Deze situatie bewijst dat Mugabe niet moet worden onderschat. Er wordt nogal eens gespot met deze 93-jarige vrijheidsstrijder, die tijdens bijeenkomsten regelmatig in slaap valt. Maar momenteel bewijst hij toch de touwtjes in handen te hebben.

Hoe de staatsgreep in Zimbabwe er nu voorstaat, is helemaal de vraag. Het enige wat kan worden gezegd is dat de zaak onvoorspelbaar is. Het mislukken van een staatsgreep kan de zaak ook erger maken, zo hebben we vorig jaar van Turkije geleerd.

Intussen gebeurt hier wel iets zeer opmerkelijks. Zimbabwe had zich sinds 1980 onder Mugabe ontwikkeld tot een halve dictatuur met weinig ruimte voor andere opvattingen. Zuid-Afrika kreunt al meer dan twintig jaar onder de duizenden illegalen die vanuit het buurland uitwijken. En toch zit Zimbabwe niet zodanig op slot dat er geen beweging mogelijk is.

De organisatie van de militaire actie van woensdag wekt de indruk goed doordacht te zijn. In de legerleiding is openlijk gesproken over de manier hoe ze van Mugabe af kunnen komen.

De legerleiding was ook uitdrukkelijk niet van plan om een grootse revolutie te plegen. De staatsgreep werd gepresenteerd als een actie tegen misdadigers, meer niet.

Op zich is dat verstandig. Te veel omwentelingen zijn in chaos en ellende geëindigd omdat er te veel verwachtingen waren gewekt. De Arabische lente heeft weinig landen echt geholpen. En ook in Georgië en Oekraïne is de vooruitgang nog maar klein. Revoluties beginnen wel met grote woorden, maar eindigen doorgaans in tranen.

Ook de boodschap dat de kinderen gewoon naar school moesten gaan en de volwassenen naar het werk (indien beschikbaar trouwens), was verstandig. Ook in een vrij land moet elke dollar worden verdiend. Om die reden is het bemoedigend dat de legerleiding in Zimbabwe geen valse hoop wekte.

Aan de andere kant blijft de ongemakkelijke vraag wat het motief van de legerleiding is. Wil ze echt van Mugabe af, of wil ze gewoon voorkomen dat diens vrouw Grace straks de leiding krijgt? Als dat laatste waar is, krijgt het land nog niet de hervormingen waar zo veel behoefte aan bestaat.

De legerleiding moet in gesprek met Mugabe niet in de val trappen om de president een vrijgeleide te geven. Te vaak zijn foute leiders vertrokken met de garantie dat ze nooit meer strafrechtelijk zullen worden vervolgd voor hun misdaden. Daarvoor zijn er in Zimbabwe te veel mensen in massagraven gevonden.