In totaal heeft de misbruikaffaire de kerk zo’n 60 miljoen euro gekost, bevestigde kardinaal dr. W. J. Eijk. Slachtoffers kregen zo’n 30 miljoen euro aan schadevergoedingen uitgekeerd. Het meldpunt, rechtszaken en schikkingen kostten de kerk daarbovenop nog eens 30 miljoen euro.

Het boek van het grootschalige misbruik in de RK-Kerk kan met de verschijning van dit rapport nog niet worden gesloten. Daarvoor is de schade bij de slachtoffers te groot. En de kerk zal nog lange tijd worden geassocieerd met grootschalig misbruik.

Hoe dan ook is het goed om te lezen dat allerlei instanties nu concluderen dat de slachtoffers zich, over het geheel genomen, erkend voelen door de kerk. Daarmee zijn hun vreselijke ervaringen niet uit hun geheugens gewist. Maar voor velen van hen zijn misschien, juist door de erkenning van hun leed, toch wegen geopend om met vallen en opstaan met het gebeurde om te gaan.

Nu er steeds meer cijfers boven water komen van misbruik in onder andere de amusementsindustrie en de sport blijkt dat de RK-Kerk niet het enige instituut is waar ingrijpende dingen zijn gebeurd. Toch biedt deze conclusie geen aanknopingspunt voor welke verontschuldiging dan ook. Want hoe ernstig het ook is dat er misbruik plaatsheeft in allerlei sectoren van de maatschappij, in de kerk wegen dergelijke misdragingen vele malen zwaarder. Een kerkelijke gemeenschap moet de veiligste plek zijn waar mensen zich kunnen bevinden. Juist de kerk moet, op grond van de Bijbel, de morele lat hoog leggen. „Wees heilig, want Ik ben heilig”, zo citeert de apostel Petrus de Heere God. Dat is een hoge norm. En dat schept verplichtingen voor iedere christen afzonderlijk, maar niet minder voor de christelijke gemeenschap als geheel.

Het is goed dat kardinaal Eijk maandag dan ook geen vergoelijkende opmerkingen maakte. Hij noemde wel het misbruik buiten de RK-Kerk, en verwees daarbij onder meer naar de #MeToo-discussie. Maar hij deed dit om aan te geven dat de kerk nu geleerde lessen met anderen kan delen.

De RK-Kerk heeft, zeker toen de misbruikzaken net aan het licht kwamen, niet altijd de goede houding en het juiste gedrag laten zien ten opzichte van de slachtoffers. Te vaak gingen kerkelijke leiders in de verdediging, terwijl alleen schuldbelijdenis en verootmoediging pasten. Die les lijkt te zijn geleerd. Hopelijk niet alleen door de RK-Kerk, maar door alle kerken en organisaties die te maken hebben of krijgen met seksueel misbruik of ander grensoverschrijdend gedrag.