Brochure wil helderheid geven rond lengte van de el in de Bijbel
Hoelang was een el in de Bijbel? In zijn beknopte brochure ”De maat van de el en de hemel der hemelen in de Bijbel” geeft Ben Snijders hiervan een berekening.
Snijders, die wiskunde en natuurkunde studeerde, gaat bij zijn berekening uit van het Bijbelse wereldbeeld, zoals dat in 1981 door evangelist Ab Klein Haneveld naar voren is gebracht. Dat wereldbeeld komt erop neer dat we niet op een bol, maar in een bol wonen. De hemel der hemelen bevindt zich in dat wereldbeeld binnen een holle aarde. De lezer die deze opvatting niet kent, krijgt hiervan echter geen nadere uitleg.
Ingewikkelde berekeningen komen er ten slotte bij uit dat de Bijbelse el 38,27 centimeter is. Op de laatste bladzijde van de brochure geeft de auteur aan dat er in de toekomst bij opgravingen mogelijk een bevestiging van deze maat gevonden wordt. Ook meent Snijders dat het water van de zondvloed 15 el boven de hoogste berg, de Mount Everest, heeft gestaan. Dat wil zeggen boven de 8850 meter die deze berg hoog is.
Om diverse redenen lijkt mij de benadering van de auteur onjuist. Een bespreking van het wereldbeeld moet ik hier buiten beschouwing laten, omdat dit te veel ruimte zou vragen.
De lengte van de el is gebaseerd op de afstand tussen de elleboog en de top van de middelvinger. Het valt te verwachten dat die lengte iets varieerde tussen de verschillende bevolkingsgroepen en ook per persoon. Dat was ook in Nederland het geval, en er zijn heel wat pogingen gedaan om tot een standaardlengte te komen. De ijkwet werd pas in 1816 vastgesteld. Die had tot doel standaarden wettelijk vast te leggen en een controlemogelijkheid te geven voor eerlijkheid in de handel.
In het Midden-Oosten bedroeg de gewone el ongeveer 44,5 centimeter. Die maat gold in Egypte en Babylonië, en later ook in Griekenland. Er werd soms gebruikgemaakt van een extra lange el, de koninklijke el, van ruim 50 centimeter. Dat blijkt bijvoorbeeld uit Egyptische afbeeldingen en bouwwerken. Die lange maat wordt ook gehanteerd in het tempelvisioen van Ezechiël. Het meetriet in Ezechiël 40:5 en 43:13 is geen zes handbreedten lang, maar zeven.
Het is belangrijk om te beginnen met de archeologie, omdat die de lengte van de el in de praktijk laat zien. Bijvoorbeeld: de lengte van de tunnel van Hizkia in Jeruzalem bedraagt volgens de gevonden inscriptie 1200 el, wat overeenkomt met ongeveer 533 meter. De lengte van de gehanteerde el was dus ruim 44 centimeter. Dit komt overeen met de maten van de koperen zee van Salomo, verrekend met de inhoud (1 Kron. 4:2-5). Uit de maten van de poorten in Hazor, Gezer en Megiddo, waarschijnlijk uit de tijd van Salomo, kan ook de lengte van de gebruikte el afgeleid worden. Hier en daar blijken kleine verschillen, maar nergens is de el zo klein als Snijders heeft berekend.
De brochure is moeilijk te lezen, vooral omdat de auteur in zijn betoog diverse denkstappen overslaat en omdat de lezer moet aannemen dat de auteur de goede conclusies trekt. Hij beroept zich op een speciaal geschreven computerprogramma dat 116 mogelijkheden geeft voor de berekening van de el. Uit al die mogelijkheden blijkt, volgens de auteur, slechts één goed resultaat. Het is jammer dat de gevolgde werkwijze voor de lezer oncontroleerbaar is.
Dan nog iets over de hoogte van het water van de zondvloed. De huidige hoogte van de Mount Everest is correct. De vraag is natuurlijk wel of de berg altijd die hoogte heeft gehad. Het is ook mogelijk dat de berg in of na de zondvloed hoger is geworden door de geweldige werking van de aardkorst. Als dat het geval is, vervalt de berekening in deze brochure.
Wanneer de auteur enige deskundigen had gevraagd positief-kritisch mee te lezen, was een betere brochure mogelijk geweest dan nu het geval is.
Boekgegevens
De maat van de el en de hemel der hemelen in de Bijbel, Ben Snijders; uitg. Maashof, Veldhoven, 2016; ISBN 978 90 824 5592 2; 12 blz.; te koop via maashof@worldonline.nl voor 2 euro (excl. verzendkosten). Het boekje is ook in het Engels leverbaar met de titel ”The measure of the CUBIT and the HEAVEN OF HEAVENS in the Bible”.