Boerenzoon Adriaan en boodschapper Henrick doorkruisen in rampjaar 1672 het gebied langs de Oude Hollandse Waterlinie: van Ameide tot Nieuwkoop. Beiden zijn op zoek naar prins Willem III, op wie alle Hollanders hun laatste hoop hebben gevestigd. De Fransen hebben bijna heel de Republiek onder de voet gelopen. Nu is Holland aan de beurt…

In Zuid-Holland kunnen kinderen, ouders en grootouders sinds enkele maanden met het duo meereizen.

Het jaar 1672 staat niet voor niets bekend als het rampjaar. Frankrijk, Engeland en de bisschoppen van Münster en Keulen vallen ons land van alle kanten binnen. Op zee kan admiraal Michiel de Ruyter weerstand bieden aan de Engelse vloot, maar op het land staat het inderhaast samengestelde legertje onder leiding van de onervaren prins Willem III machteloos tegenover de geoefende vijandelijke overmacht.Wanhopig gooit Den Haag het enig overgebleven redmiddel in de strijd: water. Als de polders tussen het machtscentrum in Holland en de Fransen vol water stromen, kunnen de vijandelijke troepen niet verder oprukken.

Twee nieuwe historische luisterverhalen (hoorspelen) brengen de indrukwekkende rol die de Oude Hollandse Waterlinie hierbij speelt voor het voetlicht. „Het gaat om een serie historische verhalen die mensen tijdens twee fietstochten kunnen beluisteren via hun smartphone”, legt Anita van der Vliet uit. Zij is projectcoördinator bij Stichting Struinen en Vorsen, een netwerkorganisatie voor plattelandstoeristische ondernemers die al tal van interactieve fiets- en wandelroutes ontwierp. Bij dit specifieke project was ook de provincie Zuid-Holland betrokken. Van der Vliet: „De provincie vindt het belangrijk om Nederlanders bewust te maken van de restanten van onze geschiedenis. Dit gebeurt binnen het cultuurhistorische programma Erfgoedlijnen.”

Franse legers

Van de Oude Hollandse Waterlinie is na 350 jaar weinig terug te vinden. Van der Vliet: „Daarom hebben we ervoor gekozen om de geschiedenis hóórbaar te maken.”

Het nieuwe project betreft twee spannende luisterverhalen, die volledig gebaseerd zijn op de historische feiten. „Alleen de twee hoofdpersonen zijn verzonnen.”

De verhalen zijn voor alle leeftijden, maar Van der Vliet wil ze vooral bij kinderen en jongeren onder de aandacht brengen. „We willen hen graag bewust maken de geschiedenis van hun vaderland. 1672 is een heel belangrijk moment. Als wij de Oude Hollandse Waterlinie niet hadden gehad, hadden de Franse legers zo kunnen doormarcheren naar Den Haag en Amsterdam en hadden we nu Frans gesproken.”

Historicus Luc Panhuysen, bekend om zijn vele publicaties over het rampjaar, toont zich enthousiast over de twee hoorspelen. „Wat ik er mooi aan vind, is de aanwezigheid van het water: het gebeurt echt in en om de Waterlinie, die vreemdsoortige grens tussen veiligheid en gevaar. Daarbij is de vijand altijd dichtbij is en toch ook weer niet, een wezenlijk kenmerk van de waterlinie. Fijn ook dat er een paar historische personen in voorkomen, zoals Coenraad Droste en mijn persoonlijke held, Godard van Reede, de ploeterkolonel die allerlei rotklusjes mag doen voor hoge heren die het laten afweten.”

In de voetsporen van Adriaan en Henricklegt de luisteraar een leerzame route af, vindt Panhuysen. „Langs allerlei ontmoetingen en vensters op de actualiteit van het rampjaar. Ze zijn een prachtige bijdrage in het openstellen van een gebied dat in 1672 zo’n cruciale rol heeft gespeeld.”

Belaagd

Hoewel de luisterfragmenten ook thuis via de computer te beluisteren zijn, is het natuurlijk veel mooier om de routes met het hele gezin te fietsen. Van der Vliet. „Je neemt je kinderen dan mee de natuur in, in de voetsporen van Henrick en Adriaan. Ze beleven bij Schoonhoven hoe Adriaan daar door soldaten belaagd wordt. Ze komen langs allerlei attractiepunten zoals een kaasboerderij, een molen en horecagelegenheden.”

Een folder met de twee Waterlinie-luisterroutes is gratis bij de deelnemende ondernemers te verkrijgen, en te downloaden op: www.struinenenvorsen.nl/oude-hollandse-waterlinie/audiotours.