de sociale warmte van hier in Nederland missen”, zegt mevrouw De Rooij. „In Nederland word je tijdens en na de dienst zelden persoonlijk begroet, Hier is het totaal anders. We vormen een hechte gemeente, we leven met elkaar mee.”

Warmte, nestwarmte, dat is ook waar ds. C. van Zuylen die zondag over preekt. Ruim drie maanden is hij voor de Nederlands Evangelische Gemeente aan de zuidkust geweest en nu neemt afscheid. Van Zuylen verstaat onder nestwarmte de warmte van het ouderlijk kerkelijk erf. Het kan zijn dat je daar wordt uitgestoten. Het is vooral zaak zelf een nest te creëren, al weten we vaak niet hoe dat moet en waar we terechtkomen.

Warmte
Warmte straalt de gemeente aan de boulevard zeker uit. Men praat met elkaar, is op de hoogte van elkaars wel en wee, drinkt koffie na de dienst. Veelal zijn het ouderen die hier een semi-permanente stek hebben gevonden. Residenten zijn mensen die in Nederland zijn uitgeschreven en om bepaalde redenen in Spanje wonen, maar toch de Nederlandse nationaliteit hebben behouden.

De diensten kennen in het winterseizoen een drukke bezetting. ’s Zomers niet. Dan zoekt de overwinteraar de koelte van zijn eigen patria. Om voor een handvol mensen een predikant te laten aanrukken, vindt men te veel gevraagd in Fuengirola. Kennelijk zijn er te weinig zomertoeristen aan de zonkust die diensten in de eigen taal willen aanhoren.

Voor meer informatie over overwinteren in Spanje of Portugal: Spaans Bureau voor Vreemdelingenverkeer: 070-3465900 of www.spaansverkeersbureau.nl; Portugees Nationaal Verkeersbureau: 070-3262525 of www.portugalinsite.pt.